Οι Ναουσαίοι, που ντύνονται Γιανίτσαροι είναι αυτές τις ημέρες τα τιμώμενα πρόσωπα.

Αυτοκτόνησε την ώρα που έκανε «chat» στο Ίντερνετ

Κείμενο 5 [Είσαι σε πάρτι…]

ΤΟ ΕΘΙΜΟ ΑΠΟ ΤΑ ΧΡΟΝΙΑ ΤΗΣ ΤΟΥΡΚΟΚΡΑΤΙΑΣ

«Δωμάτια συνομιλίας». Είναι από τα αγαπημένα στέκια των χρηστών του Διαδικτύου

Στις εφτά ακριβώς χτύπησε το κουδούνι της πόρτας και το σπίτι γέμισε μονομιάς από χαρές και γέλια.

Γιανίτσαροι και Μπούλες στη Νάουσα

«Περνώ μια υπέροχη βραδιά», έγραφε ο ηλικίας 21 χρόνων Μπράντον Βέντας, τεχνικός υπολογιστών, στην αγαπημένη του ηλεκτρονική σελίδα συνομιλίας στο Διαδίκτυο.

Όλα τα παιδιά είχαν φτάσει μαζί.

Έθιμα που έμειναν αναλλοίωτα στο πέρασμα των χρόνων και είναι άρρηκτα δεμένα με την παράδοση της Νάουσας αναβιώνουν κάθε χρόνο τις ημέρες του καρναβαλιού

Σε λιγότερη από μία ώρα ήταν νεκρός.

Μιλούσαν όλοι, και ο καθένας βιαζόταν κάτι να πει, λες και είχαν να ιδωθούν μέρες.

Ξημερώματα της προτελευταίας Κυριακής της Αποκριάς στη Νάουσα.

Είχε σκοτωθεί από ένα φονικό κοκτέιλ χημικών ουσιών, ναρκωτικών, αλκοόλ και μαριχουάνας. Η κυρία Μαρίκα, αφού τους καλωσόρισε, πήγε στην κουζίνα να ετοιμάσει τους μεζέδες, ν' ανάψει το φούρνο να ζεσταίνονται τα τυροπιτάκια.

Οι δρόμοι της πόλης είναι άδειοι και το μόνο που διαταράσσει τη σιωπή είναι ο μελαγχολικός ήχος του ζουρνά.

Την απονενοημένη του αυτή πράξη μετέδιδε η ηλεκτρονική κάμερα που ήταν συνδεδεμένη στον υπολογιστή του και παρακολουθούσαν δεκάδες χρήστες. Από το σαλόνι της ερχόταν κάποια ρυθμική-μονότονη μουσική.

Οι Γιανίτσαροι έχουν μόλις ντυθεί και ετοιμάζονται να ακολουθήσουν το μπουλούκι και τις Μπούλες στο μακρύ ταξίδι τους.

Το τελευταίο κείμενο της συνομιλίας του Βέντας με τους δικτυακούς «φίλους» του δείχνει ότι τον παρότρυναν να συνεχίσει το αποτρόπαιο σόου που τους προσέφερε ώς το τελευταίο λεπτό της ζωής του. Η Ρέα είχε βάλει κιόλας ένα δίσκο.

Οι Ναουσαίοι, που ντύνονται Γιανίτσαροι είναι αυτές τις ημέρες τα τιμώμενα πρόσωπα.

Το μακάβριο επεισόδιο άρχισε λίγο πριν από τα ξημερώματα της 12ης Ιανουαρίου, στο Φοίνιξ της Αριζόνας. "Παράξενο" σκέφτηκε "πώς δεν έβαλαν κανένα από τα έξαλλά τους, που κάνουν τόση φασαρία…".

Για το ντύσιμό τους, μάλιστα, ακολουθείται ολόκληρη ιεροτελεστία, την οποία παρακολουθούν μόνο στενοί συγγενείς και φίλοι.

Ο Βέντας βρισκόταν στο δωμάτιό του.

- Είναι ο καινούριος δίσκος των Ρόλινγκ Στόουνς, εξήγησε η Ρέα στους φίλους της.

Ο Γιανίτσαρος, με την καθοδήγηση ενός παλιού Γιανίτσαρου, φοράει μεταξύ άλλων φουστανέλα και τσαρούχια, ενώ η φορεσιά του στολίζεται με πολλές σειρές από βαριά και λεπτοδουλεμένα ασημένια νομίσματα.

Όπως και οι «φίλοι» του, χρησιμοποιούσαν ψευδώνυμα.

Χτες τον αγόρασα, πώς σας φαίνεται;

Η μεταμφίεση του λεβέντη Ναουσαίου σε Γιανίτσαρο ολοκληρώνεται με τον "πρόσωπο", μια μάσκα από πανί κερωμένο στην εσωτερική πλευρά και στοκαρισμένο στην εξωτερική.

Το ψευδώνυμο του Βέντας ήταν «Αντεροβγάλτης».

Πού οι παλιοί Στόουνς;

Στον "πρόσωπο" ζωγραφίζεται ένα τσιγκελωτό μουστάκι, ενώ επίσης υπάρχουν μικρές σχισμές για τα μάτια και το στόμα.

Στη συνομιλία συμμετείχαν άτομα που έκαναν χρήση ναρκωτικών και περιέγραφαν διάφορα κόλπα προκειμένου να κάνουν ότι έχουν κάποια συμπτώματα και να τους δοθούν φάρμακα, που σε κανονικές συνθήκες χορηγούνται μόνο με συνταγή ιατρού.

Άλλος ρυθμός εντελώς, ντίσκο…

Το δέσιμο του προσώπου γύρω από το κεφάλι απαιτεί ιδιαίτερη τέχνη και για το λόγο αυτό, ανατίθεται σε ειδικευμένους Ναουσαίους τεχνίτες.

Η συνομιλία ξεκίνησε με τον «Αντεροβγάλτη» να καλεί τους φίλους να ενεργοποιήσουν τη λήψη από την ηλεκτρονική του κάμερα.

Όλοι όρθιοι άκουγαν μιλώντας, γελώντας.

Ο Γιανίτσαρος είναι πλέον έτοιμος.

Μόλις αυτό έγινε, διαπίστωσαν ότι ο Βέντας ήταν γυμνός και γύρω του βρίσκονταν τα εφόδιά του: χαπάκια, ποτά και μαριχουάνα.

Ο Πέτρος φορούσε ένα πουκάμισο εμπριμέ με λουλούδια και μια μονόχρωμη πράσινη γραβάτα, κι έτσι κοντός που ήταν, έμοιαζε με μικρό κύριο, κωμικό.

Από μακριά ακούγεται ο ήχος του ζουρνά, που παίζει το "μάσιμο".

«Πάρε ένα χαπάκι», του είπε ένας, για να συμπληρώσει σχεδόν αμέσως: Ο Αλέξης φορούσε πουλόβερ με ψηλό γιακά, δε σκοτιζόταν για το ντύσιμό του και ήταν πάντα ντυμένος όπως τον βόλευε.

Μόλις οι οργανοπαίχτες φθάσουν στο σπίτι, ο Γιανίτσαρος τινάζεται στο παράθυρο και, αφού πιάσει από το χέρι όλους τους παρευρισκόμενους, αναπηδά τρεις φορές στα δυο του πόδια.

«Πάρε χίλια».

Η Τάνια τού είπε κοροϊδευτικά:

Στην εξώπορτα κάνει τρεις φορές το σταυρό του, κατεβαίνει βιαστικά τις σκάλες και ενώνεται με το "μπουλούκι", που καθοδηγείται από μία ή δύο Μπούλες.

Ο Βέντας δεν χρειαζόταν και πολλές παροτρύνσεις. - Καημένε Αλέξη, πότε θα μάθεις να φέρεσαι;

Οι "Μπούλες"

Από την ώρα που συνδέθηκε στη συνομιλία, στις 4.02 τα ξημερώματα, έως τις 5.04, οπότε τέλειωσε η «εκπομπή του» με την ξεψυχισμένη φράση «νιώθω γα… μένος», ο «Αντεροβγάλτης» κατάπιε ισχυρές δόσεις από χαπάκια, καπνίζοντας ταυτόχρονα μαριχουάνα και πίνοντας ρούμι. Σε πάρτι είσαι κι όχι στο ποδόσφαιρο!

Το ρόλο της Μπούλας υποδύεται πάντα άνδρας ντυμένος με φαρδιά γυναικεία ρούχα.

Όλο αυτό το διάστημα οι φίλοι του τον παρότρυναν να συνεχίσει. Παραξενεύτηκε ο Αλέξης:

Η Μπούλα οφείλει να φιλήσει το χέρι των σπιτικών και των μελών του μπουλουκιού.

Η μητέρα του Βέντας ανακάλυψε το άψυχο σώμα του γύρω στη μία μετά το μεσημέρι, και πέρασε μία εβδομάδα πριν η οικογένειά του ανοίξει τον υπολογιστή του για να διαβάσει το κείμενο της συνομιλίας, κάπου 35 σελίδες, και να καταλάβει τι ακριβώς συνέβη εκείνο το πρωινό. - Γιατί, τι έχω;

Όλοι της δίνουν χρήματα, τα οποία θα χρησιμοποιηθούν για την ενίσχυση του αγώνα κατά των Τούρκων.

Η Σόφη γέλασε:

Στη συνέχεια το μπουλούκι ξεκινάει για το κονάκι του Μουντίρη (Δημαρχείο), όπου βρίσκονται συγκεντρωμένοι Ναουσαίοι και επισκέπτες.

- Ο Αλέξης έχει προσωπικότητα.

Οι οργανοπαίχτες παίζουν το προσκύνημα.

Δε χρειάζεται γραβάτες και έξαλλα πουκάμισα για να ξεχωρίζει.

Οι Γιανίτσαροι, όμως, δεν προσκυνούν σα ραγιάδες, αλλά τινάζονται αγέρωχα, ενώ αντίθετα οι Μπούλες κάνουν τεμενάδες.

- Για μένα το λες; τη ρώτησε ο Πέτρος και πήρε ύφος φτιάχνοντας τη γραβάτα του, μπροστά στον καθρέφτη.

Ο αρχηγός των Γιανίτσαρων ανεβαίνει στο κονάκι και βγάζει τον "πρόσωπο", ώστε να πειστεί ο Μουντίρης ότι το μπουλούκι δεν απαρτίζεται από αντάρτες.

- Και βέβαια για σένα.

Την ίδια ώρα, ορισμένοι ευυπόληπτοι πολίτες επιβεβαιώνουν ότι πράγματι όλοι οι άνδρες είναι φιλήσυχοι Ναουσαίοι.

Μια σταλιά άνθρωπος και μου στολίζεσαι σαν χίπης…

Στην πραγματικότητα, όμως, στο μπουλούκι κρύβονται πολλοί επαναστάτες, που κατέβηκαν από τις κορφές του Βερμίου για να στρατολογήσουν νέους αντάρτες.

Ο Πέτρος δε θύμωνε με τα πειράγματα των φίλων του.

Ο Μουντίρης, πεπεισμένος για τις καλές προθέσεις του μπουλουκιού, δίνει την άδειά του για τη συνέχιση της γιορτής και αμέσως ο ζουρνάς αλλάζει σκοπό και παίζει θριαμβευτικά την πρώτη πατινάδα:

- Όταν, κυρά μου, ντύνομαι έτσι, μου φαίνεται πως ψηλώνω.

"Κάτω στη Ρόιδο τη Ροϊδοπούλα, Τούρκος αγάπησε μια Ρωμιοπούλα".

Ζωρζ Σαρή, Το ψέμα, εκδ. Πατάκη, 1996

Ακολουθούν ο "Θούριος" του Ρήγα και η "Παπαδιά", ενώ το γλέντι ολοκληρώνεται με τη "Μακρινίτσα".

Την επόμενη Κυριακή επαναλαμβάνεται ακριβώς το ίδιο πρόγραμμα. Το βράδυ, όμως, μόλις οι πρωταγωνιστές του δρώμενου επιστρέψουν στα σπίτια τους, δε λείπει η "χάσκα".

Ο αρχηγός της οικογένειας δένει στην άκρη ενός σπάγκου ένα κομμάτι σκληρό χαλβά και καθένα από τα μέλη της οικογένειας προσπαθεί να το πιάσει με το στόμα. Όποιος κατορθώσει να πιάσει το χαλβά, αυτός και το δικαιούται.

Το πρωί της Καθαράς Δευτέρας το μπουλούκι συγκεντρώνεται εκ νέου και οι Γιανίτσαροι, χωρίς μάσκες πλέον και με πλήθος κόσμου να τους ακολουθεί, χορεύουν ξέφρενα. Αργά το βράδυ έρχεται πλέον η ώρα του "χωρισμού". Οι Γιανίτσαροι και οι Μπούλες, αφού κάνουν έναν κύκλο με τον οργανοπαίχτη στη μέση, θα το χτυπήσουν συμβολικά με την πάλα στο κεφάλι και σηκώνοντάς τον θα φωνάξουν: "Ό,τι είπαμε και δεν είπαμε εδώ να μείνει". Και θα ανανεώσουν, έτσι, το ραντεβού τους για τον επόμενο χρόνο.

Αρχείο του Δημοτικού Πολιτιστικού Οργανισμού Νάουσας