Η έκθεση της καλλιτέχνιδος για λίγες ακόμη μέρες στην γκαλερί "Μεταμόρφωσις"

1. ΑΝΘΡΩΠΟΣ ΚΑΙ ΥΓΕΙΑ

Πολύχρωμες "Ώρες" της Ισμήνης Μπονάτσου

1.1 ΠΑΡAΓΟΝΤΕΣ ΠΟΥ ΕΠΗΡΕΑΖΟΥΝ ΤΗΝ ΥΓΕΙΑ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΟΥ

Σαράντα έργα, λάδια σε καμβά και ξύλο, περιλαμβάνει η έκθεση "Ώρες" της Ισμήνης Μπονάτσου που φιλοξενείται για λίγες ακόμη μέρες, μέχρι τις 18 Φεβρουαρίου, στην γκαλερί "Μεταμόρφωσις" (Χρυσ. Σμύρνης 12). Ο άνθρωπος, αν και ζει σε ένα περιβάλλον που συνεχώς μεταβάλλεται, διαθέτει μηχανισμούς που διατηρούν σταθερό το εσωτερικό του περιβάλλον, εξασφαλίζοντας έτσι την εύρυθμη λειτουργία του οργανισμού και επομένως την επιβίωσή του. Ο επισκέπτης αντικρίζει πρόσωπα και φιγούρες σε στιγμές της καθημερινότητας, ντυμένες με έντονα χρώματα και με μια διάθεση ονειρική, σχεδόν παιδική.

Η ικανότητα του οργανισμού να διατηρεί σταθερές τις συνθήκες του εσωτερικού του περιβάλλοντος (θερμοκρασία, συγκεντρώσεις διάφορων συστατικών κτλ.), παρά τις εξωτερικές μεταβολές, ονομάζεται ομοιόσταση. Η Ισμήνη Μπονάτσου γεννήθηκε στην Κεφαλονιά και φοίτησε στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών με δασκάλους τους Παναγιώτη Τέτση και Δημήτρη Κοκκινίδη, ενώ παρακολούθησε για δύο χρόνια μαθήματα γλυπτικής με τον Θανάση Πανουργιά.

Στον ανθρώπινο οργανισμό υπάρχουν ομοιοστατικοί μηχανισμοί που ρυθμίζουν: • τη θερμοκρασία του σώματος (δέρμα), • τη συγκέντρωση της γλυκόζης στο αίμα, • τη συγκέντρωση του νερού, • το pH του αίματος, που πρέπει να είναι σταθερό στο 7,4, • τα επίπεδα του CO2 στο αίμα.

Με υποτροφία της ισπανικής κυβέρνησης έκανε μεταπτυχιακό στη Σχολή Καλών Τεχνών της Βαρκελόνης (1993-94) και από το 1995 είναι μόνιμη συνεργάτιδα του πολιτιστικού ιδρύματος "Σφαίρα" με έδρα το Άμστερνταμ.

Ένα από τα πιο χαρακτηριστικά παραδείγματα ομοιοστατικού μηχανισμού στον άνθρωπο είναι ο μηχανισμός ρύθμισης της θερμοκρασίας του σώματος στους 36,6°C.

Πολυάσχολη δημιουργός, εκτός από τη ζωγραφική, έχει ασχοληθεί με τη σκηνογραφία, υπήρξε συνεργάτιδα του Οργανισμού Παραγωγής Ραδιοτηλεοπτικών Εκπομπών Teleac/Not της Ολλανδίας, έχει σχεδιάσει εξώφυλλα δίσκων στην Ελλάδα και το εξωτερικό και έχει εικονογραφήσει πολλά παιδικά βιβλία.

Πιο συγκεκριμένα, στην περίπτωση που βρεθούμε σε ένα χώρο με θερμοκρασία μεγαλύτερη από τους 36,6°C, η θερμότητα που φθάνει συνεχώς από το περιβάλλον στο σώμα μας τείνει να προκαλέσει αύξηση της θερμοκρασίας του.

Επιπλέον, υπήρξε ιδρυτικό μέλος του εικαστικού - μουσικού σχήματος "Ισμάρ", συμμετείχε στην Μπιενάλε του Σεντ Ετιέν το 2000, σε πολλές ομαδικές εκθέσεις σε Αθήνα, Βρυξέλλες, Άμστερνταμ, Μύκονο, Θεσσαλονίκη, Βαρκελόνη, Κεφαλονιά, ενώ μετρά πολλές ατομικές εκθέσεις.

Ωστόσο η αύξηση αυτή δε συμβαίνει, εξαιτίας μιας σειράς διαδοχικών αντιδράσεων στις οποίες κύριο ρόλο παίζει ο εγκέφαλος.

ΥΠΟΓΡΑΦΗ ΣΥΝΤΑΚΤΗ

Αρχικά οι θερμοϋποδοχείς του δέρματός μας, δηλαδή τα ειδικά νευρικά σωμάτια που ανιχνεύουν τις μεταβολές της θερμοκρασίας του περιβάλλοντος, «ειδοποιούν» τον εγκέφαλο για την αύξηση της θερμοκρασίας με μηνύματα που αποστέλλουν στο κέντρο των γενικών αισθήσεων του εγκεφάλου.

Ε.Σ.

Στη συνέχεια το ειδικό κέντρο ρύθμισης της θερμοκρασίας του εγκεφάλου, με μηνύματα που αποστέλλει στους ιδρωτοποιούς αδένες και στα αγγεία της επιφάνειας του δέρματος, προκαλεί έκκριση ιδρώτα και διαστολή των αγγείων αντίστοιχα. Ο συνδυασμός αυτών των δύο αντιδράσεων συμβάλλει στη διατήρηση της θερμοκρασίας του σώματός μας με τον εξής τρόπο: τα αγγεία που έχουν διασταλεί φέρουν μεγάλες ποσότητες αίματος προς την επιφάνεια του δέρματος, η οποία όμως έχει ψυχθεί λόγω της εξάτμισης του ιδρώτα. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα το αίμα που φθάνει στα αιμοφόρα αγγεία του δέρματος να ψύχεται και επιστρέφοντας με την κυκλοφορία στο εσωτερικό του οργανισμού μας να αποτρέπει την αύξηση της θερμοκρασίας του.

Κάθε διαταραχή της ομοιόστασης μπορεί να προκαλέσει την εκδήλωση διάφορων ασθενειών. Τέτοιες διαταραχές μπορεί να οφείλονται σε παθογόνους μικροοργανισμούς, σε ακραίες μεταβολές των περιβαλλοντικών συνθηκών (θερμοκρασία, ακτινοβολίες, διαθεσιμότητα οξυγόνου), ενώ συχνά είναι απόρροια του τρόπου ζωής (κάπνισμα, αλκοόλ κτλ.).

Όταν διαταράσσεται η ομοιόσταση, ο οργανισμός αντιδρά για να την αποκαταστήσει. Η αδυναμία αποκατάστασης της ομοιόστασης μπορεί να οδηγήσει σε ανεπανόρθωτη βλάβη του οργανισμού, ακόμη και στο θάνατο.

Σκεφτείτε… Για ποιο λόγο τρέμουμε, όταν κρυώνουμε;

Εικόνα 1.1: Ρύθμιση θερμοκρασίας στο ανθρώπινο σώμα

Επειδή ένα σημαντικό ποσοστό των ασθενειών που προσβάλλουν τον άνθρωπο οφείλεται σε παθογόνους μικροοργανισμούς, σκόπιμο είναι να ασχοληθούμε με τη μελέτη της δομής και των μηχανισμών αναπαραγωγής αυτών των μικροοργανισμών. Στη συνέχεια θα μελετήσουμε έναν ιδιαίτερο ομοιοστατικό μηχανισμό (ανοσοβιολογικό σύστημα) του ανθρώπου με τον οποίο γίνεται η αναγνώριση και η εξουδετέρωση των παθογόνων μικροοργανισμών.