Τίτλος: Η κρίση του παγκόσμιου καπιταλισμού «Ο αστυνομικός-πιστολέρο στιγμάτισε τη ζωή μας» 1. Η ΠΑΛΑΙΟΛΙΘΙΚΗ ΚΑΙ Η ΜΕΣΟΛΙΘΙΚΗ ΕΠΟΧΗ

Συγγραφέας: George Soros Εκδόσεις: Νέα Σύνορα-Λιβάνη

«Καθήλωσε τον Σωτήρη στο καροτσάκι και δεν έχει μετανιώσει. Αυτό είναι το χειρότερο», λένε τα παιδιά που έζησαν τον εφιάλτη

Η πρώτη εμφάνιση του ανθρώπου στη γη

Επιδίωξη του εν λόγω βιβλίου είναι να θέσει τις βάσεις για μια παγκόσμια ανοιχτή κοινωνία, καθώς ζούμε σε μια παγκόσμια οικονομία.

ΛΙΑ ΝΕΣΦΥΓΕ

Πριν από περίπου 2.500.000 χρόνια εμφανίζονται στην Αφρική οι πρώτοι άνθρωποι. Ωστόσο, η πολιτική οργάνωση της κοινωνίας αυτής, δυστυχώς, δεν είναι η ενδεδειγμένη.

«Ωριμάσαμε πριν από την ώρα μας. Ζήσαμε καταστάσεις που δεν ήταν της ηλικίας μας. Που δεν είναι για καμιά ηλικία. Πόσο μάλλον για παιδιά, δεκαεξάρηδες και δεκαεπτάρηδες. Ο Σωτήρης καθηλώθηκε στο αναπηρικό καρότσι και η σφαίρα του αστυνομικού-πιστολέρο στιγμάτισε το μυαλό μας και την υπόλοιπη ζωή μας».

Οι επιστήμονες ονόμασαν αυτό τον τύπο ανθρώπου «Ικανό άνθρωπο – homo habilis»*.

Η εργασία αυτή χωρίζεται σε δύο μέρη.

Από πάνω αριστερά: Ο Κώστας, η Νένα, η Τασία, ο Γιάννης και ο Λάμπρος που δεν έφυγαν στιγμή από το πλευρό του άτυχου Σωτήρη (στη μέση)

Ο «ικανός άνθρωπος» ζει ομαδικά και κατασκευάζει εργαλεία.

Το πρώτο μέρος περιέχει το εννοιολογικό πλαίσιο, το οποίο μπορεί να αντιπροσωπευτεί από τρεις λέξεις - κλειδιά: σφαλερότητα, αντανακλαστικότητα κι ανοιχτή κοινωνία.

Ο Σωτήρης, η Νένα, η Τασία, ο Λάμπρος, ο Κώστας και ο Γιάννης δεν είναι πια μόνο μια παρέα.

Ο «Όρθιος άνθρωπος homo erectus»* που τον διαδέχεται βελτιώνει την κατασκευή των εργαλείων και ανακαλύπτει τη φωτιά.

Περιέχει μια κριτική στις κοινωνικές επιστήμες εν γένει και ειδικότερα στα οικονομικά.

Το βράδυ της 20ής Φεβρουαρίου του 2000, όταν βρέθηκε στον δρόμο τους ο απότακτος αστυνομικός Θεόδωρος Χαλουλάκος, η ζωή τους δέθηκε σε μια κοινή τραυματική εμπειρία.

Τα ίχνη του απαντώνται όχι μόνο στην Αφρική αλλά επίσης στην Ευρώπη και στην Ασία.

Στο δεύτερο μέρος, δε, εφαρμόζεται το εννοιολογικό πλαίσιο στην παρούσα ιστορική στιγμή, ενώ ασχολείται με την ασυμφωνία ανάμεσα στην παγκόσμια οικονομία και την πολιτική και κοινωνική οργάνωση που είναι ακόμη, βασικά, εθνική όσον αφορά στο εύρος της. Με τον φόβο από τότε να τους καταδυναστεύει.

Τέλος, ο «Σοφός (έμφρων) άνθρωπος – homo sapiens»* διαθέτει μέγεθος εγκεφάλου μεγαλύτερο από αυτό των προκατόχων του και θάβει τους νεκρούς του.

Παράλληλα, διερευνάται η άνιση σχέση ανάμεσα στο κέντρο και στην περιφέρεια, καθώς και η άνιση αντιμετώπιση οφειλετών και πιστωτών.

«Δεν έχει μετανιώσει και αυτό είναι το χειρότερο.

Η ανθρώπινη αλυσίδα καταλήγει στον «Σοφότατο άνθρωπο – homo sapiens sapiens»* ο οποίος επινοεί την τέχνη και εξαπλώνεται σε ολόκληρο τον κόσμο.

Τέλος, εξετάζεται η νοσηρή υποκατάσταση των ουσιαστικών ανθρώπινων αξιών από τις νομισματικές αξίες, ενώ ερμηνεύεται ο παγκόσμιος καπιταλισμός σαν μια ατελής και στρεβλή μορφή της ανοιχτής κοινωνίας.

Τόσος καιρός έχει περάσει και δεν έχει δείξει ούτε ίχνος μεταμέλειας για την καταστροφή που προξένησε.

Εμείς είμαστε οι άμεσοι απόγονοι του «Σοφότατου ανθρώπου».

Συγκεκριμένα, στο παρόν βιβλίο του, ο Soros ανατέμνει την τρέχουσα κρίση και την οικονομική θεωρία εν γένει, αποκαλύπτοντας πώς ο συνδυασμός των θεωρητικών υποδείξεων και της ανθρώπινης συμπεριφοράς έχει οδηγήσει στη σημερινή χαοτική κατάσταση. Για τον Σωτήρη, που καταδίκασε από τα 17 του χρόνια στην αναπηρία, δεν βρήκε ούτε μια λέξη συγγνώμης.

ΠΑΛΑΙΟΛΙΘΙΚΗ ΕΠΟΧΗ Πρώιμη Παλαιολιθική εποχή 2.500.000-200.000 π.Χ. - «Ικανός άνθρωπος» / «Όρθιος άνθρωπος» - Κροκάλες* / Χειροπελέκεις Μέση Παλαιολιθική εποχή 200.000-35.000 π.Χ. - «Σοφός άνθρωπος» - Αιχμές / Ξέστρα Ύστερη Παλαιολιθική εποχή 35.000-6.500 π.Χ. - «Σοφότατος άνθρωπος» - Λεπίδες / Ξύστρα-Γλυφίδες - Οστέινα εργαλεία

Αποδεικνύει πώς η αδιαμφισβήτητη πίστη στις δυνάμεις της αγοράς μάς τυφλώνει σε βαθμό που να μην μπορούμε να διακρίνουμε αστάθειες κρίσιμου χαρακτήρα και πώς αυτές οι αστάθειες, με μια μορφή αλυσιδωτής αντίδρασης, προκαλούν τη σημερινή κρίση -μια κρίση που εμπεριέχει το δυναμικό για να επιδεινώνεται όλο και περισσότερο. Αντίθετα, με το ίδιο προκλητικό ύφος συνεχίζει να λέει τα ίδια, να προσπαθεί να βγει και από πάνω και να μας ενοχοποιήσει.

Ωστόσο, υπάρχει διέξοδος και αυτή συνεπάγεται την υιοθέτηση της έννοιας της ανοιχτής κοινωνίας.

Στον ίδιο τον Σωτήρη δεν δίστασε να κάνει μια χυδαία χειρονομία και από το ακροατήριο ακούσαμε απειλές του τύπου "φρόνιμα".

Με τον τρόπο αυτό μπορούμε να σώσουμε όχι μόνο το χρηματοπιστωτικό σύστημα, αλλά και τον πολιτισμό μας.

Νιώθουμε ακόμα και τώρα την πίεση και τον φόβο».

Από εκείνο το βράδυ τα παιδιά που ήταν μαζί με τον Σωτήρη Κατσιώτη, τον ακολουθούν και μοιράζονται τις ώρες της ακροαματικής διαδικασίας. Παραμερίζοντας τους φόβους τους, έδωσαν όσες καταθέσεις τους ζητήθηκαν.

Σημαδεμένα χρόνια

Όλα αυτά τα χρόνια προσπαθούν να επουλώσουν τις πληγές. «Κάθε φορά όμως με τις δίκες ζωντανεύουν οι μνήμες. Είναι ψυχοφθόρα διαδικασία», λέει ο Κώστας. Ήταν στη θέση του συνοδηγού εκείνο το βράδυ και έχει έντονες μνήμες.

Πιο ψύχραιμη φαίνεται η Νένα. «Τα παιδιά ερχόντουσαν στο σπίτι μου. Μια φιλική συγκέντρωση ήταν, δύο ημέρες μετά τα γενέθλιά μου. Από την παρέα γνώριζα καλά την Τασία και τον Λουκά που οδηγούσε το αυτοκίνητο. Ήταν 12 μετά τα μεσάνυχτα, δεν ήξεραν καλά το σπίτι μου στη Λούτσα και με πήραν τηλέφωνο με το κινητό για να τους παραλάβω. Κανονίσαμε να συναντηθούμε στην κεντρική διασταύρωση της Λούτσας. Πήγαμε με το μηχανάκι του Γιάννη για να τους παραλάβουμε. Τους είδαμε και τους είπαμε να μας ακολουθήσουν».

Οι δρόμοι τους με τον Χαλουλάκο συναντήθηκαν ενώ αυτός ερχόταν από τη Ραφήνα. Τους είδε, έκανε αναστροφή και τους ακολούθησε.

«Αυτά που λέει ότι μας καταδίωξε, ότι άναβε τα φώτα και έκανε νοήματα, είναι ψέματα. Τι καταδίωξη έκανε. Για ποιες ταχύτητες μιλάει. Σε μια πενηντάρα μηχανή είμαστε και πίσω μας ακολουθούσε με μικρή ταχύτητα το αυτοκίνητο με τα άλλα παιδιά. Με ένα μπουκάλι ποτό, αυτός φαίνεται ότι ζούσε σκηνές άγριας καταδίωξης. Και οι "επικίνδυνοι" που ακολουθούσε, δηλαδή εμείς, σε μικρή απόσταση σταμάτησαν μόνοι τους».

Η παρέα είχε ήδη φθάσει έξω από το σπίτι της Νένας με τον «Κάλαχαν» λαγωνικό να νομίζει ότι τους καταδιώκει.

«Σταμάτησε άτσαλα το αυτοκίνητο, τρεκλίζοντας πλησίασε το αυτοκίνητο και τράβηξε το Μάγκνουμ», περιγράφει ο Γιάννης.

«Με γουρλωμένα μάτια»

«Είδα κάποιον με γουρλωμένα μάτια, πρησμένο πρόσωπο και ξυρισμένο κεφάλι να χτυπά με το όπλο του το τζάμι του αυτοκινήτου μου. Η πρώτη σκέψη που μου ήρθε στο μυαλό ήταν ότι ήταν κακοποιός», λέει η Τασία. «Πανικοβλήθηκα και έπεσα πάνω στον Λουκά. Ήμουν τόσο θολωμένη που δεν κατάλαβα τι έλεγε. Αργότερα μου είπαν ότι φώναζε "Αστυνομία, κατεβείτε για έλεγχο"».

Ο Λουκάς, ο οδηγός του αυτοκινήτου, λέει: «Σήκωσα τις ασφάλειες και ενστικτωδώς έβαλα πρώτη. Ακούσθηκε ο πρώτος πυροβολισμός. Ακολούθησε ο δεύτερος».

Ο Κώστας, που ήταν δίπλα στον Σωτήρη, άκουσε την Τασία να ουρλιάζει. «Μόλις έπεσε ο πρώτος πυροβολισμός πρόλαβα και έπιασα τον Σωτήρη από το κεφάλι και τον έριξα στο κάθισμα για να τον προφυλάξω. Μετά ακούσθηκε και ο δεύτερος».

Θυμάται λεπτό προς λεπτό τη δραματική πορεία για το νοσοκομείο. «Ο Σωτήρης φώναζε, δεν αισθάνομαι τα πόδια μου. Κάνε υπομονή του έλεγα, από τον πανικό είναι. Και εγώ έχω παραλύσει και δεν τα αισθάνομαι. Μέχρι που είδα τα αίματα και κατάλαβα. Είκοσι λεπτά κάναμε να φθάσουμε στο νοσοκομείο. Πώς πέρασαν αυτά τα λεπτά. Καταχείμωνο και ο Σωτήρης να τρέμει και να έχει ιδρώσει».

Πίσω στη Λούτσα είχε μείνει ο πιστολέρο με τα άλλα δύο παιδιά. «Δεν ξέρω τι τον είχε πιάσει. Απειλούσε και φώναζε. Πείτε τους να γυρίσουν πίσω, θα κάνω μπλόκα σε όλη την Αγία Παρασκευή. Δεν θα προλάβουν να πάνε πουθενά. Δεν ξέραμε τότε ότι ο Σωτήρης είχε τραυματισθεί. Με το κινητό προσπάθησα να επικοινωνήσω με τα παιδιά. Μου άρπαξε το τηλέφωνο, φαίνεται ότι άκουσε για τον τραυματισμό και έφυγε. Πέταξε το όπλο στο αυτοκίνητό του και έφυγε με ταχύτητα», λέει η Νένα. Ο Γιάννης και η Νένα, αφού έμαθαν για τον τραυματισμό του Σωτήρη, ειδοποίησαν το Αστυνομικό Τμήμα. «Ύστερα από τρεις ώρες ήρθαν στο σημείο όπου έγινε το περιστατικό για έλεγχο. Η συμπεριφορά στο Τμήμα ήταν απαράδεκτη. "Πες μας τι έγινε", μου είπε ένας αστυνομικός, "γιατί θα πας σε αναμορφωτήριο για απόκρυψη στοιχείων"», λέει η Νένα.

Έπειτα από εννέα ημέρες ο δράστης εντοπίσθηκε, τα παιδιά τον αναγνώρισαν και συνελήφθη. «Ευτυχώς που ανέλαβε την υπόθεση η Γενική Ασφάλεια και αποκαλύφθηκε η ιστορία, ότι ήταν αστυνομικός», λένε τα παιδιά.

«Επιτέλους, αυτή τη φορά ήρθε η δικαίωση»

Παραμονή της απόφασης του Εφετείου και η παρέα βρισκόταν στο σπίτι του Σωτήρη. Η συζήτηση επέστρεψε τρία χρόνια πίσω, στις σκηνές του περιστατικού και στα όσα ακολούθησαν, σε μια αναδρομή-απολογισμό της ιστορίας. Λιγομίλητος, όπως ήταν πάντα, ο Σωτήρης έκανε μικρές παρεμβάσεις στη συζήτηση. Με αξιοπρέπεια και ωριμότητα. Τα παιδιά δεν έκρυβαν την πικρία τους. «Στο πρώτο δικαστήριο η ποινή ήταν δέκα χρόνια. Παγώσαμε με την απόφαση να αφεθεί ελεύθερος μέχρι την επόμενη δίκη. Κυκλοφορούσε πάλι στα ίδια στέκια. Τον περασμένο Αύγουστο ο Σωτήρης τυχαία ήρθε πρόσωπο με πρόσωπο μαζί του. Του φώναξε "κοίτα πώς με κατάντησες" και αυτός τον έβρισε», λέει η Νένα. «Αυτό που περιμένουμε τώρα από το δικαστήριο είναι μια δικαίωση. Τα χρόνια της ποινής δεν αποζημιώνουν κανέναν. Ούτε εμάς και πολύ περισσότερο τον Σωτήρη. Δέκα χρόνια για μια ζωή. Όσο για μας, και τον φόβο θα έχουμε και την ανασφάλεια», προσθέτει ο Γιάννης. «Έτσι όπως ήρθαν τα πράγματα, η ποινή δεν μπορεί να αλλάξει με περισσότερα χρόνια. Το θέμα είναι από εδώ και πέρα τι θα γίνει. Να καλυφθεί τουλάχιστον αυτό το κενό», συμπληρώνει η Νένα. Στο σπίτι του Σωτήρη βρέθηκαν όλοι μαζί και χθες μετά την απόφαση του δικαστηρίου για δεκαετή φυλάκιση. «Επιτέλους, αυτή τη φορά ήρθε μια δικαίωση. Είχαμε να κάνουμε με ανθρώπους που μας κατάλαβαν», λένε με ανακούφιση.

«Νίκη» του Σωτήρη στο Πανεπιστήμιο

Η ελπίδα για τον πατέρα του Σωτήρη, Γιάννη Κατσιώτη, είναι να δει μια ημέρα το παιδί του να στέκεται στα πόδια του

Ο Σωτήρης από μικρός σκόπευε να σηκώνει ψηλά τον πύχη. Αθλητής στο μήκος, προπονούνταν συστηματικά από τα 15 χρόνια του.

Τα μετάλλια από τους αγώνες, μετά το τραγικό περιστατικό, τα άφησε στο υπόγειο του σπιτιού του και αποφεύγει να τα βλέπει. Μαζί τους έκρυψε και τις βιντεοκασέτες με τους αγώνες.

«Είναι ακόμα νωρίς», λέει ο πατέρας του Γιάννης Κατσιώτης. «Ο Σωτήρης φέτος επέστρεψε δυναμικά στις σπουδές του, στο πρώτο έτος της Πληροφορικής του Πανεπιστημίου Αθηνών. Παρά τα ψυχολογικά προβλήματα, έδωσε εξετάσεις και τα κατάφερε. Συγκέντρωσε βαθμολογία 19 και πέρασε και στο Πολυτεχνείο. Δυστυχώς στο Πολυτεχνείο δεν υπάρχει πρόσβαση για παιδιά με προβλήματα. Σε δημόσιο κτίριο δεν υπάρχει πρόβλεψη για ράμπα και αναγκάστηκε να κάνει μεταγραφή».

Η ελπίδα για τον Γιάννη Κατσιώτη είναι να δει μια ημέρα τον Σωτήρη να στέκεται στα πόδια του. Όλα αυτά τα χρόνια έδωσε μεγάλο αγώνα. Βρίσκεται σε ανοικτή επικοινωνία με ερευνητικά κέντρα από τη Γερμανία μέχρι τη Βραζιλία και τη Βόρεια Κορέα, περιμένοντας τις εξελίξεις.