ΣΚΛΗΡΕΣ ΜΑΧΕΣ: Αν κρίνουμε από το στιγμιότυπο, η επικράτηση του Ολυμπιακού επί του Απόλλωνα ήταν δυσκολότερη του αναμενόμενου. ΟΙ ΔΥΟ ΠΡΟΠΟΝΗΤΕΣ ΕΙΧΑΝ ΤΙΣ… ΕΝΣΤΑΣΕΙΣ ΤΟΥΣ

4. Το ύφος του Κριτικού

Ανικανότητα και ατυχία

Συχνά ο κριτικός υιοθετεί στα κείμενά του ένα ύφος αρκετά περίπλοκο και μερικές φορές εξεζητημένο, που χαρακτηρίζεται από μακροπερίοδο λόγο, διαδοχική υπόταξη, επιλογή και χρήση ασυνήθιστων/σπάνιων λέξεων, απόκλιση από τη συνηθισμένη μορφή της σύνταξης κτλ.

Δεν υπήρξαν διαφωνίες στη συνέντευξη Τύπου των δύο προπονητών, με τον Κατσαβάκη να τα έχει με την τύχη και τον Σόλιντ με την ανικανότητα των παικτών του να πετύχουν κι άλλα γκολ

Η υιοθέτηση ενός τέτοιου ύφους δεν αποτελεί μειονέκτημα, εφόσον βέβαια ο κριτικός είναι έμπειρος χρήστης της γλώσσας και έτσι πετυχαίνει τον τελικό του σκοπό, να επικοινωνεί δηλαδή με το κοινό του.

Του ΔΗΜΗΤΡΗ ΤΥΧΑΛΑ

Δείτε τι λέει πάνω σ' αυτό το θέμα ο Μ. Ανδρόνικος: "Ειδικά για τη γλώσσα της κριτικής οφείλουμε να θυμόμαστε πως πρέπει να είναι κατανοητή από το φιλότεχνο που ζητά βοήθεια, αν πιστεύουμε πως ο κριτικός παίζει το ρόλο του ερμηνευτή, του "ειδικού" που στέκεται ανάμεσα στον καλλιτέχνη και στο θεατή, που μπορεί να βοηθήσει στο πλησίασμα των δύο. Αλλιώς ανάμεσα στον καλλιτέχνη και στο θεατή παρεμβάλλεται ένας ακόμη παράγοντας, απομακρυσμένος και από τον έναν και από τον άλλον, άχρηστος και για τους δύο, με άλλα λόγια άχρηστος για την ανθρώπινη ομάδα την οποία τάχθηκε να υπηρετεί". (Μ. Ανδρόνικος, "Κριτική και δημιουργία. Η λειτουργία της κριτικής", Χρονικό 73)

"Ήρθαμε με αρκετές ελλείψεις στο παιχνίδι αυτό.

Μανόλης Ανδρόνικος

Ξεκινήσαμε υπνωτισμένα, έχοντας απέναντί μας ένα πολύ καλό Ολυμπιακό που μπορούσε να πετύχει κι άλλα γκολ. Ένας από τους λόγους που οδηγούν τον κριτικό να χρησιμοποιεί συχνά σύνθετο λόγο είναι το προηγμένο επίπεδο του κοινού στο οποίο απευθύνεται. Ανασυνταχθήκαμε στο β' ημίχρονο, προσπαθήσαμε να κερδίσουμε το κέντρο που ανήκε εξ ολοκλήρου σε Ολυμπιακό μέχρι τότε και τα καταφέραμε", είπε ο Έλληνας τεχνικός και συμπλήρωσε: Μπορείτε να σκεφτείτε άλλους λόγους που τον ωθούν σ' αυτή την επιλογή; "Είχαμε τις φάσεις, μειώσαμε το σκορ και θα μπορούσαμε να πάρουμε την ισοπαλία αν είχαμε τύχη.

Στην κριτική του Β. Βαρίκα που είδαμε προηγουμένως μπορούμε να βρούμε συγκεκριμένα παραδείγματα σύνθετου ύφους (απόκλιση από την "κανονική" σειρά των όρων της πρότασης, διαδοχική υπόταξη, μακροπερίοδο λόγο κτλ.).

Το λέω με παράπονο, γιατί την προηγούμενη εβδομάδα η Λάρισα μας ισοφάρισε στο τέλος μ' αυτόν τον τρόπο.

Ας δούμε, για παράδειγμα, πιο προσεχτικά τις δύο πρώτες περιόδους (Α, Β) της πρώτης παραγράφου του κειμένου.

Μπράβο στα παιδιά γιατί στο β' ημίχρονο έπαιξαν καλό ποδόσφαιρο, αλλά εμείς συνεχίζουμε έχοντας τον ίδιο στόχο".

Α. (Τη "βιογραφία" μιας εποχής………..ο Κ. Πολίτης)

Ο ΤΡΟΝΤ ΣΟΛΙΝΤ αφού έδωσε συγχαρητήρια στους παίκτες του για το ρεκόρ των 16 συνεχόμενων νικών ("είναι πολύ δύσκολο να πετύχεις κάτι τέτοιο, ιδιαίτερα στον Ολυμπιακό όπου σε όλα τα ματς υπάρχει πίεση"), στη συνέχεια εξέφρασε τα παράπονά του…

Στην περίοδο αυτή προηγείται το αντικείμενο (τη βιογραφία μιας εποχής και μιας κοινωνίας) και ακολουθούν πρώτα το ρήμα (επιχειρεί) και μετά το υποκείμενο (ο Κ. Πολίτης) στο τέλος της περιόδου.

"Έπρεπε να έχει τελειώσει από το πρώτο ημίχρονο το παιχνίδι, αλλά αν δεν κάνεις τις ευκαιρίες γκολ, τότε ο νόμος ποδοσφαίρου λέει ότι η άλλη ομάδα θα επιστρέψει κι εγώ το περίμενα ότι θα εξελισσόταν έτσι το παιχνίδι.

Παρατηρούμε, δηλαδή, ότι διαταράσσεται η "κανονική" σειρά των όρων της πρότασης (Υ-Ρ-Α).

Το κακό σήμερα ήταν, ότι δεν σκοράραμε όσο θα έπρεπε", είπε ο Νορβηγός και συμπλήρωσε:

Επιπλέον το αντικείμενο συνοδεύεται από πολλούς προσδιορισμούς (βασισμένη……επεισόδια) που παρεμβάλλονται ανάμεσα σ' αυτό και στο ρήμα. "Φυσικά στο 2-0 θα μπορούσα να γυρίσω την ομάδα πίσω και να παίξω με αντεπιθέσεις.

Β. (Η πολιτεία…….μυθιστορήματος)

Ίσως θα ήταν καλύτερο το αποτέλεσμα, αλλά δεν νομίζω ότι οι φίλαθλοι αξίζουν να δουν ένα τέτοιο παιχνίδι".

Παρόμοιο φαινόμενο, απόκλιση από την "κανονική" σειρά των όρων της πρότασης κτλ., συναντούμε και στην περίοδο αυτή.

Ο Σόλιντ απάντησε διπλωματικά για το… ξεφούσκωμα της ομάδας του μετά το 69' αποφεύγοντας να ρίξει τα βάρη στους παίκτες που μπήκαν ως αλλαγή.

Στην αναφορική πρόταση: "μια από τις λαϊκές συνοικίες της οποίας…ονοματίζει ο τίτλος του μυθιστορήματος" προηγείται το αντικείμενο (μια από τις λαϊκές συνοικίες), παρεμβάλλεται η αναφορική παρενθετική πρόταση (όπου και διαδραματίζονται τα σημαντικότερα συμβεβηκότα του βιβλίου), ακολουθεί το ρήμα (ονοματίζει) και το υποκείμενο (ο τίτλος).

Επίσης δεν θέλησε να σχολιάσει τη δυσαρέσκεια του Οκκά όταν αντικαταστάθηκε, ενώ όταν ρωτήθηκε για την τοποθέτηση του Τουρέ ως κεντρικού αμυντικού απάντησε:

Επιπλέον στην περίοδο αυτή συναντούμε και διαδοχική υπόταξη των προτάσεων.

"Το έκανα γιατί ο Ανατολάκης είχε ήδη δεχθεί κίτρινη κάρτα και φοβήθηκα μην αποβληθεί".

Δείτε και την παρακάτω σχηματική παράσταση της διαδοχικής υπόταξης.

ΚΛΕΪΤΟΝ

Η πολιτεία είναι η οριστικά χαμένη, εδώ και σαράντα χρόνια, για τον ελληνισμό πρωτεύουσα της Ιωνίας.

Είχαμε τις ευκαιρίες

Η αποστολή της Καλαμαριάς αναχώρησε βιαστικά από το Καραϊσκάκη και ο μόνος παίκτης που μίλησε ήταν ο Σίλβα Κλέιτον. "Παίξαμε στα ίσια μια μεγάλη ομάδα, σε ένα γήπεδο όπου πολύ δύσκολα παίρνει κανείς αποτέλεσμα. Ο Ολυμπιακός θα μπορούσε στο πρώτο ημίχρονο να έχει μεγαλύτερη διαφορά στα γκολ, αλλά στο τέλος αισθανόμαστε στενοχωρημένοι γιατί είχαμε τις ευκαιρίες να πάρουμε την ισοπαλία", είπε ο Βραζιλιάνος ενώ στο ίδιο μήκος κύματος κινήθηκε και ο Άρης Γαλανόπουλος που τόνισε: "Έγινε ανοικτό παιχνίδι κι από τις δύο ομάδες, χωρίς σκοπιμότητες. Ο Ολυμπιακός πατούσε καλύτερα στο πρώτο ημίχρονο, αλλά εμείς δείξαμε και πάλι ότι παλεύουμε όλα τα ματς και προσπαθούμε να κερδίσουμε ότι μπορούμε. Σταθήκαμε άτυχοι κυρίως με τα δοκάρια, κρατάμε το β' ημίχρονο και κοιτάμε τη συνέχεια".

Όσον αφορά τους παίκτες του Ολυμπιακού, όλοι έμειναν στη νίκη και το ρεκόρ και άφησαν την κακή εμφάνιση του β' ημιχρόνου. "Ήταν ένα παιχνίδι όπου θα μπορούσαμε να πετύχουμε περισσότερα γκολ. Μετά το 2-1 τα πράγματα έγιναν πιο δύσκολα, αλλά το πιο σημαντικό είναι το ότι κερδίσαμε και πήραμε τρεις βαθμούς", είπε ο Μπαμπαγκίντα.