Παράλληλη Αναζήτηση
Η νικήτρια στήλη και η διαλογή στον 12ο Ε.Δ. ΠΡΟΠΟ: Μαζική «επίθεση» γυναικών στη σκηνογραφία
4. Το πρώτο Ευαγγέλιο: Ποιος, πότε και πού το έγραψε; Ποια η αξία του;
1. Ηρακλής-ΟΦΗ 2-0 1
Εβδομήντα εφτά γυναίκες σκηνογράφοι έχουν κάνει σκηνικά και κοστούμια σε 107 παραστάσεις που παίζονται φέτος στις αθηναϊκές σκηνές. Ο αριθμός είναι εντυπωσιακός και αντιστοιχεί σε ποσοστό άνω του 50% σε σχέση με τους άνδρες σκηνογράφους, που μονοπωλούσαν ώς το '50 το ελληνικό θέατρο
Εκείνος που πρώτος επιχείρησε να συνθέσει όλες τις προφορικές και γραπτές παραδόσεις, που είχε υπόψη του, σε ένα βιβλίο ήταν ο Μάρκος, μαθητής του αποστόλου Πέτρου. 2. Καλλιθέα-Ιωνικός 3-3 Χ
Οι ερευνητές αναφέρουν ότι ο Μάρκος είχε στη διάθεσή του περίπου 90 τέτοιες γραπτές παραδόσεις. 3. Καλαμάτα-Θρασύβουλος 1-0 1
Φέτος είναι η χρονιά που μέσα από τις πλούσιες θεατρικές παραγωγές παρουσιάζεται όλη η γκάμα των γυναικών σκηνογράφων.
Όλο αυτό το υλικό το έβαλε σε σειρά, τοποθετώντας χρονικά και τοπικά τα διάφορα γεγονότα και συνδέοντάς τα μεταξύ τους. 4. Άρσεναλ-Μπόλτον 1-1 Χ
Μοιάζει με εισβολή, που δείχνει το μέγεθος της σχέσης του θεάτρου με τα παλαιότερα και τα νέα ρεύματα. Πρωταρχικό μέλημά του ήταν να παρουσιάσει εκτεταμένα τα ιστορικά στοιχεία από τη ζωή και τη δράση του Ιησού και να τα συνδέσει αρμονικά με τη βαθύτερη σημασία του προσώπου και του έργου του.
5. Άστον Βίλα-Νιούκαστλ 1-2 2
Σ' αυτή τη δυναμική γυναικεία παρουσία σημαντικό ρόλο παίζει η ύπαρξη πολλών μικρών θιάσων.
Έτσι οτιδήποτε θα λεγόταν στο εξής για τον Ιησού να στηρίζεται και να "πατάει" γερά στα ιστορικά γεγονότα.
6. Έβερτον-Μπλάκμπερν 1-0 1
Μικρές νεανικές ομάδες με χαμηλό μπάτζετ αναθέτουν τα σκηνικά και τα κοστούμια των παραστάσεών τους σε καινούργιες επαγγελματίες σκηνογράφους - ενδυματολόγους, με καλές σπουδές και μικρή εμπειρία, που και νέες ιδέες προσκομίζουν και οι αμοιβές τους είναι χαμηλές και η διαθεσιμότητά τους μεγάλη.
Το έργο του αποτελεί πελώριο κατόρθωμα για εκείνη την εποχή, γιατί είχαν παρουσιαστεί αιρετικοί.
7. Μίντλεσμπρο-Τσέλσι 3-0 1
Στο πανόραμα των αθηναϊκών παραστάσεων υπογράφουν σκηνικά και κοστούμια σκηνογράφοι της παλαιότερης γενιάς: Ιωάννα Παπαντωνίου, Ρένα Γεωργιάδου, Αναστασία Αρσένη, Έρση Δρίνη, Ντόρα Λελούδα (έχει κάνει σκηνικά και κοστούμια σε πέντε παραστάσεις).
Αυτοί υποβάθμιζαν την πραγματική ιστορία του Ιησού και πρόβαλλαν έναν "ουράνιο" Χριστό, μακριά από τη ζωή και τα προβλήματά της.
8. Πόρτσμουθ-Μάντσεστερ Γ.
Η γενιά του '80 έχει δυναμική παρουσία με τις Έβελιν Σιούπη (έχει συνεργαστεί σε τέσσερις παραγωγές), Κλαιρ Μπρέιγουελ, Αφροδίτη Κουτσουδάκη, Δέσποινα Βολίδη, Τότα Πρίτσα (σε τρεις η κάθε μία), Λίλη Πεζανού, Αγνή Ντούτση, Λέα Κούση (σε δύο), Θάλεια Ιστικοπούλου, Λιλή Κεντάκα, Άννα Μαχαιριανάκη, Λουκία.
Στο ευαγγέλιό του ο Μάρκος είναι σύντομος, πιο κοντά στα γεγονότα, όπως αυτά έγιναν, και παρουσιάζει κυρίως μόνον πράξεις του Ιησού.
1-3 2
Η ταλαντούχος φουρνιά της δεκαετίας του '90 παρουσιάζεται ισχυρή, με τις Ελένη Μανωλοπούλου (υπογράφει έξι παραστάσεις), Έλλη Παπαγεωργακοπούλου (πέντε), Χριστίνα Κωστέα (τρεις), Εύα Νάθενα, Φωτεινή Δήμου, Άντζελα Μπρούσκου.
Κατά την επικρατέστερη άποψη, το Ευαγγέλιό του πιθανόν να γράφτηκε στη Ρώμη, μετά το μαρτύριο εκεί των αποστόλων Πέτρου και Παύλου και πριν από το 70 μ.Χ. (καταστροφή της Ιερουσαλήμ από τους Ρωμαίους).
9. Φούλαμ-Μπρόμγουϊτς 6-1 1
Η σκυτάλη περνάει στην καινούργια φουρνιά των σκηνογράφων - ενδυματολόγων, που αυτή την περίοδο ανέρχονται σε 57.
10. Βόλφσμπουργκ-Χέρτα 1-1 Χ
Είναι οι Αλεξανδροπούλου Δήμητρα, Αμπλά Πέννυ, Αρβανιτάκη Μελίνα, Βλαστού Ούλα, Βοζάνη Αριάδνη, Βροντή Κρίνα, Γαζή Ολίβια, Δελαπόρτα Κατερίνα, Δημητρολοπούλου Άση (συνεργασία με δύο παραστάσεις), Δράκου Ελίνα, Ζουμπούλη Σοφία, Καίσαρη Δήμητρα, Καλφοπούλου Κατερίνα, Καραθάνου Μαρία, Καραμανίδου Μέη, Κοκόρου Παναγιώτα, Κονομή Μαρία (έχει συνεργαστεί σε τρεις παραγωγές), Κοντοδήμα Μαρία, Κουτσουμάνη Φλώρα (συνεργασία σε δύο παραγωγές), Κυριακίδη Τίτη, Μανιδάκη Εύα, Μάκρα Βαρβάρα, Μαργαρίτη Ευαγγελία, Μαροσούλη Θεοδώρα, Μητσιάνη Χριστίνα, Μοντζολή Ανδρομάχη (συνεργασία σε δύο παραγωγές), Νέγκρι Σελίνα, Οικονόμου Μελίνα, Παγώνη Ειρήνη, Πανάγου Μίκα (συνεργασία σε τρεις παραγωγές), Παντουβάκη Σοφία, Παπαγεωργίου Κατερίνα, Παπαγιαννοπούλου Χριστίνα, Παπαϊωάννου Ράνια, Παπανικολάου Κατερίνα, Παπασιδέρη Θεαρέστη, Παπούλια - Μπάρλου Χριστίνα, Παυλίδου Κυριακή, Πέννα Χριστίνα, Πεσματζόγλου Μαρία, Πίττα Κική, Πολιτοπούλου Ερωφίλη, Πουλοπούλου Χριστίνα, Σαριμούτσου Ειρήνη (συνεργασία σε δύο παραγωγές), Σιδερίδου Ολυμπία, Σταματογιάννη Έλενα, Σωτηρίου Κατερίνα, Τζανάτου Πωλίνα, Τρικεριώτη Μαγιού, Στάμη Ιωάννα, Τσαρτσανίδου Μαρία, Τσημάκη Μαρία, Χειμώνα Δέσποινα, Χριστούλη Έλενα (συνεργασία σε δύο παραγωγές), Χατζηγρηγοριάδου Χριστιάνα, Χατζηκλεάνθους Μαρία.
11. Μπίλεφελντ-Στουτγκάρδη 2-1 1
Ελένη Μανωλοπούλου
12. Σάλκε-Λεβερκούζεν 7-4 1
«Υπάρχει πάντα το παιχνίδι των δύο φύλων»
13. Φρανκφούρτη-Ανόβερο 0-1 2
Ελένη Μανωλοπούλου: «Πάντα κάτι χάνεις για να κερδίσεις κάτι… Το πιο δύσκολο είναι να κρατήσεις μιά ισορροπία ανάμεσα στη ζωή και στη δουλειά, που σε "ρουφάει"»
Σ.13 Ντούϊσμπουργκ-Γκλάντμπαχ 1-1 Χ
«Το να δουλεύεις με ικανούς ανθρώπους» είναι το κριτήριο με το οποίο επιλέγει η Ελένη Μανωλοπούλου τις συνεργασίες της.
Βρέθηκαν:
Φέτος παίζονται στην Αθήνα έξι παραστάσεις με σκηνικά και κοστούμια της (ανάμεσά τους και ο πολυσυζητημένος σκηνικός χώρος για το «Σ' εσάς που με ακούτε»).
ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ ΝΙΚΗΤΕΣ ΚΕΡΔΗ Σ13 1 89.417,82 13 1 - 12 66 773,80 11 967 43,21
«Το στοιχείο που καθόρισε την ώς τώρα δουλειά μου είναι το πείσμα», λέει.
Οι τυχεροί αριθμοί του ΛΟΤΤΟ: 4, 23, 26, 35, 38, 44
«Πολλές φορές ακούς πως κάτι που ζητάς δεν γίνεται.
Βρέθηκαν:
Αλλά όλα γίνονται, έστω με θυσία προσωπική.
ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ ΝΙΚΗΤΕΣ ΚΕΡΔΗ 6 - ΤΖΑΚ-ΠΟΤ 5 123 406,88 4 4.547 8,25 3 65.364 0,46
Έτσι κι αλλιώς, πάντα κάτι χάνεις και κάτι κερδίζεις.
Οι τυχεροί αριθμοί του ΤΖΟΚΕΡ: 3, 19, 22, 32, 39
Τα τεχνικά προβλήματα λύνονται με τη συνεργασία των συνεργείων, των τεχνικών.
ΤΖΟΚΕΡ: 14
Ανάμεσά μας, δεν υπάρχει έλλειμμα εμπιστοσύνης.
Βρέθηκαν:
Δεν έχω αισθανθεί υποτιμημένη ως γυναίκα από τους τεχνικούς.
ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ ΝΙΚΗΤΕΣ ΚΕΡΔΗ 5+1 2 582.722,83 5 33 10.594,64 4+1 140 732,08 4 2.377 18,55 3+1 4.027 18,55 3 65.053 1,19 2+1 40.315 1,19 1+1 160.454 0,72
Αντίθετα, υπάρχει πάντα το παιχνίδι των δύο φύλων.
Ο επταψήφιος αριθμός του ΠΡΟΤΟ: 8 9 5 7 3 3 0
Αρκεί να μην κάνεις τον έξυπνο.
Βρέθηκαν:
Χρειάζεται να βρεις την ισορροπία να ακούς από τη μια και να επιμένεις σε αυτό που θέλεις από την άλλη.
ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ ΝΙΚΗΤΕΣ ΚΕΡΔΗ 1η - ΤΖΑΚ-ΠΟΤ 2η 5 15.236,60 3η 29 1.412,23 4η 252 162,51 5η 2.988 13,70 6η 27.905 1,24
Η κατασκευή είναι πολύ γοητευτικό κομμάτι της δουλειάς μας.
SUPER 3
Σε βοηθάει στον τρόπο που σκέφτεσαι.
ΣΑΒΒΑΤΟ
Ακόμα και μια ιδέα μπορεί να γεννηθεί από τα τεχνικά ζητήματα. 1η ΚΛΗΡΩΣΗ: 7 8 7 2η ΚΛΗΡΩΣΗ: 2 2 8 3η ΚΛΗΡΩΣΗ: 1 5 2 Και σίγουρα δεν υπάρχει περιθώριο για προχειρότητες.
ΚΥΡΙΑΚΗ Ένα σκηνικός χώρος πρέπει να είναι καλά εκτελεσμένος.
1η ΚΛΗΡΩΣΗ: 4 9 4 2η ΚΛΗΡΩΣΗ: 4 4 5 3η ΚΛΗΡΩΣΗ: 2 0 8
Τα τελευταία χρόνια δίνεται περισσότερη σημασία στο σκηνικό και πολλές φορές εις βάρος της παράστασης.
EXTRA 5
Ίσως αυτό τον εντυπωσιασμό τον ζητάει η εποχή μας.
ΣΑΒΒΑΤΟ: 23, 20, 9, 31, 14
Τα νέα υλικά δίνουν περισσότερα ερεθίσματα και είναι πιο εύκολα από ό,τι παλαιότερα.
ΚΥΡΙΑΚΗ: 15, 13, 5, 23, 25
Πιο φτηνά τα υφάσματα και ο τρόπος λιγότερο δουλεμένα».
Έλλη Παπαγεωργακοπούλου
«Σκληρή δουλειά για γερά νεύρα»
«Οι αμοιβές κυμαίνονται σε χαμηλά επίπεδα, γι αυτό οι περισσότεροι επαγγελματίες αναγκάζονται να κάνουν περισσότερες από δύο δουλειές στη σεζόν», λέει η Έλλη Παπαγεωργακοπούλου
Ως ηθοποιός ξεκίνησε η Έλλη Παπαγεωργακοπούλου, που σπούδασε και στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών. Φέτος έκανε σκηνικά και κοστούμια για πέντε παράστάσεις στην Αθήνα και μία στο Λονδίνο. Χαρακτηρίζει τη σκηνογραφία «σκληρή δουλειά» και εξηγεί: «Χρειάζεται γερά νεύρα. Γιατί έχεις να κάνεις με πολλούς χαρακτήρες, πολλές κρίσεις, πολλούς ανθρώπους - παιδιά. Στο θέατρο δεν υπάρχουν ηλικίες. Κι αυτό είναι καλό και κακό. Συγχρόνως χρειάζεται αντοχή για να αντέξεις το ιδιόμορφο ωράριο.
Η ευθύνη επίσης είναι τεράστια, γιατί διαχειρίζεσαι το οικονομικό μπάτζετ της παραγωγής. Ένα λάθος μπορεί να είναι μοιραίο.
Προσωπικά, έχω ανάγκη να πιστεύω στην αξία και στο όραμα του σκηνοθέτη. Η αγωνία μου είναι να μπορώ να ικανοποιώ τον στόχο του. Ταυτόχρονα όμως να το περάσω από το δικό μου φίλτρο. Το να βρεις μια ωραία ιδέα δεν είναι δύσκολο. Το δύσκολο είναι να την εντάξεις στο πνεύμα της παράστασης. Αν είναι και σκηνογραφικά ωραία, είναι κέρδος. Αρκεί το ωραίο να μη σε παγιδεύει. Γιατί, τι είναι ωραίο; Αυτό που έχει ανάγκη η παράσταση, το έργο ή η αισθητική, η διακόσμηση;
Πιστεύω στην ανάγκη των σκηνοθετών να συν-σκηνοθετούν με τον σκηνογράφο, και το αντίθετο.
Ο σκηνικός χώρος και τα κοστούμια δημιουργούν το ενιαίο σύνολο και αυτό είναι που μετράει. Είναι πολύ επικίνδυνο να έχεις ένα αριστούργημα για βιτρίνα και κι όταν το βλέπεις να είναι άσχετο και ξεκομμένο στην παράσταση».
Εύα Νάθενα
«Οι γυναίκες είναι πιο μεθοδικές»
Εύα Νάθενα: «Δεν είναι αγγελικά πλασμένος ο κόσμος του θεάτρου. Συχνά η μιζέρια και η κακοπιστία αντιστρατεύεται τη γοητεία του. Αλλά η μαγεία του δεν υποχωρεί. Ευτυχώς!»
Δέκα χρόνια συμπλήρωσε η Εύα Νάθενα στο θέατρο. Φέτος έκανε σκηνικά και κοστούμια στο μιούζικαλ «Δόκτωρ Τζέκιλ και Μίστερ Χάιντ» και για δύο ταινίες, ενώ συνεργάζεται με τον Κώστα Γαβρά στο απαιτητικό φιλμ «Παρθενώνας», που θα συμπεριληφθεί στην γκραντιόζα εκδήλωση της Πολιτιστικής Ολυμπιάδας στη Μετροπόλιταν Όπερα της Νέας Υόρκης.
«Οι γυναίκες είναι πιο μεθοδικές», εξηγεί την έντονη θηλυκή σκηνογραφική παρουσία η Εύα Νάθενα. Ωστόσο, δεν προσπερνάει τους κοινωνικούς λόγους στους οποίους πολλά οφείλει η έντονη γυναικεία παρουσία στη σκηνογραφία. Η προσωπική της εμπειρία την οδηγεί στο να πει πως δεν είναι ζήτημα φύλου αλλά αγάπης και ενδιαφέροντος.
Διάθεση
«Βρίσκω πάντα λόγους να ξυπνάω το πρωί και να θέλω να κάνω αυτή τη δουλειά. Γνώσεις τεχνικές δεν χρειάζεται να έχεις, εκ των προτέρων τουλάχιστον. Αυτό που χρειάζεται είναι να έχεις τη διάθεση να τις μάθεις. Στο θέατρο προχωράς, όπως αν περπατάς στο ανεξιχνίαστο. Βρίσκεις τρόπους να ανοίγεις πόρτες και να μαθαίνεις στην πορεία. Παίρνοντας υλικό από τον σκηνοθέτη, τις πρόβες, τους ηθοποιούς ή από μια δική σου ματιά. Δεν πιστεύω πως υπάρχει γυναικεία υπογραφή στην τέχνη και στη σκηνογραφία. Ένα καλό σκηνικό δεν έχει φύλλο. Έχοντας την τύχη να έχω δασκάλους στη Σχολή Καλών Τεχνών τον Χρόνη Μπότσογλου, τον Γιώργο Ζιάκα και τον Διονύση Φωτόπουλο όπου δούλεψα βοηθός του, ερωτεύτηκα την πίστη τους και τη συνέπειά τους.
Μ' ενδιαφέρει και με γοητεύει η εξέλιξη της τεχνολογίας του φωτισμού. Πιστεύω πως κάποτε θα γίνονται σκηνικά μόνο με φωτισμούς. Οι επιλογές μου έχουν κριτήριο τη συνεργασία. Αφοσιώνομαι σε μια δουλειά, γι' αυτό προτιμώ να κάνω σκηνικά και κοστούμια σε μία παραγωγή τη σεζόν».
Διαδρομή τριάντα ετών
Η Ιωάννα Παπαντωνίου
Σ' ένα χώρο που χρόνο με τον χρόνο αλλάζει ανεπαίσθητα αλλά καθοριστικά, η γυναικεία παρουσία σφραγίζει την «εποχή του σκηνογράφου» στο θέατρο, το οποίο δίνει διαρκώς και μεγαλύτερη σημασία στην παραγωγή. Σκηνικοί χώροι, ακόμα και χωρίς σκηνικά, παρουσιασμένοι μέσα από την αφαίρεση και την εξέλιξη του μηχανισμού φωτισμών, κοστούμια φτιαγμένα με καινούργια υλικά και φτηνά πανιά, αποδίδουν στη σκηνή την ψευδαίσθηση της μαγείας. Ήδη, από τη δεκαετία του '70 η παρουσία των γυναικών στη σκηνογραφία, με την Ιωάννα Παπαντωνίου (πρώτη γυναίκα που σκηνογράφησε στην Επίδαυρο το 1975), τη Ρένα Γεωργιάδου (πρώτη γυναίκα που σκηνογράφησε στο Ηρώδειο το 1972 και πρώτη γυναίκα υπεύθυνη του τεχνικού τμήματος του Εθνικού Θεάτρου) αλλάζει τις σταθερές του ανδροκρατούμενου χώρου της ελληνικής σκηνογραφίας και ενδυματολογίας.
Το επάγγελμα δεν είναι ούτε λαμπερό ούτε εύκολο ούτε προσοδοφόρο. Μια σκηνογραφία αμείβεται από μηδέν έως 3,5 εκατομμύρια δραχμές. Η συνήθης όμως αμοιβή για σκηνικά και κοστούμια κυμαίνεται από 1 έως 2 εκατομμύρια.
Η Ρένα Γεωργιάδου
Πολλοί από τους επαγγελματίες σκηνογράφους αναγκάζονται να κάνουν περισσότερες από δύο σκηνογραφίες τη σεζόν. Οι πιο έμπειροι τολμούν και αναλαμβάνουν έως και εφτά, δουλεύοντας με βοηθούς και ομαδοποιώντας τους τομείς.
Συνήθως ένας νέος σκηνογράφος ξεκινάει ως βοηθός, για να αποκτήσει εμπειρία και γνώση της αγοράς, κάτι που δεν μαθαίνεται στις σχολές. Το επάγγελμα του σκηνογράφου είναι ελεύθερο. Οποιοσδήποτε μπορεί να μπει στον χώρο, χωρίς πτυχίο. Σπάνια όμως συμβαίνει, καθώς η παιδεία, η γνώση της ιστορίας της τέχνης, του σχεδίου είναι το ίδιο αναγκαίες όσο το ταλέντο, η αίσθηση του χώρου και του χρώματος, το καλό γούστο. Η Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών έχει Τμήμα Σκηνογραφίας, όπως και η Σχολή Βακαλό, και άλλες ιδιωτικές σχολές Διακοσμητικής και Σχεδίου.
