Παράλληλη Αναζήτηση
ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΡΙΣΗ
ΣΠΑΪΚ ΛΙ - ΕΝΤΟΥΑΡΝΤ ΝΟΡΤΟΝ
Η ΑΝΑΚΑΛΥΨΗ ΤΗΣ ΑΡΧΑΙΑΣ ΑΙΓΥΠΤΟΥ
Οδηγεί σε αδιέξοδο οικονομία και χρηματιστήριο
«Αχ, αυτοί οι Μπους…»
Πριν από δύο αιώνες γνωρίζαμε ελάχιστα πράγματα για την αρχαία Αίγυπτο.
Η γενίκευση και το βάθεμα της παγκόσμιας οικονομικής κρίσης καθώς και η ορατή απειλή εξέλιξής της σε παγκόσμια ύφεση οδήγησε τις αναπτυγμένες και αναπτυσσόμενες οικονομίες στην απόφαση ριζικών μεταβολών των κατευθύνσεων της μακροοικονομικής τους πολιτικής.
Έντουαρντ Νόρτον και Σπάικ Λι, αναφερόμενοι στην οικογένεια Μπους: «Τhat fucking family». Να το μεταφράσω; Όχι γιατί μου το απαγορεύει ο κώδικας δεοντολογίας
Όλες οι επιγραφές που βρίσκονται χαραγμένες επάνω στα μνημεία ήταν ακατανόητες, γιατί δεν μπορούσαμε να αποκρυπτογραφήσουμε τα σύμβολα της αιγυπτιακής γραφής, τα ιερογλυφικά.
Στα πλαίσια της διαπίστωσης που έγινε πριν μερικές εβδομάδες από τον πλανητάρχη Μπιλ Κλίντον ότι η παγκόσμια οικονομία κινδυνεύει λιγότερο από αναζωπύρωση του πληθωρισμού και περισσότερο από ύφεση, άρχισαν να υιοθετούνται ένα προς ένα τα μοναδικά διαθέσιμα μέτρα διαχείρισης της κρίσης που είναι κευνσιανής προέλευσης.
Άλλωστε δεν ενδιαφέρονταν παρά ελάχιστοι για τα ερείπια των ναών και των τάφων που έμεναν μισοθαμμένα κάτω από την άμμο της ερήμου.
Πρόκειται για μείωση των επιτοκίων επιλογή ανετότερης νομισματικής πολιτικής, αναγνώριση ευρύτερου ρόλου στην κρατική οικονομική παρέμβαση, επιβολή περιορισμών στη διακίνηση του διεθνούς κεφαλαίου και υιοθέτηση υψηλότερων κοινωνικών παροχών.
Ο Έντουαρντ Νόρτον με τον σκηνοθέτη της ταινίας «Η 25η ώρα» Σπάικ Λι, και δύο συμπρωταγωνιστές του: τον Μπάρι Πέπερ (αριστερά) και τη Ροζάριο Ντόουσον
Μετά την εκστρατεία του Ναπολέοντα στην Αίγυπτο (1799-1801) αρχίζει να γεννιέται το ενδιαφέρον.
Πρόκειται, δηλαδή, για αναγνώριση μεγαλύτερης σημασίας στην πλευρά της ζήτησης από όσο σ' αυτήν της προσφοράς, όπως συμβαίνει πάγια σε περίοδο οικονομικής κρίσης.
Μισό λεπτό μετά την προσωπική κουβέντα με δύο από τα μεγαλύτερα θηρία του σύγχρονου κινηματογράφου - και δύο μαύρα πρόβατα του Χόλιγουντ - ήθελα ν' ανοίξει η γη και να με καταπιεί.
Ένας Γάλλος, ο Ιωάννης Φραγκίσκος Σαμπολιόν, κατόρθωσε το 1822 να αποκρυπτογραφήσει τα ιερογλυφικά και έκτοτε ένα πλήθος αρχαιολόγων προχώρησε σε ανασκαφές στην Αίγυπτο.
Ωστόσο, με βάση τις πρόσφατες κυβερνητικές εξαγγελίες, η Ελλάδα διατηρεί αμετάβλητες τις προτεραιότητες επιλογών της καθώς και το μίγμα μακροοικονομικής πολιτικής με το οποίο τις επιδιώκει, σε πείσμα της κρίσης και της απειλούμενης ύφεσης. Όχι μόνο την αφεντιά μου, αλλά και ολόκληρη την καλλιτεχνική αφρόκρεμα του ελληνικού θεάματος.
Η ανάγνωση της αιγυπτιακής ιερογλυφικής γραφής έδωσε ένα πλήθος πληροφοριών για ολόκληρο τον προϊστορικό κόσμο του Αιγαίου και της Ανατολικής Μεσογείου.
Αυτό σημαίνει ότι η ελληνική οικονομία έχει αποφασίσει να διαχωρίσει εντελώς την οικονομική της πολιτική από την αντίστοιχη ευρωπαϊκή, αλλά και από αυτήν της υφηλίου. Και σας βεβαιώ πως το ίδιο ακριβώς θα αισθανόσασταν κι εσείς. Παρόλο ότι οι συνέπειες μιας τέτοιας απόφασης προδιαγράφονται τραγικές για την ελληνική οικονομία και το χρηματιστήριο (από το οποίο εξαρτάται η πορεία της σε μεγάλο βαθμό), δεν έχουν υποπέσει στην αντίληψή μου σχετικές αναλύσεις τους μέχρι στιγμής. Διότι σας ερωτώ: Έτσι, θα επιχειρήσω στη συνέχεια, μια συνοπτική τους διερεύνηση. Έχετε ακούσει ή διαβάσει κάποιο μεγάλο όνομα του ιθαγενούς… show business να αποκαλεί δημοσίως την οικογένεια του πλανητάρχη «that fucking family;»
Ι. Το αδιέξοδο στην ελληνική οικονομία
Κανείς.
Σε πείσμα των ιστορικών μεταβολών που διενεργούνται στην παγκόσμια οικονομία, η ελληνική οικονομία παραμένει δέσμια των μονολιθικών της επιλογών και εξακολουθεί να προσπαθεί να ικανοποιήσει τα κριτήρια του Μάαστριχτ, για να γίνει δεκτή στην ΟΝΕ την 11.2001.
Να τολμήσω μια ερώτηση ξένη προς την «25η ώρα»; (Η ταινία που έφερε αμφότερους στον πάγο του Βερολίνου).
Αλλά στο μεταξύ, το γενικότερο οικονομικό πλαίσιο της ευρωπαϊκής και παγκόσμιας οικονομίας έχει, δραματικά μεταβληθεί με συνέπειες να επιβαρυνθούμε με:
Σπάικ Λι: «Go ahead».
Εισαγόμενο πληθωρισμό υψηλότερο από πριν και μάλιστα σε περίοδο που έχει διαπιστωθεί ανοδική (έναντι της επιθυμητής καθοδικής) τάση στο εσωτερικό της οικονομίας μας,
Πόλεμος, Μπους, Ιράκ…
Τη γενικότερη στροφή των επενδυτών, Ελλήνων και ξένων, από την προτίμηση ανάληψης κινδύνων προς τοποθετήσεις ασφαλείς που πλησιάζουν αυτές τις διατηρήσεις των διαθεσίμων τους σε κατάσταση ρευστότητας, στροφή που καθιστά ακόμη πιο προβληματική την ήδη προβληματική προσπάθεια αποκρατικοποιήσεων - ιδιωτικοποιήσεων.
«Πρώτον, ο πόλεμος εναντίον της τρομοκρατίας δεν έχει καμία, μα απολύτως καμία σχέση με το Ιράκ και τον Σαντάμ.
Επιβράδυνση των ρυθμών ανάπτυξης που θα προέλθει από τη διατήρηση υψηλών επιτοκίων, καθώς και από την εισαγόμενη ύφεση.
Δεύτερον, ως Αμερικανός πολίτης αισθάνομαι την ανάγκη να δηλώσω πως δεν υπάρχει τίποτα που να με χωρίζει απ' αυτό τον λαό.
Κίνδυνο βαθύτερης ύφεσης σε περίπτωση που η εμμονή στην ικανοποίηση των κριτηρίων του Μάαστριχτ θα απαιτήσει τη λήψη ακόμη σκληρότερων αντιπληθωριστικών μέτρων.
Τρίτον, that guy in the first place - αυτός ο τύπος κατ' αρχήν - δεν θα 'πρεπε να ζεσταίνει τον πισινό του στον θώκο του προέδρου των ΗΠΑ.
Το συνδυασμένο αποτέλεσμα των παραπάνω θα είναι η απομάκρυνση και όχι η σύγκλιση, της ελληνικής οικονομίας από τα κριτήρια του Μάαστριχτ εφόσον το ΑΕΠ μας θα περιορισθεί, η ανεργία που ήδη είναι υψηλότερη από τη μέση της ΕΕ θα αυξηθεί, τα δημόσια έσοδα θα περιορισθούν και υπό το κράτος στασιμοπληθωρισμού το δημόσιο έλλειμμα θα διευρυνθεί και ο πληθωρισμός θα αναζωπυρωθεί.
Τέταρτον, εξελέγη με νοθεία και άλλα δικαστικά κόλπα.
ΙΙ. Το αδιέξοδο στο ελληνικό χρηματιστήριο
Και τέταρτον - το πιο λυπηρό - φοβάμαι πολύ πως θα επανεκλεγεί με την ίδια καλπονοθεία.
Η κρίση θα αποκαλύψει τις εγγενείς αδυναμίες του αβαθούς ελληνικού χρηματιστηρίου και της αποφασιστικές διαφορές του από τα αντίστοιχα ευρωπαϊκά, τώρα που το κίνητρο της κερδοσκοπίας δίνει τη θέση του στην αναζήτηση ασφαλούς καταφυγίου.
That fucking family των Μπους, έχει εξελιχθεί σε μια από τις μεγαλύτερες πληγές που τρώνε τα σωθικά της Αμερικής τα τελευταία χρόνια.
Γιατί, ούτε η δραχμή ως νόμισμα ούτε οι ελληνικές μετοχές, αλλά δυστυχώς ούτε και τα ελληνικά ομόλογα είναι σε θέση να ικανοποιήσουν αυτήν την ανάγκη.
Έχετε δει ένα αριστούργημα που λέγεται "Ακήρυχτος πόλεμος";
Και όταν ο πανικός που παρασύρει στην πτώση τα χρηματιστήρια των οικονομικά ισχυρών κρατών κοπάσει, οι επενδυτές, με γνώμονα την ελαχιστοποίηση του κινδύνου, θα επιλέξουν γεωγραφία και είδος αξιών με ορισμένες εγγυήσεις (που να αποκλείουν κραυγαλέες αντιθέσεις ή τεχνάσματα), όπως:
Ε, αν το δείτε, θα καταλάβετε την ουσία και τα θεμέλια πάνω στα οποία οικοδομήθηκε η αμερικανική κοινωνία.
Μακροχρόνια απόδοση τίτλων που να μην απέχει σημαντικά από το ρυθμό ανάπτυξης της περί της οικονομίας.
Violence, violence, violence».
Ρυθμό απόδοσης που να μη συνυπάρχει με μηδενικό μέρισμα ή ανεπαρκείς πραγματικές επενδύσεις.
Υπάρχει λύση;
Απόδοση μακροχρονίων ομολόγων που, σε συνδυασμό με προβληματικές οικονομίες, να μην είναι αδικαιολόγητη.
«Υπάρχει αλλά αμφιβάλλω αν είναι πραγματοποιήσιμη.
Επιλογή αποθεματικού νομίσματος χώρας που δεν εξασφαλίζει την εξωτερική του αξία τεχνητά υψηλή και που δεν καταφεύγει στη διατήρηση υψηλών επιτοκίων, για να εξουδετερώσει τους υψηλούς κινδύνους που την περιβάλλουν.
Για να φύγει, πρέπει όλοι να ενώσουμε τις φωνές μας και να ξεσηκωθούμε».
Ο βαθμός της βραχυχρόνιας κερδοσκοπικής συμπεριφοράς των επενδυτών στο ελληνικό χρηματιστήριο ήταν, μέχρι πρόσφατα, επικίνδυνα υψηλός, αλλά ταυτόχρονα και εύκολα αντιληπτός.
Διαβάζω όμως πως τελευταίως τα ποσοστά των οπαδών του έχουν σκαρφαλώσει στο 65%.
Πράγματι, το ελληνικό χρηματιστήριο ήταν το μοναδικό αναδυόμενης αγοράς που πραγματοποίησε κέρδη της τάξης του 60% από 1ης Ιουλίου 1997 - 19 Αυγούστου 1998, ενώ στην ίδια περίοδο όλα τα υπόλοιπα (εκτός του Ισραήλ με κέρδη 7%) είχαν καταγράψει ζημιές.
Έντουαρντ Νόρτον: «Οι στατιστικές και οι μετρήσεις είναι παραπλανητικές.
Ένα χάσμα αυτής της έκτασης ανάμεσα στην πραγματική και τη νομισματική ελληνική οικονομία μπόρεσε να τροφοδοτηθεί μόνο χάρις στην εφαρμοζόμενη μακροοικονομική πολιτική που ήταν επικίνδυνη και που ήδη αποδεικνύεται αδιέξοδη.
Μερικές φορές δεν ανταποκρίνονται στο βάθος των πραγμάτων.
Ασφαλώς, οι υπεύθυνοι για τη χάραξη της ελληνικής μακροοικονομικής πολιτικής δεν μπορούσαν να προβλέψουν την έλευση της παγκόσμιας αυτής κρίσης, που άλλωστε και ο διοικητής της αμερικανικής Κεντρικής Τράπεζας κ. Greespan την απέκλεισε πριν από μερικές εβδομάδες.
Θα σας φέρω ένα παράδειγμα.
Ωστόσο, έστω κι αν είχαν τη θερμή υποστήριξη ισχυρών παραγωγικών ομάδων, οι ίδιοι γνώριζαν το πόσο πολύ επικίνδυνο είναι για μία αναπτυσσόμενη οικονομία:
Όταν είχα πάει στο Ισραήλ, αισθάνθηκα πως το 70% των Ισραηλινών συμφωνούν με μια ειρηνική επίλυση των διαφορών τους με τους Παλαιστινίους.
Η ανεξέλεγκτη εισροή βραχυχρονίων κεφαλαίων.
Όχι μόνο συμφωνούν αλλά και προκειμένου να την αποκτήσουν είναι αποφασισμένοι να κάνουν αρκετές εδαφικές παραχωρήσεις.
Η τυφλή υιοθέτηση της μακροοικονομικής πολιτικής της ΕΕ, που είχε πλεονασματικό εξωτερικό ισοζύγιο, ενώ η Ελλάδα ελλειμματικό.
Όμως την ίδια στιγμή ένα 70% θα ψήφιζε υπέρ του Σαρόν, γιατί είναι πεπεισμένοι πως η πολιτική του τους εξασφαλίζει ασφάλεια και προστασία».
Ο συνδυασμός επιτοκίων υψηλοτέρων από τα αντίστοιχα της αλλοδαπής με ελλειμματικό εξωτερικό ισοζύγιο και σταθερές συναλλαγματικές ισοτιμίες.
Περίπου κάτι σαν μαφία…
Η μεταχείριση του διορθωτικού ελληνικού πληθωρισμού ωσάν να επρόκειτο για συγκυριακό.
«Να το πω διαφορετικά.
Η διατήρηση, με τεχνητά μέσα, "σκληρής δραχμής".
Η σημερινή κατάσταση με κάνει να ντρέπομαι για την κυβέρνησή μου.
Το χειρότερο είναι ότι η αδιέξοδη αυτή πολιτική που συνδυάστηκε με δυσβάστακτες και δυσανάλογες θυσίες κινδυνεύει να μην αποφέρει το επιθυμητό αποτέλεσμα και για λόγους που είναι άσχετοι με την αδυναμία πλήρωσης των κριτηρίων του Μάαστριχτ.
Οι Ευρωπαίοι και κυρίως οι Γάλλοι, οι Γερμανοί και οι άλλες χώρες που τους ακολουθούν, πρέπει να αισθάνονται τυχεροί.
Πράγματι, μια σειρά από ενδείξεις αποκαλύπτουν.
Σε τέτοιες κρίσιμες στιγμές είναι σπάνιο να αισθάνεται κανείς υπερήφανος για την κυβέρνησή του.
Ανερχόμενο σκεπτικισμό της ΕΕ απέναντι στη διεύρυνση.
Ελάτε στη θέση μου.
Δυσκολίες για την έναρξη και την επιτυχία του ευρώ σε κλίμα ύφεσης και μετά την πτώση του δολαρίου έναντι του ευρώ, που θα συρρικνώσει τις ευρωπαϊκές εξαγωγές.
Κάθε μέρα ακούω φανφάρες του στυλ "πατρίδα, οικογένεια".
Μικρότερη προθυμία ανάληψης των κινδύνων που προέρχονται από την ένταξη στην ΟΝΕ του ευρωπαϊκού Νότου.
Είναι σα να βλέπω ταινίες με τέρατα και ζόμπι.
Διάψευση, προς το παρόν, των προσδοκιών αντικατάστασης του δολαρίου από το ευρώ, ως ηγετικού διεθνούς αποθεματικού νομίσματος, μετά τη δημοσίευση της τελευταίας έκθεσης της Διεθνούς Τράπεζας Διακανονισμών που διαπιστώνει τη διατήρηση αυτού του ρόλου για το δολάριο.
Ανατριχιάζω».
Τάση της ΕΕ για σκληρότερη αντιμετώπιση των ελλειμμάτων μετά την ανάγκη υιοθέτησης λιγότερο σφικτής νομισματικής πολιτικής.
Η γερμανική κριτική αξιολόγησε την «25η ώρα» σαν την καλύτερη της Μπερλινάλε. Από τις υποψηφιότητες για τα Όσκαρ είναι άφαντη…
Υπάρχει, λοιπόν, ο κίνδυνος να γίνουν τα κριτήρια αποδοχής μέλους στην ΟΝΕ αυστηρότερα από όσο ήταν πριν από την κρίση, και πάντως απρόσιτα για την ελληνική περίπτωση.
Σπάικ Λι: «Ποτέ δεν έκανα μια ταινία αλληθωρίζοντας προς τα Όσκαρ.
Το γενικό όσο και αυτονόητο συμπέρασμα είναι ότι η θέση της Ελλάδας θα ήταν οπωσδήποτε δύσκολη σε περιβάλλον παγκόσμιας οικονομικής κρίσης και ύφεσης.
Αλλά μια και με προκαλείς θα μιλήσω.
Ωστόσο, η κατάσταση θα ήταν πολύ καλύτερη, αν αντί να κυνηγάμε τα τελευταία χρόνια αριθμούς είχαμε φροντίσει, με θετικά μέτρα και όχι τεχνάσματα, να αυξήσουμε το βαθμό ανάπτυξης της πραγματικής ελληνικής οικονομίας.
Το 1992 ο Ντένζελ Ουάσιγκτον κέρδισε υποψηφιότητα για την καλύτερη ερμηνεία της καριέρας του στο "Μάλκολμ Χ".
Τελικώς έχασε. Από ποιον; Από τον Αλ Πατσίνο στο "Άρωμα γυναίκας". Μα ο Αλ έχει παίξει δέκα φορές καλύτερα στον "Νονό", στον "Σημαδεμένο", στο "Dog day afternoon". Δεν το πήρε με τις καλύτερές του, αλλά με την πιο μέτρια απόδοσή του. Το ίδιο με τον Ντένζελ. Κέρδισε το Όσκαρ με το "Training day" (Ημέρα εκπαίδευσης). Ήταν καλύτερος; Όχι. Απλώς το κέρδισε μεταχρονολογημένα. Από ενοχές, από τύψεις; Μπορεί. Το ίδιο συμβαίνει και με τον Σκορσέζε. Ποιος σοβαρός άνθρωπος μπορεί να ισχυριστεί ότι "Οι συμμορίες της Νέας Υόρκης" είναι η καλύτερη ταινία του; Κανείς. Στις καλύτερες στιγμές του τον περιφρόνησαν. Θυμηθείτε μόνο τους τίτλους "Οργισμένο είδωλο", "Good fellas", "Καζίνο". Θυμηθείτε ακόμα πως η ασήμαντη ταινία του Ρόμπερτ Ρέντφορντ "Συνηθισμένοι άνθρωποι" κατατρόπωσε στα Όσκαρ ένα αριστούργημα που λέγεται "Οργισμένο είδωλο". Βάζω στοίχημα όλη την περιουσία μου πως αυτή τη χρονιά θα το κερδίσει. Απίστευτα πράγματα. Ποιος να τους πάρει στα σοβαρά;».
Εκτός από αφερέγγυοι είναι και ρατσιστές;
«Δεν το λένε αλλά είναι. Πόσοι Αφροαμερικανοί είναι φέτος υποψήφιοι; Μισός!».
Πέρυσι όμως κέρδισε και η Χάλι Μπέρι και ο Ντένζελ Ουάσιγκτον.
«Συμπτωματικό. Νομίζετε πως θα συμβαίνει κάθε χρόνο; Λάθος».
Και κάτι ακόμα. Επειδή ο ήρωας της «25ης ώρας» έχει μπροστά του μόνο 24 ώρες ελευθερίας, εσείς στη θέση του πώς θα τις αξιοποιούσατε;
Σπάικ Λι: «Με τα δύο παιδιά μου και τη γυναίκα μου. Μόνο μία γυναίκα έχω» (χαμόγελο με σημασία).
Έντουαρντ Νόρτον: «Με τους ανθρώπους που αγαπώ».
Ροζάριο Ντόουσον (το κορίτσι του Νόρτον στην ταινία): «Σεξ, σεξ, σεξ».
Δεν μπορώ να πω. Η μέρα άρχισε με πολιτική και τελείωσε με έρωτα. Το πιο ταιριαστό φινάλε μιας… επανάστασης!
Ερμηνεία για βραβείο
Ο Έντουαρντ Νόρτον - ίσως το καλύτερο ερμηνευτικό «εργαλείο» του σημερινού αμερικανικού κινηματογράφου - έχει ήδη στο τσεπάκι του το βραβείο ερμηνείας, εδώ στο Βερολίνο. Η μέθοδος με την οποία χειρίζεται τον ρόλο του είναι προσωπική και πρωτότυπη. Υποδύεται έναν έμπορο ηρωίνης του Μανχάταν που έχει στη διάθεσή του μόνο 24 ώρες ελευθερίας, πριν ακολουθήσει την άγουσα προς τον Κορυδαλλό για εφτά ολόκληρα, βασανιστικά χρόνια. Αποφασίζει λοιπόν να αξιοποιήσει αυτόν τον… ελάχιστο χρόνο παρέα με τέσσερα δικά του πρόσωπα. Το κορίτσι του, τον πατέρα του και τους δύο φίλους του από τα εφηβικά του χρόνια. Και συνεχώς στο κεφάλι του είναι καρφωμένο ένα ερώτημα: Ποιος απ' όλους αυτούς τον κάρφωσε. Αλλά όπως εξελίσσονται τα πράγματα, η κατάσταση ανατρέπεται. Αφού ο ίδιος - με τη ζωή που έκανε και τη μετάλλαξή του - είχε προλάβει να τους προδώσει!
