Ο Σάλομον Καλού (στη φωτογραφία με τον Τσέχο Γκριγκέρα) δεν σκόραρε για τη Φέγενορντ, αλλά η ομάδα του Ρότερνταμ επικράτησε επί του Άγιαξ 3-2 στο ολλανδικό ντέρμπι.

ΣΕ ΠΡΩΤΟ ΕΝΙΚΟ

Η λύκαινα θηλάζει τον Ρώμο και τον Ρωμύλο, τους ιδρυτές της Ρώμης (Ρώμη, Μουσείο Καπιτωλίου).

ΟΛΛΑΝΔΙΑ

Αγωνίζομαι να γίνω θηρίο…

Την εποχή που ο ελληνικός κόσμος σπαράσσεται από έριδες και συγκρούσεις, στην ιταλική χερσόνησο ο αντίστοιχος ιταλικός σταδιακά ενοποιείται.

Η ΦΕΓΕΝΟΡΝΤ 3-2 ΤΟΝ ΑΓΙΑΞ

ΑΜΑΛΙΑ ΝΕΓΡΕΠΟΝΤΗ

Η ένωση αυτή γίνεται με κέντρο τη Ρώμη, η οποία σε μικρό χρονικό διάστημα έγινε κοσμοκράτειρα.

Πιο χαμηλά δεν γίνεται

Είναι πολλές μέρες που θέλω να σου πω κάτι.

Η Ρώμη απέκτησε γρήγορα δύναμη χάρη στην προνομιακή της θέση.

Κάποτε τα ντέρμπι της Φέγενορντ με τον Άγιαξ έκριναν πρωταθλητές, ο φετινός Άγιαξ όμως κινδυνεύει να μείνει έξω κι από αυτό το κύπελλο ΟΥΕΦΑ!

Θέλω να σου πω ότι άργησα, αλλά κατάλαβα.

Ήταν κτισμένη στις όχθες του Τίβερη ποταμού, μέσω του οποίου έφθαναν εκεί τα ελληνικά και φοινικικά πλοία με άφθονα εμπορεύματα.

Η νέα ήττα με 3-2 στο Ρότερνταμ από την αιώνια αντίπαλο Φέγενορντ, την αφήνει στην 8η θέση, 20 πόντους μακριά από την κορυφή(!), ενώ στο Ρότερνταμ διατήρησαν την πίεση στην πρωτοπόρο Αϊντχόφεν.

Κατάλαβα ότι εσύ έπραξες όπως έπραξες σε όλη σου τη ζωή, γιατί πάντα ήξερες - και ξέρεις - να ξεχωρίζεις τους ουσιώδεις συμβιβασμούς από τους μη ουσιώδεις και απολύτως αναγκαίους.

Η ανάπτυξη της αποτέλεσε πόλο έλξης για πολλούς κατοίκους της υπαίθρου.

Η πρωταθλήτρια PSV έδειξε χαρακτήρα.

Κατάλαβα ότι καμία εξουσία δεν σε συγκινεί, ούτε σε επηρεάζει - μονάχα στον βαθμό που απειλεί να συντρίψει όσους αγαπάς.

Πρώτο πολίτευμα της Ρώμης ήταν η βασιλεία.

Αν και έχανε 0-2 στο 5'(!) από τη Ρόντα, αλλά πέτυχε την… ολική επαναφορά (3-2) και σε συνδυασμό με το απρόσμενο άσχημο αποτέλεσμα της Άλκμααρ (1-1 με τη Βιτέσε), βρέθηκε με μια αντίπαλο λιγότερο στο δρόμο για το "ριπίτ".

Τότε μπαίνεις εσύ, ανθρώπινη ασπίδα, και με ενέχυρο τη δική σου ζωή, σώζεις τους δικούς σου, διαφυλάττοντας ωστόσο τις βασικές αρχές σου.

Το 509 π.Χ. οι ευγενείς ανέτρεψαν τον βασιλιά και το πολίτευμα πήρε δημοκρατικό χαρακτήρα.

Η 22η αγωνιστική: Φέγενορντ - Άγιαξ 3-2 (21' Χοφς, 45' Καστελέν, 48' Κάιτ - 23' Ρόζενμπεργκ, 90' Χούντελαρ), Τβέντε - Ουτρέχτη 3-0 (70' Μπακιρτσίογλου, 81' Τόουμα, 87' Ν' Κούφο), Βααλβάικ - Ναϊμέγκεν 1-3 (12' Φουχς - 42' Ντένεμπομ, 76' Μπουταχάρ, 87' Νιέτζιελαντ), Χέερενβεν - Ντεν Χάαγκ 3-0 (1', 34', 78' Νίλσον), Βίλεμ - Ρούζενταλ 3-1 (61' Ντέμπελε, 89' πέν. Χαντουίρ, 90΄' αυτ. Λάμενς - 2' Βος), Μπρέντα - Σπάρτα 0-0, Αϊντχόφεν - Ρόντα 3-2 (7', 53' Βένεγκορ, 65' Αϊσάτι - 2' Τσιόμερ, 5' Σέρτζιο), Άλκμααρ - Βιτέσε 1-1 (13' Στάινσον - 41' Σβερτς), Γκρόνιγκεν - Αλμέλο 0-0.

Θέλω να σου πω ότι πολύ θα ήθελα να γίνω σαν και εσένα.

Σημαντικό ρόλο στη δημόσια ζωή απέκτησαν οι δύο ύπατοι, οι οποίοι εκλέγονταν για έναν χρόνο.

Η βαθμολογία: Αϊντχόφεν 54, Άλκμααρ 49, Φέγενορντ 51, Ναϊμέγκεν 38, Γκρόνιγκεν 37, Ουτρέχτη 36, Χέερενβεν 36, Άγιαξ 34.

Αλλά φοβάμαι.

Παρά τη μικρή διάρκεια της θητείας τους, η εξουσία τους σε θέματα πολιτικά και στρατιωτικά ήταν μεγάλη.

Την ηθική, βιολογική, κοινωνική συντριβή.

Η Σύγκλητος ήταν ένα συμβουλευτικό σώμα με ισόβια μέλη.

Φοβάμαι ότι έξω από εσένα δεν υπάρχει τίποτε.

Οι αποφάσεις της, χωρίς να είναι δεσμευτικές για τους υπάτους, ήταν σεβαστές.

Προσπάθησα, βλέπεις, να ξεφύγω, αλλά παντού στους δρόμους της πόλης συναντούσα τα ίδια πρόσωπα, διαφορετικά μονάχα στα εξωτερικά χαρακτηριστικά τους, που μου εξουσίαζαν τη ζωή.

Από κοινωνική άποψη οι πολίτες διακρίνονταν σε πατρίκιους και πληβείους.

Πήρα ένα αεροπλάνο για τον πρώτο προορισμό που βρήκα, αλλά τα αεροδρόμια ήταν κλειστά.

Οι πατρίκιοι προέρχονταν από παλιές οικογένειες γαιοκτημόνων, ενώ οι πληβείοι αποτελούσαν τα φτωχότερα στρώματα της κοινωνίας.

"Είμαστε υπό απειλή", μου είπαν.

Ήταν πολίτες δεύτερης κατηγορίας.

Πήρα άλλη πτήση.

Παροιμιώδεις έμειναν οι αγώνες των πληβείων για κοινωνική εξίσωση.

Και άλλη.

Όταν αυτή επιτεύχθηκε, επικράτησε κοινωνική ειρήνη, η οποία έδωσε την ευκαιρία στη Ρώμη να επεκτείνει την κυριαρχία της.

Και άλλη.

Έκτος από τους πατρίκιους και τους πληβείους υπήρχαν και οι πελάτες, οι οποίοι ήταν πολίτες με περιορισμένα δικαιώματα που προσέφεραν τις υπηρεσίες τους σε κάποιο ισχυρό πρόσωπο (πατρίκιο).

Παντού όμως βρήκα ανθρώπους σε κατάσταση πανικού να προετοιμάζονται για επίθεση. Οι Ρωμαίοι σταδιακά επέβαλαν την κυριαρχία τους στον ιταλικό βορρά και αργότερα στον νότο, όπου ανθούσαν οι ελληνικές πόλεις. Τίνος; Τελευταία υπέκυψε η πόλη των Συρακουσών, έπειτα από ασφυκτική πολιορκία. Πότε;

Οι Συρακούσιοι κατάφερναν να αποκρούουν τις ρωμαϊκές επιθέσεις χάρη στην ευρηματικότητα του μεγαλύτερου μηχανικού της αρχαιότητας Αρχιμήδη, τον οποίο σκότωσε ένας Ρωμαίος στρατιώτης αμέσως μετά την άλωση της πόλης (212 π.Χ.).

Γιατί;

ΟΥ ΛΟΓΙΣΑΜΕΝΟΙ ΤΗΝ ΑΡΧΙΜΗΔΟΥΣ ΔΥΝΑΜΙΝ (Οι Ρωμαίοι) ελπίσανε ότι θα προλάβαιναν να ξεπεράσουν στις ετοιμασίες τους εχθρούς μέσα σε πέντε μέρες, γιατί δούλευαν πολλά χέρια, χωρίς να υπολογίσουν τη δύναμη του Αρχιμήδη και να προβλέψουν ότι μια σκέψη κάποτε είναι πιο αποτελεσματική από όλο το πλήθος… Οι Ρωμαίοι λοιπόν σκέπτονταν να προσεγγίσουν τους πύργους με τον τρόπο αυτό. Ο Αρχιμήδης όμως, έχοντας ετοιμάσει μηχανήματα με διαφορετική εμβέλεια, όταν έπλεαν από μακριά τους χτυπούσε με τους πιο ισχυρούς και μεγάλους λιθοβόλους και βλήματα, φέρνοντας τους σε αμηχανία και αδυναμία δράσης. Όταν όμως τα βλήματα ξεπερνούσαν τον στόχο, χρησιμοποιούσε, ανάλογα πάντοτε με τη νέα απόσταση, εκτοξευτές με μικρότερο βεληνεκές και τους δημιουργούσε τέτοια ταραχή, ώστε έκοβε εντελώς την επιθετική ορμή των καραβιών. Πολύβιος Η., 3.3. και 5. 1-3 (μετ. Ν.Δ. Τριανταφυλλόπουλου)

Σε κάθε χώρα έδιναν διαφορετικές απαντήσεις.

Σκληρή ήταν η σύγκρουση των Ρωμαίων με τους Καρχηδόνιους για την κυριαρχία της Δυτικής Μεσογείου και της Σικελίας.

Πουθενά καταφύγιο.

Οι δύο αντίπαλοι πολέμησαν με πείσμα σε στεριά και θάλασσα δύο περίπου αιώνες.

Γι' αυτό σου λέω.

Παράτολμο υπήρξε το εγχείρημα του Καρχηδόνιου στρατηγού Αννίβα να πλήξει τους Ρωμαίους στην ίδια τους τη χώρα.

Δεν είμαι σαν και σένα.

Με μια επική προσπάθεια πέρασε τα Πυρηναία, διέσχισε την απόκρημνη οροσειρά των Άλπεων και εισέβαλε στην Ιταλία.

Κατάλαβα τώρα ότι όλοι πια είμαστε μόνοι.

Οι ρωμαϊκές στρατιές που στάλθηκαν να εμποδίσουν την πορεία του Αννίβα αποδεκατίστηκαν.

Έστω κι αν περιτριγυριζόμαστε από κόσμο.

Ακολούθως ο Καρχηδόνιος στρατηλάτης πέτυχε σημαντική νίκη στις Κάννες (216 π.Χ.).

Είχε δίκιο ο Αριστοτέλης όταν έλεγε ότι ο άνθρωπος που μπορεί να υπάρχει ολομόναχος είναι ή θεός ή θηρίο.

Με εντυπωσιακή ταχύτητα βρέθηκε «προ των πυλών» της Ρώμης σπέρνοντας τον πανικό στους κατοίκους της.

Και εγώ δεν έχω τις δικές σου αντοχές.

Δεν επέμεινε όμως στην πολιορκία.

Δεν μπορώ να γίνω θεός, σαν κι εσένα.

Οι ρωμαϊκές αρχές δεν κάμφθηκαν.

Αγωνίζομαι να γίνω θηρίο.

Σε μια προσπάθεια αντιπερισπασμού έκαναν απόβαση στην Αφρική.

Αυτό δεν κάνουμε σχεδόν όλοι;

Οι Καρχηδόνιοι ανησύχησαν και αποφάσισαν να καλέσουν τον Αννίβα να επιστρέψει. Η μάχη που έκρινε την πορεία της φονικής διαμάχης δόθηκε στη Ζάμα (202 π.Χ.), όπου ο ρωμαϊκός στρατός με ηγέτη τον Σκιπίωνα εξήλθε νικητής. Εκεί για πρώτη φορά ο Αννίβας γεύτηκε την πίκρα της ήττας (202 π.Χ.).

Μωσαϊκό που εικονίζει τον Αρχιμήδη και τον Ρωμαίο στρατιώτη. Σύμφωνα με την παράδοση ο μεγάλος μαθηματικός, όταν είδε τον στρατιώτη να κινείται απειλητικά εναντίον του, επιθυμώντας να προστατέψει τα σχέδια του, είπε τη φράση: «Μη μου τους κύκλους τάραττε» (Φρανκφούρτη, Δημοτικό Ινστιτούτο Τέχνης).

Οι Καρχηδόνιοι υποχρεώθηκαν να πληρώσουν μεγάλη πολεμική αποζημίωση και να καταστρέψουν το στόλο τους. Αργότερα, όταν και πάλι η Καρχηδόνα άρχισε να αναπτύσσεται, προκάλεσε εκ νέου την οργή των Ρωμαίων, οι οποίοι και την κατέστρεψαν από τα θεμέλια (146 π.Χ.).

Η Ρώμη ταυτόχρονα με τις κατακτήσεις της επιδόθηκε σε μια μεγάλη μεταρρυθμιστική προσπάθεια, την οποία ανέλαβαν οι αδελφοί Γάιος και Τιβέριος Γράκχος στα τέλη του 2ου π.Χ. αιώνα. Η ρωμαϊκή δημοκρατία όμως από τα τέλη του 2ου μέχρι το τέλος του 1ου π.Χ. αιώνα συγκλονίστηκε από εμφύλιους πολέμους, μέσα από τους οποίους αναδεικνύονταν ισχυροί άνδρες, οι οποίοι κυριαρχούσαν προσωρινά. Τέτοιοι ήταν ο Μάριος, ο Σύλλας, ο Μάρκος Αντώνιος, ο Πομπήιος και ο Ιούλιος Καίσαρας. Στα χρόνια του Ιουλίου Καίσαρα, στρατηγού με εξαιρετικές ικανότητες, που όμως έπεσε θύμα συνωμοσίας και δολοφονήθηκε (44 π.Χ.), το ρωμαϊκό κράτος κατέκτησε ολόκληρη τη Νοτιοδυτική Ευρώπη. Στο τέλος, μετά από πολλούς αγώνες, επικράτησε στη Ρώμη ο θετός γιος του Καίσαρα, ο Οκταβιανός (γνωστός με την προσωνυμία Αύγουστος) που εγκαθίδρυσε ένα μοναρχικό πολίτευμα το οποίο με το πέρασμα του χρόνου εξελίχθηκε σε Αυτοκρατορία.

Ερωτήσεις-Δραστηριότητες 1. Τι ήταν οι πατρίκιοι και οι πληβείοι; Με ποια σημασία χρησιμοποιούμε τις λέξεις αυτές; 2. Διαβάστε το παράθεμα: «Ου λογισάμενοι την Αρχιμήδους δύναμιν» καθώς και τη λεζάντα που συνοδεύει την εικόνα με τον Αρχιμήδη και εξηγήστε τη φράση: «μια σκέψη κάποτε είναι πιο αποτελεσματική από όλο το πλήθος» προσκομίζοντας και κάποιο παράδειγμα. 3. Τι σημαίνει η φράση σήμερα: «Ο Αννίβας προ των πυλών»; Σε ποιες περιπτώσεις τη χρησιμοποιούμε;

ΟΙ ΡΩΜΑΙΟΙ ΚΑΙ ΤΑ ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΡΓΑ Η φυσική διαμόρφωση του τόπου λοιπόν αυτές τις ευκολίες παρέχει στην πόλη, οι Ρωμαίοι όμως πρόσθεσαν σ' αυτές τα οφέλη τα προερχόμενα από την προνοητικότητα. Επειδή οι Έλληνες φάνηκαν ότι πέτυχαν κυρίως στην ίδρυση των πόλεων, εφόσον λάμβαναν υπόψη τους την ομορφιά, την οχυρότητα, τα λιμάνια και την καταλληλότητα του χώρου, οι Ρωμαίοι προνόησαν για ό,τι εκείνοι αδιαφόρησαν, δηλαδή για την κατασκευή δρόμων, τη μεταφορά του νερού και για υπονόμους, με τους οποίους να μπορούν να καθαρίζουν τα λύματα της πόλης και να τα διοχετεύουν στον Τίβερη. Κατασκεύασαν επίσης δρόμους σ' όλη τη χώρα, αποκόπτοντας λόφους και επιχωματώνοντας κοιλάδες, ώστε μεγάλες άμαξες να μπορούν να μεταφέρουν τα εμπορεύματα τα οποία μετακινούνταν με πλωτά μέσα. Οι υπόνομοι σκεπάστηκαν με πελεκητές πέτρες και συνετέλεσαν ώστε μερικοί δρόμοι να διευκολύνουν τη διέλευση αμαξών φορτωμένων με χόρτο. Τόσο πολύ εξάλλου είναι το μεταφερόμενο με αγωγούς νερό από τα υδραγωγεία, ώστε να τρέχουν ποτάμια νερού μέσα από την πόλη και στους υπονόμους και να έχει σχεδόν κάθε σπίτι δεξαμενές, σωληνώσεις και αρκετές βρύσες, για τα οποία φρόντισε ιδιαίτερα ο Μάρκος Αγρίππας που στόλισε και με πολλά άλλα αναθήματα την πόλη. Στράβων, Γεωγραφικά V. 3.8., (μετ. Α. Μαστραπά)