ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΣΗΜΕΡΑ

δ) Η οργάνωση του λόγου και η αιτιολόγηση

"Αντιφωνητής" Παραλληλίστε το ρητορικό κείμενο που διαβάσατε παραπάνω με το θεώρημα φ ως προς τη συλλογιστική τους πορεία και ως προς τα εκφραστικά τους στοιχεία (λέξεις, σύμβολα κτλ.), και αναζητήστε τις ομοιότητες και τις διαφορές τους. Η αδέσποτη, απομυθοποιητική άποψη του "Αντιφωνητή".

Από τον παραλληλισμό τους θα διαπιστώσατε ήδη ότι και τα δύο κείμενα προσπαθούν να πείσουν χρησιμοποιώντας στην απόδειξη την αιτιολόγηση.

Τα πράγματα -θρακικά, εθνικά, διεθνή- όχι διαβασμένα ανάποδα στον καθρέφτη των ΜΜΕ, μα ιδωμένα μέσα από το πιθάρι του Διογένη της Θράκης

Αυτό σημαίνει ότι προβάλλουν μια θέση και ύστερα ζητούν τα υποστηρίγματά της, την αιτιολογούν, λένε δηλαδή γιατί αυτή η θέση είναι σωστή.

ΣΕΛΙΔΕΣ 16-17

Και στις δύο περιπτώσεις η θέση προηγείται από τις αποδείξεις, θα μπορούσε όμως και να ακολουθεί ή να είναι χωνεμένη μέσα στο υποστηρικτικό υλικό. Η σημαία της Θεσσαλονίκης

Η υποστήριξη πάλι της θέσης μέσα σε μια παράγραφο ή σε ευρύτερο κείμενο μπορεί να γίνει με ποικίλους τρόπους αιτιολόγησης και πειθούς, όπως είναι π.χ. οι συλλογισμοί, οι στατιστικές ενδείξεις, οι μαρτυρίες των ειδικών κτλ.· αυτοί πάλι οι τρόποι εκφράζονται με αιτιολογικές προτάσεις, οι οποίες, όπως σας είναι γνωστό, εισάγονται με αιτιολογικούς συνδέσμους: γιατί, διότι, επειδή, αφού, που, καθώς κτλ.

Την παρουσίασε χθες ο δήμαρχος της πόλης Β. Παπαγεωργόπουλος.

(βλ. ΝΕ.Γ., σ. 200 και ΝΕ.Σ., σ. 140)

Κυριαρχεί η κεφαλή του Μεγάλου Αλέξάνδρου ως σύμβολο της ένωσης των πολιτισμών

Αν και αυτό δεν είναι απόλυτο, αφού η αιτιολόγηση μπορεί να γίνει και με άλλα εκφραστικά μέσα· έτσι συμβαίνει π.χ. στους υποθετικούς λόγους, όταν με την υπόθεση εκφράζεται παραστατικότερα το αίτιο εκείνου που περιέχεται στην απόδοση:

ΣΕΛΙΔΑ 12

-Εγώ δε φταίω, αν (= επειδή) εσύ δεν καταλαβαίνεις.

ΠΟΛΙΧΝΗ

-Ήταν φίλος μου.

Στο σχέδιο πόλης 1.000 στρέμματα

Σου φαίνεται λοιπόν περίεργο, αν ενδιαφέρομαι για το παιδί του;

Εκτιμάται ότι στη νέα επέκταση θα εγκατασταθούν τα επόμενα πέντε χρόνια περίπου 15.000 νέοι κάτοικοι

Κάποτε η αιτιολόγηση περιέχεται μέσα σε ένα ευρύτερο κείμενο, στο οποίο, εκτός από τους αιτιολογικούς, χρησιμοποιούνται και άλλοι σύνδεσμοι.

ΣΕΛΙΔΑ 11

Αναγνωρίστε π.χ. τον τρόπο με τον οποίο γίνεται η αιτιολόγηση στο κείμενο του Δημοσθένη και στο θεώρημα φ και επισημάνετε τα εκφραστικά του μέσα: συνδέσμους, συντάξεις κτλ.

ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΑΚΟ Αφόρητη η κατάσταση Κυκλοφοριακό κομφούζιο και χθες στο κέντρο της Θεσσαλονίκης. Μέτρα ζητά από τον υπουργό Δημόσιας Τάξης ο νομάρχης Θεσσαλονίκης ΣΕΛΙΔΑ 10

ΥΠΟΘΑΛΑΣΣΙΑ Προχωράμε στη δεύτερη φάση Το ΣτΕ ενέκρινε τη δεύτερη φάση του διαγωνισμού για την κατασκευή της υποθαλάσσιας αρτηρίας Θεσσαλονίκης, αλλά με τη συμμετοχή μόνο δύο κοινοπραξιών ΣΕΛΙΔΑ 15

24ΧΡΟΝΟΣ ΟΡΕΙΒΑΤΗΣ Σκοτώθηκε σε άσκηση Σε απόκρημνη πλαγιά της κορυφής του Ολύμπου Μύτικα άφησε την τελευταία του πνοή ένας 24χρονος ορειβάτης, μέλος της Ελληνικής Ομάδας Διάσωσης (ΕΟΔ), την ώρα που μαζί με άλλα μέλη της ομάδας πραγματοποιούσαν άσκηση διάσωσης ΣΕΛΙΔΑ 13

ΒΕΡΟΙΑ Σκότωσε τη σύζυγό του Την πυροβόλησε σε δρόμο της Βέροιας, μία ώρα πριν από το μεσημέρι, μπροστά στα μάτια των συγκλονισμένων γειτόνων του ΣΕΛΙΔΑ 13

Το ντέρμπι της Θεσσαλονίκης Αναμέτρηση ΠΑΟΚ - Ηρακλή αύριο (7.30 μ.μ.) στην άδεια Τούμπα για τη 18η αγωνιστική, με ζητούμενο τη νίκη που θα ανοίξει την πόρτα της Ευρώπης. Χωρίς απουσίες οι γηπεδούχοι. Επαλέ, Λαγός τα δύο μεγάλα προβλήματα για τους "κυανόλευκους"

- Ο Απόλλων Καλαμαριάς υποδέχεται αύριο (5.45 μ.μ.) την Ξάνθη. Σήμερα στις 3 μ.μ. ο Άρης με τη Νίκη Βόλου εκτίει την τελευταία ημέρα της εξοντωτικής τιμωρίας του