Τρίποντα από τα παρασκήνια

α. Ναοδομία

Γράφει ο ΠΑΡΙΣ ΚΑΛΗΜΕΡΙΔΗΣ

Ι. Ρυθμοί

*ΑΥΤΟ που μου έχει κάνει περισσότερο εντύπωση απ' όλα, είναι το πόσο γρήγορα ο Ματζόν έπιασε το "σφυγμό" της υπόθεσης που λέγεται Άρης. Αρχικά οι χριστιανοί τελούσαν τη λατρεία τους στο σπίτι ενός πιστού. Ο Ιταλός δεν φαίνεται να είναι αγύριστο κεφάλι. Όταν ο αριθμός τους αυξήθηκε, τούς αρκούσε μια απλή αλλά ευρύχωρη αίθουσα που την ονόμαζαν ευκτήριο οίκο ή κυριακό (οίκος αφιερωμένος στον Κύριο). Ακούει, παίρνει ιδέες και συζητάει τα πάντα. Στους διωγμούς χρησιμοποίησαν για τη λατρεία τους τις δαιδαλώδεις στοές των υπόγειων κοιμητηρίων - κατακομβών.

*ΑΠΛΑ πράγματα κάνει ο άνθρωπος. Όταν τελείωσαν οι διωγμοί (4ο μ.Χ. αι.) άρχισαν να χτίζουν μεγαλόπρεπους ναούς στο ρυθμό της βασιλικής. Ήρθε στο μέσον της χρονιάς σε μια ομάδα και κάνει αυτά που ο Ζούρος δεν έκανε από λάθος εκτίμηση. Η κάτοψή της είναι ορθογώνιο παραλληλόγραμμο, χωρισμένο εσωτερικά σε κλίτη, με παράλληλες σειρές από κίονες. Και η "συνταγή" αυτή είναι η πιο πετυχημένη. Υπάρχουν τρίκλιτες, πεντάκλιτες, πολύκλιτες βασιλικές. Αρκεί να τον βοηθήσουν οι συγκυρίες και οι παίκτες. Το όνομα και το σχέδιο του ρυθμού αυτού τα πήραν οι χριστιανοί από ρωμαϊκά οικοδομήματα (αντίγραφα από τις Βασιλικές στοές των αρχαίων Ελλήνων) που χρησιμοποιούνταν ως αγορές και ως δικαστήρια.

*ΠΟΛΕΜΟ χαρακτήρισε το σημερινό μεγάλο παιχνίδι ο Ιταλός.

Γνωστοί ναοί στο χριστιανικό κόσμο είναι η βασιλική της Αναστάσεως στα Ιεροσόλυμα, της Γεννήσεως στη Βηθλεέμ, του Αγίου Απολλιναρίου στη Ραβέννα και του Αγίου Δημητρίου στη Θεσσαλονίκη.

Κι εδώ "διάνα" έπιασε τον σφυγμό του ντέρμπι.

Παράλληλα, στους αρχιτέκτονες άρεσε να χτίζουν μικρούς στρογγυλούς ναούς με θόλο ή τρούλο, που χάριζαν πνευματική ανάταση στους πιστούς.

Τέτοια παιχνίδια κερδίζονται με πάθος, παλικαριά και με έκτο παίκτη την κερκίδα.

Έτσι είναι κτισμένη η Ροτόντα στη Θεσσαλονίκη (εικ. 1).

Αυτός που τον συμβουλεύει είναι πάντως μεγάλη "γάτα".

Με την προσαρμογή του θόλου σε τετράγωνη βάση κτίστηκαν τετράγωνοι ή πολυγωνικοί ναοί, όπως ο οκτάγωνος ναός των Αγίων Σεργίου και Βάκχου στην Κωνσταντινούπολη, που λέγονται περίκεντροι ναοί (όλες οι πλευρές απέχουν ίση απόσταση από το κέντρο) (εικ. 2).

*ΕΝΑ ΕΙΝΑΙ σίγουρο.

Οι βυζαντινοί αναζητούσαν, όμως, ένα ρυθμό πιο σύνθετο και έτσι προσπάθησαν να ισορροπήσουν ένα θόλο πάνω στην ορθογώνια βάση της βασιλικής.

Ότι ο Μαρκόπουλος έχει μεγάλη εμπειρία και θα νοικοκυρέψει τον ΠΑΟΚ.

Ο συνδυασμός των στοιχείων αυτών δημιούργησε ένα νέο ρυθμό, αυτόν της βασιλικής με θόλο (6ος μ.Χ. αι.), (εικ. 3).

Το μυστικό της επιτυχίας είναι όμως να του "βγούνε" οι ξένοι παίκτες.

Η βυζαντινή αρχιτεκτονική μπαίνει σε νέα φάση με το αριστούργημα της Αγίας του Θεού Σοφίας.

Αν και έχω την εντύπωση ότι σε άλλη θέση υποφέρει πιο πολύ ο ΠΑΟΚ.

Με τον ίδιο ρυθμό κτίστηκε και ο ναός των Αγίων Αποστόλων στην Κωνσταντινούπολη, που λειτούργησε ως πρότυπο για τους αρχιτέκτονες του ναού του Αγίου Μάρκου στη Βενετία.

*Ο ΠΡΕΛΕΒΙΤΣ έχασε το "τρένο" γιατί δεν τόλμησε να ανασυγκροτήσει την ομάδα του εκεί που πονούσε, ελέω ιδιαιτεροτήτων.

Η καινοτομία του νέου ρυθμού βασίζεται στη λαμπρή επινόηση του σφαιρικού τριγώνου.

Ίσως το τολμήσει τελικά ο Σούλης.

Τα τέσσερα σφαιρικά τρίγωνα συναντώνται στην οροφή σχηματίζοντας μία στεφάνη.

*ΤΙ ΕΜΑΘΑ;

Σ' αυτήν στηρίζεται ο θόλος.

Ο "ραβίνος" προτείνει καινοτομίες στην ΚΕΔ;

Στο ανατολικό άκρο προστίθεται μία κόγχη (ιερό βήμα) και στο δυτικό ο νάρθηκας ή πρόναος.

Μείωση διαιτητών στην Α1.

Παρότι η Αγία Σοφία θεωρείτο ναός-πρότυπο για πολλά χρόνια, η βυζαντινή αρχιτεκτονική δεν έμεινε στάσιμη.

Να ανακοινώνονται οι ρέφερι λίγο πριν τα παιχνίδια.

Εμφανίστηκε νέος ρυθμός, ο εγγεγραμμένος σταυροειδής με τρούλο (9ος μ.Χ. αι.), (εικ. 4).

Να καταργηθεί η εντοπιότητα.

Ο τρούλος ή θόλος στηρίζεται εκεί που τέμνονται οι δύο κεραίες του σταυρού.

Να εναρμονισθούν οι κανονισμοί με αυτούς που ισχύουν στην Ευρωλίγκα.

Ο σταυρός είναι εγγεγραμμένος σε τετράγωνο το οποίο φαίνεται, αν κοιτάξουμε τη στέγη του ναού.

Και άλλα πολλά.

Το ιερό καταλήγει σε τρεις κόγχες.

Εν πάση περιπτώσει εγώ ένα πράγμα ξέρω.

Ο ρυθμός αυτός φθάνει στην ακμή του κατά τους 11ο-13ο μ.Χ. αιώνες.

Με την παρουσία του "ραβίνου" ενισχύθηκε η ΚΕΔ.

Γνωστοί ναοί αυτού του ρυθμού είναι ο ναός της Θεοτόκου στη Μονή Οσίου Λουκά στη Βοιωτία, ο Άγιος Ελευθέριος, η Καπνικαρέα στην Αθήνα, η Όμορφη Εκκλησιά - Άγιος Γεώργιος στο Γαλάτσι, η Αγία Σοφία στο Μυστρά, η Μονή της Χώρας στην Κωνσταντινούπολη και η Αγία Σοφία Θεσσαλονίκης.

Όλα τα άλλα τα ακούω βερεσέ.

3. Κάτοψη ναού σε ρυθμό βασιλικής με θόλο και ο θόλος εξωτερικά. Αγ. Σοφία, Κωνσταντινούπολη

*ΕΧΩ χάσει τη "μπάλα" με αυτόν τον Πεδουλάκη.

4. Κατόψεις σταυροειδούς βυζαντινού ρυθμού.

Τέτοιο "ανακάτεμα τράπουλας" δεν έχω ξαναδεί.

5. Ο Ιησούς και οι Απόστολοι, ψηφιδωτό του 5ου μ.Χ. αι., Μιλάνο.

Ο άνθρωπος κάθε εβδομάδα παίρνει και ένα νέο παίκτη. Μέχρι και Καμερουνέζο φέρνει στην ομάδα του. Ήμαρτον Θεέ μου…

*ΕΛΕΙΠΑ με άδεια και το πληροφορήθηκα καθυστερημένα. Για την τραγωδία εννοώ που έπληξε χριστουγεννιάτικα τον Παύλο Γρηγοριάδη. (Καταστράφηκε το διαμέρισμα του από τη φωτιά). Τελικά μας δοκιμάζει όλους ο Θεός. Και ειδικά τους καλούς ανθρώπους. Κουράγιο Παύλο. Είμαστε δίπλα σου…

*ΝΑ ΚΑΝΕΙΣ αγώνα δρόμου για να προλάβεις να βγάλεις δελτίο στον Πέτροβιτς και μετά να μην τον χρησιμοποιεί ούτε λεπτό σε δύο παιχνίδια. Ε, τότε είσαι άξιος της μοίρας σου.