Εξασθένισε και άλλο ο πληθωρισμός στην ευρωζώνη Παζλ μέσα κι έξω από τη βιτρίνα

γ. Η τέταρτη σταυροφορία

Πτωτικά κινήθηκε για τρίτο συνεχή μήνα το Δεκέμβριο του 2005 ο πληθωρισμός στην ευρωζώνη, όμως η εξέλιξη αυτή δεν κρίνεται αρκετή για να γλιτώσει τους καταναλωτές από την αύξηση των επιτοκίων που σχεδιάζει η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ).

Πώς μπορεί ο φιλότεχνος να συμμαζέψει όλα τα κομμάτια του εκθεσιακού παζλ σε μια συνολική εικόνα;

Στις σταυροφορίες που διαδέχτηκαν την πρώτη σταυροφορία υποχώρησαν βαθμιαία τα θρησκευτικά και κυριάρχησαν τα υλικά κίνητρα. Σύμφωνα με τα πρώτα στοιχεία της κοινοτικής στατιστικής υπηρεσίας Eurostat, ο μέσος πληθωρισμός στις δώδεκα χώρες της περιοχής του ευρώ διαμορφώθηκε το Δεκέμβριο στο 2,2%, από 2,3% που ήταν το Νοέμβριο, έχοντας φτάσει μέχρι το 2,6% το Σεπτέμβριο.

ΧΑΡΗΣ ΚΑΜΠΟΥΡΙΔΗΣ

Το αποκορύφωμα της εξέλιξης σημειώθηκε με την τέταρτη σταυροφορία.

Παρότι τα προκαταρκτικά στοιχεία της Eurostat δεν περιλαμβάνουν λεπτομέρειες για την πορεία του πληθωρισμού σε κάθε χώρα, οι προηγούμενες μειώσεις του πληθωρισμού οφείλονταν στην εξασθένιση των πετρελαϊκών τιμών.

Πηχτό χρωματικό υλικό, σα λάσπη, στο οποίο προστίθεται και άλλο, όπως η σαντιγί στα γλυκά. Ο Πόλοκ στο τραπέζι μιας ζωγραφικής - ζαχαροπλαστικής. Ατμόσφαιρα τζαζ - ροκ, με υπόκρουση ανάλογων κειμένων του Γιώργου Βέλτσου και της Ίριδος Χαραμή (πίνακας του Αχιλλέα Χρηστίδη, Γκαλερί Καλφαγιάν)

Οι σταυροφόροι, αυτοί οι υποτιθέμενοι στρατιώτες του Χριστού, που είχαν αρχικό στόχο την Αίγυπτο και τη Συρία, παρεξέκλιναν από αυτόν και κατέλαβαν την Κωνσταντινούπολη (1204).

Σύμφωνα με τους αναλυτές, η τάση αποκλιμάκωσης των πιέσεων θα συνεχιστεί και τους επόμενους μήνες, φέρνοντας τον πληθωρισμό ξανά στο 2%, που είναι ο στόχος της ΕΚΤ, κατά το Μάρτιο. Οι εκθέσεις εικαστικών είναι πάρα πολλές, περισσότερες απ' όσες αντέχει ένας επαγγελματίας φιλότεχνος να επισκεφτεί σε μια εβδομάδα.

Σκηνές από την επίσκεψη του Ουρβανού Β' στη Γαλλία. Μικρογραφία. Χειρόγραφο του 12ου αι.. (Παρίσι, Εθνική Βιβλιοθήκη)

Ακόμη και σε αυτήν την περίπτωση, όμως, η ΕΚΤ θα ανεβάσει κατά πάσα πιθανότητα τον πήχη των επιτοκίων στο 2,5%, από 2,25% που είναι σήμερα, καθώς πληθαίνουν οι ενδείξεις ότι η οικονομία της ευρωζώνης βγαίνει από το τέλμα. Γι' αυτό και υπάρχουν οι τρόποι κατάταξης: κατά είδος έκφρασης, κατά ηλικιακές ομάδες, θέματα κ.ο.κ.

Η άλωση της Κωνσταντινούπολης από τους Λατίνους (1204). Ψηφιδωτή παράσταση του δαπέδου της εκκλησίας του Αγίου Ιωάννη του Ευαγγελιστή της Ραβέννας.

Την 1η Δεκεμβρίου 2005 η ΕΚΤ, αψηφώντας τις πιέσεις πολιτικών, συνδικάτων, εργοδοτών και των τραπεζών της ευρωζώνης, αύξησε το επιτόκιο του ευρώ κατά 25 μονάδες βάσης για πρώτη φορά από το 2000.

Εμείς εδώ καθιερώσαμε επιπλέον και την ερμηνευτική προσέγγιση, δηλαδή την κρυμμένη συγγένεια ανάμεσα σ' εκθέσεις, με βάση κριτήρια όχι μόνο από την ιστορία της τέχνης, αλλά και από την επικοινωνιολογία, την ανθρωπολογία, την έρευνα νοοτροπιών της αγοράς κ.λπ.

Η συμφωνία σταυροφόρων και Αγγέλων [Την 1-1-1203] ξαναγύρισαν οι αγγελιοφόροι από τη Γερμανία […] και είπαν: «Κύριοι, παραγγέλνει ο βασιλιάς, θα σας στείλω τον αδελφό της γυναίκας μου […]. Πριν απ' όλα, αν δώσει ο Θεός και του επιστρέψετε την κληρονομιά του, θα κάνει όλη την αυτοκρατορία της Ρωμανίας να υπακούει στη Ρώμη, απ' όπου αυτή χωρίστηκε. Ύστερα ξέρει πως έχετε ξοδέψει τα χρήματά σας και πως είσαστε φτωχοί. Εκείνος θα σας δώσει 200.000 αργυρά μάρκα και τροφές για όλο το στρατό και μικρούς και μεγάλους. Και θα έλθει ο ίδιος προσωπικά μαζί σας στη γη της Βαβυλώνας (=Αίγυπτος), ή θα στείλει εκεί, αν το κρίνετε καλύτερο, 10.000 άνδρες με δικά του έξοδα για ένα χρόνο…» Έτσι πήγαν στο κατάλυμα του δόγη και κάλεσαν τους αγγελιοφόρους και έκλεισαν τη συμφωνία με τους προαναφερόμενους όρους, με όρκους και σφραγισμένα έγγραφα. Γουλιέλμος Βιλλεαρδουίνος, Η κατάκτηση της Κωνσταντινούπολης, μετ. Κ. Αντύπας, Αθήνα 1985, 59-60.

Αιτιολογώντας την απόφασή της η ΕΚΤ επικαλέστηκε τότε τους αυξημένους πληθωριστικούς κινδύνους.

Στόχος μας, να δίδεται στον αναγνώστη της στήλης η δυνατότητα να μη μένει μόνο στην ποσοτική ενημέρωση για τις εκθέσεις αλλά και στην ποιοτική.

Η κατάληψη της Αντιόχειας από τους σταυροφόρους (3 Ιουνίου 1098). Μικρογραφία γαλλικού χειρογράφου του 14ου αι. (Chantilly, Μουσείο Cond?).

Οι περισσότεροι οικονομολόγοι βλέπουν τα επιτόκια να ανεβαίνουν κατά 0,25% άλλες δύο φορές μέσα στο 2006, τοποθετώντας την πρώτη αύξηση το Μάρτιο και τη δεύτερη το Σεπτέμβριο. Τέχνη δεν είναι μόνο οι ζωγράφοι και ο κόσμος τους, αλλά εξίσου και το κοινό με τις διαθέσεις του, οι γκαλερί με τις επαγγελματικές πρακτικές τους, τα μουσεία με τους προσανατολισμούς τους.

Ερωτήσεις

Η ΕΚΤ θεωρεί πως οι αυξήσεις αυτές δεν θα θέσουν εμπόδια στην ανάκαμψη της ευρωζώνης και τα τελευταία στοιχεία από την περιοχή (διαρκής μείωση της ανεργίας στη Γερμανία, υγιείς ρυθμοί ανάπτυξης στη Γαλλία, αύξηση της απασχόλησης στη βιομηχανία μετά από τεσσεράμισι χρόνια κτλ.) μάλλον δικαιώνουν την αισιοδοξία της Φρανκφούρτης. Καθώς μάλιστα στις μέρες μας ο Τύπος και τα ΜΜΕ άρχισαν να βρίσκουν ενδιαφέρον στον (κάποτε δυσπρόσιτο) εικαστικό χώρο, εύκολα η βιτρίνα εναλλάσσεται με τα παρασκήνια και η πυξίδα χάνεται.

1. Ποιες ιδέες και ποιοι παράγοντες επηρέασαν τη γένεση της σταυροφορικής κίνησης;

Αφορμή γι' αυτό το σκεπτικό μας έδωσαν αρκετές εκθέσεις που βρέθηκαν στο επίκεντρο ή στα πίσω πλάνα του δημόσιου ενδιαφέροντος και συνδέονται μεταξύ τους από μια ιδιαίτερη περιθωριακότητα.

2. Πώς φέρθηκε στους σταυροφόρους ο Αλέξιος Α' και τι οφέλη εξασφάλισε για το κράτος του; Ξεκινήσαμε από την ομαδική έκθεση με τίτλο "Ερήμην" που οργάνωσε η τεχνοκριτικός Ντ. Ηλιοπούλου-Ρογκάν με έργα 12 καλλιτεχνών. 3. Τι περιλάμβανε η συμφωνία που κλείστηκε μεταξύ των Αγγέλων αφενός και των σταυροφόρων και των Βενετών αφετέρου; Δεν είναι τα συνηθισμένα έργα των Α. Ακριθάκη, Χρ. Καρά, Μ. Κάσση, Π. Χαραλάμπους κ.ά. αλλά άγνωστες, ιδιαίτερες και ενδότερες στιγμές της δημιουργίας τους οι οποίες έρχονται να εμπλουτίσουν τη δεδομένη εικόνα του έργου τους. 4. Ένας χωρικός-σταυροφόρος από τη Δύση, συνομιλεί, μετά την πτώση των Ιεροσολύμων (1199), με κάποιο άραβα αιχμάλωτο και προσπαθεί να του εξηγήσει γιατί πήρε μέρος στην πρώτη σταυροφορία (Να λάβεις υπόψη τις πληροφορίες της αφήγησης και τα στοιχεία της ομιλίας του πάπα στην Κλερμόν).

Η κ. Ρογκάν επιμελήθηκε επίσης το βιβλίο και την πρώτη έκθεση (Γκαλερί Αδάμ) του Φαίδωνα Αναστασιάδη, ενός νεαρού ταλαντούχου ζωγράφου που έφυγε πρόωρα από τη ζωή, μετά από σπουδές στο Λονδίνο. Εξπρεσιονιστικές αυτοπροσωπογραφίες υψηλής πνοής και άλλα αξιόλογα έργα συνθέτουν το πορτρέτο ενός καλλιτέχνη που πολλά ακόμη θα μπορούσε να δώσει.

Άγνωστή μας ήταν και η Εβίτα Φραντζολά (Γκαλερί Ίρις - Μαρίζα Φασιανού), μαθήτρια του Δ. Μυταρά και του Λ. Κρεμονίνι, με αρκετές εκθέσεις στην Ισπανία κι εδώ. Παρουσιάζει τοπία αφαιρετικά, που τέμνονται διαγωνίως από ρεαλιστικές φιγούρες πουλιών σε πτήση. "Μεταξύ ουρανού και γης, κυνηγούν αενάως την ψυχή του τοπίου" σημειώνει εύστοχα ο ιστορικός Τέχνης Γ. Λεβούνης στον κατάλογο.

Η Άννα-Μαρία Τσακάλη δεν μας ήταν βέβαια άγνωστη, αφού είναι από τα βασικά στελέχη της ομάδας των ρεαλιστών που επικρατεί στην εικαστική σκηνή μας στα τελευταία δέκα χρόνια. Έκπληξη όμως ήταν αυτή η σειρά έργων της ("Πορτρέτα Φυτών"), με συστάδες ανθισμένων φυτών σε βεράντες και τις τζαμαρίες να δημιουργούν ψευδαίσθηση στο βλέμμα. Εδώ επικρατούν οι χαμηλοί τόνοι, η ψυχική ηρεμία, ο ρεμβασμός και η ζωγραφική δεξιοτεχνία.

"Λουλούδια" ονομάζει τα έργα του και ο Παναγιώτης Λιναρδάκης, πρόκειται όμως για κοινωνική κριτική του κόσμου των μίντια, με λεξιλόγιο γραφίστικο, δυναμικό, έξυπνο. Πρόσωπα που μορφάζουν στις άκρες του πίνακα, οπτικές γροθιές, ζωγραφική σαν περιθωριακό γράφιτι.

Στις παραδοξότητες των εκθέσεων των ημερών, ας προστεθεί και η Ντόλτσε Βίτα (Γκαλερί Καλφαγιάν) του Αχιλλέα Χρηστίδη, ο οποίος συνήθως εκθέτει τελάρα με συμβατικά υλικά. Τώρα τις καλειδοσκοπικές προσωπογραφίες του, συνοδεύει με επίτοιχα έργα από πηχτό χρωματικό υλικό στο οποίο προστίθεται και άλλο, όπως η σαντιγί στα γλυκά. Ο Πόλοκ στο τραπέζι μιας ζωγραφικής - ζαχαροπλαστικής. Κι εδώ ατμόσφαιρα "τζαζ - ροκ", με υπόκρουση ανάλογων κειμένων του Γ. Βέλτσου και της Ι. Χαραμή.

Στα σημερινά δείγματα θα μπορούσε να προσθέσει κανείς κι άλλες αξιόλογες εκθέσεις. Είναι πολλές οι φυγόκεντρες δυνάμεις ως προς το κεντρικό καλλιτεχνικό ρεύμα που νομίζει ο καθένας μας. Ζούμε τα πρώτα χρόνια ενός νέου αιώνα, όλα πρέπει να τα προσέχει ο φιλότεχνος ώστε να μη φτιάχνει το παζλ μόνο με το βλέμμα ή τα κομμάτια του προηγούμενου αιώνα. Για τους συλλέκτες και τα μουσεία, το πράγμα είναι ακόμη πιο δύσκολο.

Οι εκθέσεις

"Ερήμην", η τεχνοκριτικός Ντ. Ηλιοπούλου-Ρογκάν επιλέγει ιδιόμορφα έργα 12 γνωστών Ελλήνων ζωγράφων, Γκαλερί Χάρητος, Χάρητος 42, τηλ. 210-7294.102, μέχρι 26 Μαρτίου "Φαίδων Αναστασιάδης - Στη δίνη της δημιουργίας", συγκεντρωτική έκδοση και πρώτη έκθεση, Γκαλερί Αδάμ, Ν. Βάμβα 5, τηλ. 210. 3601. 779 - έληξε Εβίτα Φραντζολά, "Χαμηλή Πτήση", Γκαλερί Ίρις-Μαρίζα Φασιανού, Αντήνορος 12, Κάραβελ, τηλ. 210-7241.580, μέχρι 15 Μαρτίου Άννα-Μαρία Τσακάλη, "Πορτρέτα Φυτών", Αίθουσα Τέχνης Αθηνών, Γλύκωνος, Δεξαμενή, τηλ. 210-7213.938, μέχρι 6 Μαρτίου Παναγιώτης Λιναρδάκης, "Flowers", Γκαλερί Μέδουσα, Ξενοκράτους 7, Κολωνάκι, τηλ. 210-7244.552, μέχρι 8 Μαρτίου Αχιλλέας Χρηστίδης, "Dolce Vita", Γκαλερί Καλφαγιάν, Καψάλη 6, Κολωνάκι, τηλ. 210-7217.679, μέχρι 15 Μαρτίου