"Ο Γκάντι των Βαλκανίων"

Οι "έμμονες ιδέες" κάποιων στελεχών της αμερικανικής πρεσβείας έρχονται σε αντιδιαστολή με τους Βρετανούς, για τους οποίους το θέμα της τρομοκρατίας στην Ελλάδα έχει κλείσει

Γιατί οι νέοι πεθαίνουν σε τροχαία

Ο Ιμπραχίμ Ρουγκόβα γεννήθηκε στις 2 Δεκεμβρίου του 1994 στο χωριό Τσίρνιτσε του Κοσόβου.

Το αγκάθι Τόμας Μίλερ

(Από τον τύπο) Σπούδασε αλβανική λογοτεχνία στο Πανεπιστήμιο της Πρίστινας και έκανε μεταπτυχιακό στο Παρίσι.

Ένα επεισόδιο που προκλήθηκε από την αμοιβαία καχυποψία

Κάθε χρόνο στην Ελλάδα σε πάνω από 22.000 ατυχήματα, 32.000 άτομα τραυματίζονται, ενώ πάνω από 2.000 νέοι - κυρίως - σκοτώνονται σε τροχαία δυστυχήματα, που αντί να μειωθούν, όπως στις άλλες χώρες της Ευρώπης, αυξάνονται κατά 35% περίπου κάθε χρόνο. Στην πολιτική εισήλθε το 1989, όταν ως πρόεδρος της Ένωσης Λογοτεχνών Κοσόβου ηγήθηκε της ομάδας 215 ανθρώπων του πνεύματος που αντιτάχθηκαν στην αλλαγή του συντάγματος της Σερβίας, με την οποία περιοριζόταν σημαντικά η αυτονομία του Κοσόβου.

ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΜΗΤΡΟΠΟΥΛΟΣ

Και το τραγικότερο, τα θανατηφόρα τροχαία αυξάνονται κατά 65%. Για τη στάση του αυτή διαγράφηκε από την Ένωση Κομουνιστών Γιουγκοσλαβίας.

Οι δηλώσεις Μίλερ για "επιχειρησιακούς" της 17Ν απηχούν τις έμμονες ιδέες της αμερικανικής πρεσβείας για την ελληνική τρομοκρατία. Εξ ου και η δημόσια ενόχληση της κυβέρνησης.

Είναι πλέον τέτοια η σφοδρότητα με την οποία νεαρά άτομα αφήνουν την τελευταία τους πνοή στο δρόμο, που τους αριθμούς αυτούς δεν θα δικαιολογούσε ούτε η πιο φοβερή επιδημία.

Στο τέλος του 1989 ίδρυσε το πρώτο πολιτικό Κόμμα στο Κόσοβο, το Δημοκρατικό Σύνδεσμο Κοσόβου.

Το καλοκαίρι και πάλι οι δηλώσεις και οι παραινέσεις του Μίλερ, ιδίως δε η υιοθέτηση του πρώτου πληθυντικού στις συνεντεύξεις του για την τρομοκρατία, είχαν ενοχλήσει το Μέγαρο Μαξίμου

Το τροχαίο αποτελεί πλέον έναν αρνητικό μύθο, που όπως όλοι οι μακρόβιοι μύθοι (και τα τροχαία είναι μακρόβια στη χώρα μας) έχει μια πολύ συγκεκριμένη εικόνα - πλασματική.

Υπό την καθοδήγησή του στις 2 Ιουλίου του 1990 οι Αλβανοί βουλευτές στην τοπική βουλή ψήφισαν υπέρ της αλλαγής του καθεστώτος του Κοσόβου, από αυτόνομη περιοχή της Σερβίας, που ήταν, σε Δημοκρατία.

Επί τρεις δεκαετίες, η 17Ν ήταν αγκάθι στις ελληνο-αμερικανικές σχέσεις.

Ή μάλλον, μια εικόνα με μερικά αληθινά χαρακτηριστικά και κάποια άλλα εντελώς διαστρεβλωμένα.

Ο Ρουγκόβα, εξαιτίας της διαλλακτικότητας, της υπομονής αλλά και της μεθοδικότητας που επέδειξε στον αγώνα κατά του καθεστώτος Μιλόσεβιτς, χαρακτηρίστηκε "Γκάντι των Βαλκανίων". Τούτο επιβεβαιώθηκε ακόμη και στην τελευταία πράξη της "ζωής" της οργάνωσης.

Σήμερα, το "τροχαίο" τείνει να ταυτίζεται με τα μεταμεσονύχτια ατυχήματα του Σαββατόβραδου στις περιοχές των αστικών κέντρων που λειτουργούν νυχτερινά κέντρα, όπως για παράδειγμα η παραλιακή.

Στις εκλογές του 2002 ο Ρουγκόβα εξελέγη πρόεδρος του Κοσόβου και το 2004 επανεξελέγη για το ίδιο αξίωμα, θέση που κατείχε μέχρι σήμερα.

Το ξεκίνημα της δίκης στον Κορυδαλλό σηματοδοτήθηκε από ένα μικρό, αλλά ηχηρό, ελληνο-αμερικανικό επεισόδιο.

Οδηγός, κάποιος μεθυσμένος νεαρός άντρας.

Το Σεπτέμβριο του 2005 διαγνώστηκε ότι έπασχε από καρκίνο του πνεύμονα.

Αφορμή μια δήλωση του πρέσβη Τόμας Μίλερ στους "New York Times" για εξάρθρωση του επιχειρησιακού βραχίονα της οργάνωσης, που προκάλεσε δηκτική απάντηση του κυβερνητικού εκπροσώπου Χρ.

Αν εξαιρέσουμε το στοιχείο του αλκοόλ, μια πολύ ενδιαφέρουσα έρευνα που πραγματοποίησε μέσα στο 1997 η Σχολή Υγείας και Πρόνοιας του Τεχνολογικού Εκπαιδευτικού Ινστιτούτου Αθηνών για τον τρόπο ζωής των νέων και τα οδικά τροχαία ατυχήματα, έρχεται να ανατρέψει εντελώς αυτή την εικόνα.

Πρωτόπαπα.

Όχι, λέει η έρευνα, δεν σκοτώνονται κυρίως οι νέοι που πάνε να διασκεδάσουν το Σαββατοκύριακο σε ένα μπαρ ή σε μια ντίσκο.

Ακολούθησε ομοβροντία δηλώσεων από το ΠΑΣΟΚ με προεξάρχοντες τον πρόεδρο της Βουλής Απόστολο Κακλαμάνη και τον γραμματέα του Κινήματος Κώστα Λαλιώτη, ο οποίος περιέλαβε στα πυρά του και τη Ν.Δ. και τον Κ. Μητσοτάκη ως "αυτόκλητους συνηγόρους" του πρέσβη.

Δεν σκοτώνονται αυτοί που βγαίνουν το βράδυ για να πάνε σε ένα σινεμά ή σε μια ταβέρνα, κι ας γυρίσουν σπίτι τους τα ξημερώματα.

"Παρανόηση".

Σκοτώνονται αυτοί που έχουν ως τρόπο ζωής και αυτοσκοπό τη μέθη, όχι τη διασκέδαση.

Τι συνέβη λοιπόν;

Σκοτώνονται αυτοί που επιδιώκουν να "φτιαχτούν" με οινοπνευματώδη ή άλλες ουσίες.

Οι Αμερικανοί επιμένουν ότι η δήλωση είχε θετικό πρόσημο και παρανοήθηκε, λόγω της γνωστής κεκτημένης ταχύτητας του ΠΑΣΟΚ.

Πράγματι, περισσότεροι από τους μισούς νεκρούς σε τροχαία προέρχονται από δυστυχήματα που προκαλούν οδηγοί υπό την επήρεια αλκοόλ.

Αυτό ήταν και το περιεχόμενο συζήτησης που είχε ο υπουργός Τύπου με αξιωματούχο της πρεσβείας, όταν δόθηκαν αμοιβαίες εξηγήσεις.

Ένα σημαντικό ποσοστό μεθυσμένων οδηγών αναλογεί στο σύνολο των οδικών ατυχημάτων.

Η παρεξήγηση όμως δεν είναι χωρίς αιτία.

Και το σημαντικότερο ενώ η σχετική νομοθεσία έγινε σκληρότερη, ενώ εντάθηκαν τα αλκοτέστ στους δρόμους και οι κατασχέσεις των αυτοκινήτων καλά κρατούν, βλέπουμε ότι τα ατυχήματα υπό την επήρεια αλκοόλ δεν μειώθηκαν, αντίθετα αυξάνονται.

Ειδικά στην περίπτωση της 17Ν, η κυβέρνηση γνωρίζει ότι οι Αμερικανοί "βλέπουν" κάποια πρόσωπα περί τον Γιωτόπουλο ως ηγετικό, ή μάλλον αποφασιστικό, πυρήνα της οργάνωσης.

Σύμφωνα με στοιχεία του ΕΚΑΒ, από ελέγχους αλκοόλης στο αίμα οδηγών που είχαν ατύχημα κατά τους μήνες Σεπτέμβριο, Οκτώβριο και Νοέμβριο 1997, παρατηρείται μια αύξηση κατά 113% στο ποσοστό των οδηγών με επίπεδα άνω του 0,5 και μια αύξηση 162% στο ποσοστό των κατασχέσεων - που σημαίνει ότι το τρις πάθημα δεν έγινε μάθημα.

Κάπως έτσι ερμηνεύτηκε η επιλογή του Μίλερ να μιλήσει για "επιχειρησιακούς". Παγκόσμια, η κύρια αιτία των τροχαίων ατυχημάτων είναι το ανθρώπινο λάθος σε ποσοστό 90%, έναντι του περιβάλλοντος και του οχήματος. Οι υπηρεσίες της Κατεχάκη, ιδίως δε η ΕΥΠ που έχει επί μακρόν επικεντρωθεί σε ένα από τα πρόσωπα αυτά, δεν έχουν διαφορετική αντίληψη. Στην Ελλάδα, όταν γίνεται λόγος για τροχαία, υπάρχει συνήθως αναφορά στο περιβάλλον ή στο όχημα (ως ένα βαθμό με πολλά επικίνδυνα σημεία που δεν διορθώνονται εγκαίρως, η σήμανση, ιδιαίτερα σε θέσεις όπου εκτελούνται έργα είναι ελλιπής έως ανύπαρκτη, οι διαχωριστικές νησίδες απουσιάζουν, το σύστημα εκπαίδευσης των οδηγών νοσεί, τα διπλώματα οδήγησης χορηγούνται κατά κύριο λόγο με τη μέθοδο της εξαγοράς των υπαλλήλων, τα οχήματα είναι παλιά με ό,τι αυτό συνεπάγεται). Ωστόσο, στο θέμα των συλλήψεων, η ελληνική πλευρά έχει βάλει πολύ υψηλότερα τον πήχυ από τους Αμερικανούς. Ακόμη και όταν γίνεται αναφορά στον ανθρώπινο παράγοντα (υπερβολική ταχύτητα, χρήση αλκοόλ, ζώνες ασφαλείας, κ.λπ.) σπάνια τίθενται ερωτήματα όπως "γιατί να οδηγεί κανείς γρήγορα ή υπό την επήρεια αλκοόλ;" Ελλείψει στοιχείων και "δεμένων υποθέσεων", κατά τη γραμμή Διώτη, η Κατεχάκη δεν προτίθεται να προχωρήσει σε προσαγωγές.

Το βάρος της συγκεκριμένης έρευνας στράφηκε ακριβώς στη μελέτη της ανθρώπινης συμπεριφοράς και των παραγόντων που τη διαμορφώνουν ώστε αυτή να ευθύνεται σε τόσο υψηλά ποσοστά για τα τροχαία (τέσσερα στα έξι ατυχήματα).

Πράγμα που δεν σημαίνει, βεβαίως, ότι η έρευνα έχει σταματήσει.

Από τα στατιστικά στοιχεία ως ηλικιακή ομάδα με τα συχνότερα ατυχήματα προβάλλει εκείνη των 18 έως 24 ετών. Επικοινωνιακό πρόβλημα. Έτσι, ειδικά εκπαιδευμένοι ερευνητές του ΤΕΙ Αθηνών διεξήγαγαν στην περιοχή της Αθήνας το Μάρτιο και τον Απρίλιο του 1997, προσωπικές συνεντεύξεις σε 241 νέους οδηγούς ηλικίας 18 έως 24 ετών. Από την άποψη αυτή, η δήλωση Μίλερ δεν συνιστούσε υποχρεωτικά πίεση. TO 64% των οδηγών ηλικίας 18-24 ετών έχει πάθει ένα τουλάχιστον τροχαίο ατύχημα. Απλώς, ο πρέσβης δήλωσε, με προσεκτικά επιλεγμένη διατύπωση, αυτά που πιστεύουν στην πρεσβεία. Σύμφωνα με έρευνα, το αλκοόλ και οι ξαφνικές μετακινήσεις είναι οι κύριες αιτίες δυστυχημάτων Η ενέργεια αποτελούσε όμως σαφή παραβίαση της αρχής "τα εν οίκω μη εν δήμω" ή σε απλά ελληνικά "αυτά που λέμε κεκλεισμένων των θυρών, δεν τα διατυμπανίζουμε εκτός".

Ο τρόπος ζωής

Για την κυβέρνηση, το πρόβλημα ήταν κυρίως επικοινωνιακό, αφού η τοποθέτηση του πρέσβη ήταν "βούτυρο στο ψωμί" της Ν.Δ. και, κυρίως, του αντιπολιτευόμενου Τύπου που αναπαρήγαγε τις δηλώσεις Μίλερ, αμφισβητώντας ουσιαστικά την πληρότητα της έρευνας και τη διαδικασία στον Κορυδαλλό.

Μελετήθηκε λεπτομερώς ο τρόπος ζωής των νέων(σπορ, μουσική, κινηματογράφος, ανάγνωση βιβλίων, χορός, αυτοκίνητα, ντύσιμο και στιλ, νοικοκυριό, χρήση αλκοόλ και άλλων ουσιών , πολιτικές και κοινωνικές πεποιθήσεις), καταγράφηκαν τα δημογραφικά τους χαρακτηριστικά, το εκπαιδευτικό τους επίπεδο και η απασχόληση τους, ενώ ξεχωριστά και επισταμένως μελετήθηκε η οδική τους συμπεριφορά.

Έτσι, η Ζαλοκώστα αισθάνθηκε υποχρεωμένη να απαντήσει και να βάλει τα πράγματα στη θέση τους.

Τα αποτελέσματα ήταν εντυπωσιακά.

Από την άποψη αυτή, η προσέγγιση Μίλερ ήταν ωμή και απολιτική.

Ναι πράγματι, οι νέοι 18 έως 24 ετών παθαίνουν συχνότατα ατυχήματα.

Το μικρο-κλίμα των ελληνο-αμερικανικών σχέσεων ήταν η παράπλευρη απώλεια του επεισοδίου της περασμένης εβδομάδας.

Ένα τουλάχιστον τροχαίο έχει το 64% αυτών.

Δεδομένης όμως της σιωπηρής, αλλά ουσιαστικής σύγκλισης στα κρίσιμα θέματα - η Ουάσιγκτον είναι ικανοποιημένη από την ελληνική προεδρία της Ε.Ε. στο θέμα του Ιράκ - είναι βέβαιο πως τα πράγματα θα διορθωθούν.

Το 25% έχει δύο ατυχήματα, το 7% τρία, ενώ πάνω από τέσσερα έχει το 4% των νέων.

Ειδικά, πάντως, στο θέμα της τρομοκρατίας η παρεξήγηση εκφράζει μια βαθύτερη αμοιβαία καχυποψία.

Βέβαια δεν έχουν όλοι οι νέοι ατυχήματα.

Η κυβέρνηση δεν έχει πεισθεί ότι οι αμερικανικές υπηρεσίες έχουν εξέλθει οριστικά από το κλίμα της "δεκαπενταετούς θεωρίας συνωμοσίας" που έβλεπε ΠΑΣΟΚ και τρομοκρατία ως συγκοινωνούντα δοχεία.

Όπως αποδείχθηκε, όλα έχουν να κάνουν με τον τρόπο ζωής τους. Η θεωρία δεν τεκμηριώθηκε από όσα αποκαλύφθηκαν κατά την εξάρθρωση της 17Ν, αλλά ούτε και από τις πρόσφατες συλλήψεις για τον ΕΛΑ. Περισσότερες πιθανότητες να πάθουν τροχαίο ατύχημα αποδείχθηκε ότι έχουν δύο ομάδες νέων: κατ' αρχήν τα άτομα που σε υψηλό βαθμό ακολουθούν τον τρόπο ζωής που συνδέεται με το αλκοόλ, δηλαδή καταναλώνουν μεγάλες ποσότητες οινοπνευματωδών στη διασκέδασή τους τόσο τα Σαββατοκύριακα όσο και στη διάρκεια της εβδομάδας, που καπνίζουν και "φτιάχνονται" με ουσίες, και έπειτα τα άτομα που συχνότερα οδηγούν για άλλες δραστηριότητες πέραν της διασκέδασης και της εργασίας (από και προς εκδήλωση, συγκέντρωση, γεγονός). Στη δεύτερη περίπτωση, η Κατεχάκη προσήγαγε μόνο τέσσερις, είναι όμως βέβαιο ότι οι Αμερικανοί "έβλεπαν" πολύ περισσότερα πρόσωπα ή, με λιγότερο ευγενική διατύπωση, "φαντάσματα". Πράγματι, το υψηλότερο ποσοστό των νέων που είχαν τροχαίο ατύχημα (42%), οδηγούσαν γι' αυτές τις άλλες δραστηριότητες (έκτακτες κοινωνικές), ενώ ένα από τα χαμηλότερα ποσοστά των νέων που είχαν ατύχημα (8%) μετακινούνταν με σκοπό τη διασκέδαση σε ντίσκο, μπαρ, χορό, πάρτι… Η "μονομανία ορισμένων" της πρεσβείας για το ΠΑΣΟΚ δεν έχει θεραπευθεί εντελώς παρά τις αλλεπάλληλες διακριτικές συσκέψεις Ελλήνων και Αμερικανών υπηρεσιακών παραγόντων με "ανοιχτά χαρτιά" και με τα στελέχη της Κατεχάκη διατεθειμένα να απαντήσουν σε κάθε ερώτηση.

Οι προσεκτικοί

Οι "έμμονες ιδέες" κάποιων στελεχών της πρεσβείας έρχονται σε αντιδιαστολή με τους Βρετανούς, για τους οποίους το θέμα της τρομοκρατίας στην Ελλάδα έχει κλείσει.

Τις λιγότερες πιθανότητες να πάθουν ατύχημα έχουν οι νέοι που ακολουθούν τον τρόπο ζωής που οι ερευνητές ονόμασαν "κουλτούρα" (ακούνε ροκ ή κλασική μουσική, πηγαίνουν σε συναυλίες, αγοράζουν δίσκους και κασέτες, βλέπουν ταινίες κοινωνικού και ρομαντικού περιεχομένου, πηγαίνουν συχνά σινεμά και θέατρο, διαβάζουν βιβλία). Αυτοί οι νέοι δήλωσαν επίσης ότι οδηγούν προσεκτικά (με την ίδια ταχύτητα και επιδεξιότητα με το μέσο όρο των υπόλοιπων οδηγών (42% και 43% αντίστοιχα) και ότι φορούν ζώνες ασφαλείας. Μικρές επίσης πιθανότητες να πάθει τροχαίο ατύχημα έχει η ομάδα των νέων που ακολουθεί έναν ορθόδοξο τρόπο ζωής (που εκκλησιάζεται, νηστεύει κ.λπ.). Το φύλο, κατά τους ερευνητές, δεν παίζει κάποιο σημαντικό ρόλο στις πιθανότητες για ατύχημα, κάτι που καταρρίπτει την εικόνα του άρρενα νεαρού οδηγού ο οποίος παθαίνει ή προκαλεί ατυχήματα. Η έρευνα επίσης καταρρίπτει τη διαδεδομένη αντίληψη ότι η επιθετικότητα κατά την οδήγηση προκαλεί ατυχήματα. Κάτι τέτοιο δεν επιβεβαιώθηκε. Ένας άλλος μύθος, τον οποίο καταρρίπτει η έρευνα αφορά στη συσχέτιση ατυχήματος και νυχτερινής οδήγησης (11 μ.μ. - 5 π.μ.) η οποία καταλαμβάνει την τελευταία θέση μετά την ημερήσια οδήγηση (8 π.μ. - 6 μ.μ.), τη βραδινή (6 μ.μ. - 11 μ.μ.) και την πρωινή (5 π.μ. - 8 π.μ.).

ΤΟ ΠΡΟΦΙΛ ΤΩΝ ΝΕΑΡΩΝ ΟΔΗΓΩΝ Κατεύθυνση οδήγησης τη στιγμή του τροχαίου ατυχήματος Πήγαινα στην ή έφευγα από την δουλειά μου 34% Πήγαινα σε disco, πάρτι, χορό, μπαρ ή κάτι 8% Έφευγα από disco, πάρτι χορό… 12% Πήγαινα ή έφευγα από κάποιο σύλλογο, όμιλο 4% Πήγαινα η έφευγα από άλλη εκδήλωση (συγκέντρωση), γεγονός 42% Νέοι και ατυχήματα Με ένα ατύχημα 64% Με δύο ατυχήματα 25% Με τρία ατυχήματα 7% Με τέσσερα τουλάχιστον ατυχήματα 4% Οδήγηση υπό την επήρεια αλκοόλ ΜΕΡΙΚΩΣ ΜΕΘΥΣΜΕΝΟΙ ΟΛΙΚΩΣ ΜΕΘΥΣΜΕΝΟΙ Καθημερινά 3% 1% Αρκετές φορές την εβδομάδα 2% 3% Λίγες φορές το μήνα 24% 2% Πώς νομίζουν ότι οδηγούν ΤΡΟΠΟΣ ΟΔΗΓΗΣΗΣ Πολύ γρηγορότερα από άλλους 8% Λίγο γρηγορότερα 33% Ίδια ταχύτητα 42% Λίγο πιο αργά 15% Πολύ πιο αργά 2% Πολύ καλύτερα από το μέσο όρο 23% Λίγο καλύτερα 32% Έλεγχοι αλκοόλης στο αίμα οδηγών από την τροχαία, μετά το ατύχημα, 1997 Άτομα που ελέγχθησαν 16.520 13.002 10.877 Ποσοστό οδηγών με επίπεδα πάνω από 0,5% 6,4% 6,8% 7,5% Ποσοστό μηνύσεων 2,25 4,2% 5,0% Ποσοστό κατασχέσεων 0,8% 1,2% 1,3% Αυτόφωρο 1,9% 2,4% 2,5% Ατυχήματα ως προς το φύλο Γυναίκες Χωρίς ατύχημα 63% Άνδρες Χωρίς ατύχημα 45%

Α. Ανάγνωση κατανόηση του κειμένου 1. Ποιες είναι, σύμφωνα με το δημοσίευμα, οι κύριες αιτίες τροχαίων δυστυχημάτων στους νέους; 2. Ποια είναι τα χαρακτηριστικά των νέων που έχουν στατιστικά περισσότερες πιθανότητες να τους συμβεί τροχαίο δυστύχημα και ποιες είναι οι απόψεις που καταρρίπτονται σχετικά με το ζήτημα αυτό από την έρευνα;