Παράλληλη Αναζήτηση
ΓΑΛΛΙΑ - ΣΧΟΛΕΙΑ ΓΙΩΡΓΟΣ ΒΕΡΝΙΚΟΣ
Ασκήσεις - θέματα για συζήτηση
Τέλος στην αποικιοκρατία
"Είναι λάθος να σε ταυτίζουν με την έννοια του ήρωα"
1. Ο υπερρεαλισμός πλάθει έναν κόσμο πέρα από τον πραγματικό, βασισμένο στη φαντασία και στο όνειρο.
Την κατάργηση του αμφιλεγόμενου νόμου για τη διδασκαλία του αποικιοκρατικού παρελθόντος της Γαλλίας στα σχολεία αποφάσισε χθες ο Γάλλος πρόεδρος Ζακ Σιράκ.
Με αφορμή το νεοεκδοθέν βιβλίο του ο Γιώργος Βερνίκος μιλάει στα "ΝΕΑ" για τις καταλήψεις της Νομικής το 1973, το αντιδικτατορικό φοιτητικό κίνημα, "όταν θέλαμε να αλλάξουμε την Ελλάδα"…
Να εντοπίσετε τέτοια στοιχεία στους πίνακες του Μ. Ερνστ και του Ν. Εγγονόπουλου που υπάρχουν στο βιβλίο σας.
Ο συγκεκριμένος νόμος προέβλεπε τη διδασκαλία μόνο των θετικών απόψεων της γαλλικής αποικιοκρατίας.
2. Να διαβάσετε το εφηβικό μυθιστόρημα του Γιώργου Θεοτοκά Λεωνής που αναφέρεται στα παιδικά βιώματα του συγγραφέα λίγο πριν ξεσπάσει ο πόλεμος και να χαρακτηρίσετε τους ήρωές του. Ο Σιράκ δήλωσε πως ο συγκεκριμένος νόμος διαιρεί τους Γάλλους και πρέπει να αναθεωρηθεί, ενώ, σύμφωνα με τον υπουργό Υπερπόντιων Κτήσεων Φρανσουά Μπαρουάν, ο νόμος αποτελούσε σημείο τριβής για τους Γάλλους πολίτες με καταγωγή από τις πρώην αποικίες.
"Οι άνθρωποι είναι σήμερα έτοιμοι να δεχθούν ένα τέτοιο βιβλίο. Ζούμε σε μια περίεργη εποχή, στην οποία τα πράγματα είναι πιο περίπλοκα και δύσκολα. Τότε οι στόχοι ήταν σαφείς. Γνωρίζαμε γιατί αγωνιζόμασταν. Σήμερα δεν είναι", λέει στα "ΝΕΑ" ο Γιώργος Βερνίκος
Στη συνέχεια να χαρακτηρίσετε τους ήρωες του επίσης εφηβικού μυθιστορήματος του Άγγελου Τερζάκη Ταξίδι με τον Έσπερο. Περίπου 44.000 υπογραφές για την κατάργηση του νόμου είχαν συγκεντρωθεί μόνον το τελευταίο έτος.
Συμπληρώνονται 30 χρόνια από την κατάληψη της Νομικής τον Φεβρουάριο του 1973, που σημάδεψε το αντιδικτατορικό φοιτητικό κίνημα.
Ποιες διαφορές βρίσκετε στους μυθιστορηματικούς ήρωες των δύο συγγραφέων;
ΗΠΑ
Ο Γιώργος Βερνίκος, από τους πρωτοστάτες της ΕΚΙΝ, της Ελληνοευρωπαϊκής Κίνησης Νέων, συγκέντρωσε κείμενα και ντοκουμέντα που αφορούν κυρίως την δράση της ΕΚΙΝ και το φοιτητικό κίνημα της Νομικής μέχρι τις αρχές του Μαΐου του 1973, όταν όλοι όσοι πρωτοστάτησαν βρέθηκαν στρατευμένοι, φυλακισμένοι, ενώ άλλοι υπέστησαν φρικτά βασανιστήρια. Βιβλιογραφία
Ο μεγαλύτερος πρώτος αριθμός
Το βιβλίο "Όταν θέλαμε να αλλάξουμε την Ελλάδα" (κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Καστανιώτη), ένα βιβλίο που γράφτηκε για "την δική του γενιά", αλλά προσβλέπει και σε γενικότερη απήχηση, προετοιμάστηκε και εκδόθηκε μέσα σε χρόνο-ρεκόρ δύο μηνών!
1. Αναγνωστάκη, Ν. (1995).
Ο μεγαλύτερος πρώτος αριθμός που έχει καταγραφεί μέχρι σήμερα, ο οποίος αριθμεί 9.100.000 ψηφία, εντοπίστηκε με τη βοήθεια ηλεκτρονικών υπολογιστών στις ΗΠΑ.
"Ήταν συγκινητική και άμεση η ανταπόκριση των τότε συναγωνιστών που έσπευσαν να γράψουν τις μαρτυρίες τους", λέει στα "ΝΕΑ" ο Γιώργος Βερνίκος.
Διαδρομή.
Περίπου 700 υπολογιστές στο Πολιτειακό Πανεπιστήμιο του Κεντρικού Μισούρι εργάζονταν για χρόνια, για να καταρρίψουν το προηγούμενο ρεκόρ.
Ανάμεσά τους κείμενα του Δημήτρη Τσάτσου, του Γεωργίου- Αλέξανδρου Μαγκάκη, του Νίκου Αλιβιζάτου, του Μάκη Παρασκευόπουλου, του Άλκη Κούρκουλα, αλλά και αρχεία, δημοσιεύματα ελληνικών και ξένων εφημερίδων της εποχής, φυλλάδια και φοιτητικές εκδόσεις.
Δοκίμια κριτικής.
Πρώτοι ονομάζονται οι θετικοί αριθμοί που διαιρούνται μόνο διά του εαυτού τους και διά της μονάδας.
"Γι' αυτά τα αρχεία… είχα φάει πολύ ξύλο", θυμάται ο Γιώργος Βερνίκος.
Αθήνα: Νεφέλη.
Ο νέος αριθμός, που εντόπισαν οι ερευνητές, ανήκει σε μια υποκατηγορία των πρώτων, που ονομάζονται πρώτοι του Μερσέν και έχουν τη γενική μορφή 2 (p-1) δείκτης, όπου p είναι επίσης ένας πρώτος αριθμός.
"Είναι τα… ιερά κειμήλια"…
2. Αργυρίου, Αλεξ. (1995).
Ο αριθμός-ρεκόρ μπορεί να γραφεί ως Μ30402457 ή ως 2 (30.402.457) δείκτης. Γιατί επέλεξε το βιβλίο αυτό να εκδοθεί τώρα;
Διαδοχικές αναγνώσεις Ελλήνων υπερρεαλιστών.
Η ανακάλυψη πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο της μεγάλης διαδικτυακής έρευνας πρώτων Μερσέν, ενός διαγωνισμού στο Διαδίκτυο για εθελοντές που τρέχουν στους υπολογιστές τους ένα κοινό λογισμικό για τους υπολογισμούς. "Κατ' αρχάς το 2003 συμπληρώνονται 30 χρόνια από την κατάληψη της Νομικής.
Αθήνα: Γνώση.
ΣΟΥΗΔΙΑ
Εκτός απ' αυτό, όμως, τα πράγματα πια καταστάλαξαν, ωρίμασαν.
3. Βαγενάς, Ν. (1979).
Διόδια στο κέντρο της Στοκχόλμης
Νομίζω ότι οι άνθρωποι είναι σήμερα έτοιμοι να δεχθούν ένα τέτοιο βιβλίο.
Ο ποιητής και ο χορευτής.
Η Στοκχόλμη έγινε η τρίτη ευρωπαϊκή πρωτεύουσα, μετά το Λονδίνο και το Όσλο, που θα χρεώνει με διόδια όσους επιθυμούν να εισέλθουν στο κέντρο της πόλης με τα οχήματά τους κατά τις εργάσιμες ημέρες.
Ζούμε σε μια περίεργη εποχή, στην οποία τα πράγματα είναι πιο περίπλοκα και δύσκολα.
Μια εξέταση της ποιητικής και της ποίησης του Σεφέρη.
Oι οδηγοί χρεώνονται 10-20 σουηδικές κορόνες (1-2 ευρώ) κάθε φορά που μπαίνουν στο κέντρο της Στοκχόλμης από τις 6.30 το πρωί ως τις 6.29 το απόγευμα όλες τις εργάσιμες ημέρες.
Τότε οι στόχοι ήταν σαφείς.
Αθήνα: Κέδρος.
Το μέγιστο ποσό χρέωσης καθημερινά είναι 60 σουηδικές κορόνες (6 ευρώ).
Γνωρίζαμε γιατί αγωνιζόμασταν.
4. Βαγενάς, Ν. (1994).
Κατά την πρώτη ημέρα πειραματικής εφαρμογής του μέτρου παρατηρήθηκε μείωση της κυκλοφορίας κατά 25% περίπου.
Σήμερα δεν είναι", λέει στα "ΝΕΑ" ο Γιώργος Βερνίκος.
Η ειρωνική γλώσσα.
Το μέτρο θα εφαρμοστεί για δοκιμαστική περίοδο επτά μηνών.
Η σημερινή νεολαία δηλαδή, δεν μπορεί να βρει πια κοινό όραμα;
Αθήνα: Στιγμή.
Στη συνέχεια οι κάτοικοι της Στοκχόλμης θα κληθούν να αποφασίσουν μέσω δημοψηφίσματος αν επιθυμούν την καθιέρωση ή την κατάργηση των διοδίων.
"Όταν ο κίνδυνος είναι φανερός στρατεύεσαι πολύ πιο εύκολα", απαντά, τονίζοντας ότι "η νεότητα έχει ποιότητα στη φαντασία, μεγάλη αγωνιστικότητα, λιγότερο φόβο προς τον θάνατο.
5. Βαγενάς, Ν., Καγιαλής, Τ. & Πιερής, Μ., (1997).
Σε κάθε γενιά υπάρχουν οι πιο στατικοί άνθρωποι κι εκείνοι των ορίων και του πάθους.
Μοντερνισμός και ελληνικότητα.
Ανάλογα με τις εποχές, είναι πιο εύκολο οι άνθρωποι των ορίων να εκδηλωθούν.
Ηράκλειο: Πανεπιστημιακές εκδόσεις Κρήτης.
Και σήμερα, χρειάζεται πολλή προσπάθεια για να διακρίνει κανείς ποιοι είναι οι άνθρωποι των ορίων".
6. Γιατρομανωλάκης, Γ. (1983).
"Όταν θέλαμε να αλλάξουμε την Ελλάδα".
Ανδρέας Εμπειρίκος, ο ποιητής του έρωτα και του νόστου.
Γιατί ο χρόνος είναι αόριστος στον τίτλο του βιβλίου;
Αθήνα:
Κατάφερε η γενιά του αντιδικτατορικού αγώνα να αλλάξει την Ελλάδα, ή είναι η χώρα μας κάτι άλλο απ' αυτό που ονειρεύονταν τότε;
Κέδρος.
"Ο τίτλος, το "θέλαμε" θέτει ερωτήματα και ακροβατεί συνειδητά.
7. Δασκαλόπουλος, Δ. (1979).
Κάποια απ' αυτά που φανταζόμασταν έγιναν και άλλα δεν έγιναν.
Εργογραφία Σεφέρη.
Δεν υπάρχει πια η ηθική διάσταση που υπήρχε κατά την διάρκεια του αντιδικτατορικού αγώνα", λέει.
Αθήνα: Ε.Λ.Ι.Α.
"Αναπολώντας την περίοδο εκείνη, πάντα σκέφτομαι ότι υπήρξαμε ως γενιά πολύ τυχεροί.
8. Δασκαλόπουλος, Δ. (επιμ.) (1979).
Τυχεροί που ζήσαμε τις εμπειρίες, που δεν μας εκτέλεσαν, που είχαμε έναν ξεκάθαρο και έντιμο στόχο και, τέλος, τυχεροί που η χούντα τελικά δεν κράτησε μια ζωή, αλλά αντίθετα κατέρρευσε, κυρίως από τα τραγικά της λάθη, τα βασανιστήρια και το Κυπριακό.
Εισαγωγή στην ποίηση του Σεφέρη.
Σκέφτομαι επίσης ότι μια ηθική στάση ζωής που είχε αρχίσει να αναπτύσσεται με τον αντιδικτατορικό αγώνα, με έμφαση στις ανθρώπινες αξίες και την αλληλεγγύη, δεν πρόλαβε να ανδρωθεί, ότι οι παλιοί μηχανισμοί επανήλθαν και ξανάστησαν το πολιτικό παιχνίδι στα μέτρα τους, μίζερα, λαϊκίστικα και νεοπλουτίστικα, έχοντας ελάχιστα διδαχθεί από την περίοδο της δικτατορίας", γράφει χαρακτηριστικά στην δική του μαρτυρία ο Γιώργος Βερνίκος.
Επιλογή κριτικών κειμένων.
Μήπως τελικά η Ελλάδα δεν άλλαξε επειδή οι αγωνιστές τού τότε βολεύτηκαν μετά πίσω από γραβάτες και καρέκλες;
Ηράκλειο: Πανεπιστημιακές εκδόσεις Κρήτης.
Μήπως τα περιμέναμε όλα απ' αυτή τη γενιά;
9. Δημάδης, Κ. Α. (1991).
"Είναι λάθος να σε ταυτίζει κανείς με την έννοια του ήρωα.
Δικτατορία, Πόλεμος, Πεζογραφία 1936-1944.
Απλώς θεωρείς ότι σε μια δεδομένη στιγμή λες το μεγάλο "ναι" ή το μεγάλο "όχι".
Αθήνα: Γνώση.
Σε άλλη εποχή μπορεί ο ήρωας να μην είναι πια ήρωας και ο δειλός να γίνει ήρωας".
10. Δήμου, Ν. (1993).
Πάντως, "για να υπάρξει τέτοια συνένωση και συνεννόηση πρέπει να έχεις έναν ορατό εχθρό, αλλιώς δεν έχεις λόγο να ενωθείς και να ξεπεράσεις τις διαφορές σου".
«Η μαγεία του Οδυσσέα Ελύτη», Τα πρόσωπα της ποίησης.
Ναι, αλλά στη σημερινή εποχή της παγκοσμιοποίησης, τι χρειαζόμαστε;
Αθήνα: Νεφέλη.
"Χρειαζόμαστε ισορροπία ανάμεσα στην οικονομία, την πολιτική, τον πολιτισμό και το περιβάλλον.
11 . Εγγονόπουλος, Ν. (1996).
Η έννοια της πολιτιστικής και ατομικής ταυτότητας είναι πολύ σημαντική στην εποχή της παγκοσμιοποίησης.
Ωραίος σαν Έλληνας.
Αυτό σημαίνει ότι διατηρώ τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά μου, αλλά δέχομαι να ενωθώ με άλλους ανθρώπους".
Εννέα μελέτες.
"Δεν είναι τυχαίο που σήμερα όλα τα μεγάλα κόμματα μάχονται για την έννοια της "διαφάνειας".
Αθήνα: Ίδρυμα Γουλανδρή-Χορν.
Ο πολιτισμός ανάμεσα στα άλλα είναι και ο τρόπος οργάνωσης και έκφρασης μιας κοινωνίας", θεωρεί.
12. Λιγνάδης, Τ. (1977).
Όσο για τον χαρακτηρισμό "αστός", που του απέδιδαν οι παλιοί συναγωνιστές την εποχή της δικτατορίας, και ίσως να του αποδίδουν και κάποιοι σήμερα, ιδιαίτερα με αφορμή την έκδοση του βιβλίου, "η αμφισβήτηση πάντα υπάρχει και είναι βασικό σημείο της δημοκρατίας.
Το Άξιόν εστί του Ελύτη.
Άλλωστε, η δική μου πορεία μέχρι σήμερα είναι ξεκάθαρη".
Αθήνα.
"Νοσταλγώ αφάνταστα το κελί μου…"
13. Πετρόπουλος, Ηλ. (1974).
Απόσπασμα από την μαρτυρία του Δημήτρη Τσάτσου στο βιβλίο του Γιώργου Βερνίκου:
Ελύτης, Μόραλης, Τσαρούχης.
"Τα χρόνια εκείνα αγαπιόμασταν.
Αθήνα: Πλειάς.
Στο κελί μας είχαμε στιγμές που νιώθαμε πιο ελεύθεροι απ' ό,τι σε κάποιες στιγμές σήμερα.
14. [Συλλογικό] (2000).
Εκεί οι δεσμοφύλακες ήταν ορατοί, είχαν όνομα και έβλεπες καθαρά την πηγή της βαναυσότητας.
Γιώργος Σεφέρης.
Σήμερα νιώθεις πολλές φορές βαναυσότητα, αλλά δεν μπορείς να την διαγνώσεις, άρα δεν μπορείς να αμυνθείς…
Εκατό χρόνια από τη γέννησή του.
Τα κελιά τα χώριζαν τοίχοι, χοντροκτισμένοι συνήθως.
Αθήνα: Ερμής.
Τα τείχη εκείνα ένωναν, δεν χώριζαν τους ανθρώπους.
15. Τζιόβας, Δ. (1989).
Πολλές από εκείνες τις συντροφιές, συντροφιές που αγαπιόντουσαν, μπήκαν μετά στην πολιτική.
Οι μεταμορφώσεις του εθνισμού και το ιδεολόγημα της ελληνικότητας στο μεσοπόλεμο.
Καλοπροαίρετα, πιστεύω, είδαμε στην μεταδικτατορική πολιτική μια προσπάθεια ολοκλήρωσης των ονείρων που κάναμε τότε.
Αθήνα: Οδυσσέας.
Πολλές από τις φιλίες των χρόνων της πραγματικής συντροφικότητας άντεξαν και μέσα στον αδυσώπητο χώρο της πολιτικής.
16. Tonnet, Η. (2001).
Πολλές, όμως, όχι.
Ιστορία του ελληνικού μυθιστορήματος.
Και τότε οι άνθρωποι ξαναγνωρίστηκαν, σχεδόν ξανασυστήθηκαν.
Μετάφραση.
Καμιά φορά είχες την αίσθηση πως τα ονόματά τους ήταν ψευδώνυμα.
Μ. Καραμάνου.
Πως μοιάζαμε μ' εκείνους που ήμασταν.
Αθήνα: Πατάκης.
Τα χρόνια λοιπόν εκείνα όσο πάει και μοιάζουν σαν όνειρο.
17. Τσάτσου, Ιω. (1973).
Ένα όνειρο που μας έκανε όμως τελικά πλουσιότερους.
Ο αδελφός μου Γιώργος Σεφέρης.
Βέβαια, οι απόντες τότε είναι κήνσορες τώρα και δεν συγχωρούν όσους τότε ήταν παρόντες.
Αθήνα, Εστία.
Οι αγάπες που διασώθηκαν από τότε έως σήμερα διατηρούν μια αριθμητική και ποιοτική σπανιότητα.
18. Φράιερ, Κ. (1978).
Υπό την έννοια αυτή, έχει στιγμές που νοσταλγώ αφάνταστα το κελί μου".
Άξιόν εστί το τίμημα, Εισαγωγή στην ποίηση του
Συνιδρυτής της Greenpeace
Οδυσσέα Ελύτη.
Ο Γιώργος Βερνίκος γεννήθηκε το 1950 στην Αθήνα.
Αθήνα: Κέδρος.
Σπούδασε Οικονομικά στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών και στο Πανεπιστήμιο του Λονδίνου.
19. Vitti, Μ. (1979).
Το 1975 ίδρυσε και είναι πρόεδρος του ομίλου εταιρειών Vernicos Yachts.
Η γενιά του τριάντα.
Από νεαρή ηλικία ανέπτυξε σημαντική δράση για την εδραίωση της δημοκρατίας και συμμετείχε στον αντιδικτατορικό αγώνα πρωτοστατώντας στο φοιτητικό κίνημα, ενώ φυλακίστηκε και βασανίστηκε.
Ιδεολογία και Μορφή.
Στη δεκαετία του '80 εξελέγη δημοτικός σύμβουλος του Δήμου Αθηναίων και διετέλεσε πρόεδρος του Ιδρύματος Παιδικής Μέριμνας Γ. & Α. Χατζηκώνστα.
Αθήνα: Ερμής.
Το 1990 συνίδρυσε το ελληνικό γραφείο της Greenpeace, του οποίου εξελέγη πρόεδρος το 2001.
20. Άγγελος Σικελιανός, Ανδρέας Εμπειρίκος (2001).
INFO
Αφιέρωμα του περιοδικού Φιλολογική της Πανελλήνιας Ένωσης Φιλολόγων, 76.
Γιώργος Βερνίκος, "Όταν θέλαμε να αλλάξουμε την Ελλάδα. Το αντιδικτατορικό κίνημα: η ΕΚΙΝ και οι καταλήψεις της Νομικής", Εκδόσεις Καστανιώτης, Τιμή: 25 ευρώ. Παρουσίαση αύριο, 7 μ.μ, στο αμφιθέατρο Σαριπόλων της Νομικής Σχολής Αθηνών. Μιλούν Γ. Α. Μαγκάκης, Γ. Ανωμερίτης κ.ά.
