Σώματα Κειμένων

Ανθολόγιο Αττικής Πεζογραφίας 

 

ΞΕΝΟΦΩΝ, ΕΛΛΗΝΙΚΑ

ΞΕΝ Ελλ 6.1.2–6.1.8

Ο Πολυδάμαντας ενώπιον της σπαρτιατικής συνέλευσης
Ο Ιάσονας, τύραννος των Φερών, είχε τη φιλοδοξία να αναγνωριστεί ως ταγός ολόκληρης της Θεσσαλίας και στη συνέχεια να καταστήσει την πόλη του ηγέτιδα δύναμη στον ελλαδικό χώρο. Θεώρησε, λοιπόν, σκόπιμο να προσεγγίσει τον Πολυδάμαντα, ηγέτη της Φαρσάλου, που όμως δεν επιθυμούσε να εγκαταλείψει τη συμμαχία του με τους Λακεδαιμονίους. Έτσι, ο Ιάσονας του υπέδειξε να μεταβεί στη Σπάρτη, για να ζητήσει βοήθεια, υπολογίζοντας –δικαιολογημένα, όπως αποδείχτηκε στη συνέχεια– ότι οι Σπαρτιάτες θα την αρνηθούν και έτσι ο Πολυδάμαντας θα αναγκαστεί να ανταποκριθεί στις αξιώσεις του.

    [6.1.2] Σχεδὸν δὲ περὶ τοῦτον τὸν χρόνον καὶ ἐκ Θετταλίας
ἀφικνεῖται πρὸς τὸ κοινὸν τῶν Λακεδαιμονίων Πολυδάμας
Φαρσάλιος. οὗτος δὲ καὶ ἐν τῇ ἄλλῃ Θετταλίᾳ μάλα
ηὐδοκίμει, καὶ ἐν αὐτῇ τῇ πόλει οὕτως ἐδόκει καλός τε
κἀγαθὸς εἶναι ὥστε καὶ στασιάσαντες οἱ Φαρσάλιοι παρα-
κατέθεντο αὐτῷ τὴν ἀκρόπολιν, καὶ τὰς προσόδους ἐπέτρεψαν
λαμβάνοντι, ὅσα ἐγέγραπτο ἐν τοῖς νόμοις, εἴς τε τὰ ἱερὰ
ἀναλίσκειν καὶ εἰς τὴν ἄλλην διοίκησιν. [6.1.3] κἀκεῖνος μέντοι
ἀπὸ τούτων τῶν χρημάτων τήν τε ἄκραν φυλάττων διέσῳζεν
αὐτοῖς καὶ τἆλλα διοικῶν ἀπελογίζετο κατ’ ἐνιαυτόν. καὶ
ὁπότε μὲν ἐνδεήσειε, παρ’ ἑαυτοῦ προσετίθει, ὁπότε δὲ περι-
γένοιτο τῆς προσόδου, ἀπελάμβανεν. ἦν δὲ καὶ ἄλλως
φιλόξενός τε καὶ μεγαλοπρεπὴς τὸν Θετταλικὸν τρόπον.
οὗτος οὖν ἐπεὶ ἀφίκετο εἰς τὴν Λακεδαίμονα, εἶπε τοιάδε.

    [6.1.4] Ἐγώ, ὦ ἄνδρες Λακεδαιμόνιοι, πρόξενος ὑμῶν ὢν καὶ
εὐεργέτης ἐκ πάντων ὧν μεμνήμεθα προγόνων, ἀξιῶ, ἐάν τέ
τι ἀπορῶ, πρὸς ὑμᾶς ἰέναι, ἐάν τέ τι χαλεπὸν ὑμῖν ἐν τῇ
Θετταλίᾳ συνιστῆται, σημαίνειν. ἀκούετε μὲν οὖν εὖ οἶδ’
ὅτι καὶ ὑμεῖς Ἰάσονος ὄνομα· ὁ γὰρ ἀνὴρ καὶ δύναμιν ἔχει
μεγάλην καὶ ὀνομαστός ἐστιν. οὗτος δὲ σπονδὰς ποιησά-
μενος συνεγένετό μοι, καὶ εἶπε τάδε· [6.1.5] Ὅτι μέν, ὦ Πολυδάμα,
καὶ ἄκουσαν τὴν ὑμετέραν πόλιν [Φάρσαλον] δυναίμην ἂν
παραστήσασθαι ἔξεστί σοι ἐκ τῶνδε λογίζεσθαι. ἐγὼ γάρ,
ἔφη, ἔχω μὲν Θετταλίας τὰς πλείστας καὶ μεγίστας πόλεις
συμμάχους· κατεστρεψάμην δ’ αὐτὰς ὑμῶν σὺν αὐταῖς τὰ
ἐναντία ἐμοὶ στρατευομένων. καὶ μὴν οἶσθά γε ὅτι ξένους
ἔχω μισθοφόρους εἰς ἑξακισχιλίους, οἷς, ὡς ἐγὼ οἶμαι, οὐ-
δεμία πόλις δύναιτ’ ἂν ῥᾳδίως μάχεσθαι. ἀριθμὸς μὲν γάρ,
ἔφη, καὶ ἄλλοθεν οὐκ ἂν ἐλάττων ἐξέλθοι· ἀλλὰ τὰ μὲν ἐκ
τῶν πόλεων στρατεύματα τοὺς μὲν προεληλυθότας ἤδη ταῖς
ἡλικίαις ἔχει, τοὺς δ’ οὔπω ἀκμάζοντας· σωμασκοῦσί γε μὴν
μάλα ὀλίγοι τινὲς ἐν ἑκάστῃ πόλει· παρ’ ἐμοὶ δὲ οὐδεὶς
μισθοφορεῖ, ὅστις μὴ ἱκανός ἐστιν ἐμοὶ ἴσα πονεῖν. [6.1.6] αὐτὸς
δ’ ἐστί, λέγειν γὰρ χρὴ πρὸς ὑμᾶς τἀληθῆ, καὶ τὸ σῶμα
μάλα εὔρωστος καὶ ἄλλως φιλόπονος. καὶ τοίνυν τῶν παρ’
αὐτῷ πεῖραν λαμβάνει καθ’ ἑκάστην ἡμέραν· ἡγεῖται γὰρ σὺν
τοῖς ὅπλοις καὶ ἐν τοῖς γυμνασίοις καὶ ὅταν πῃ στρατεύηται.
καὶ οὓς μὲν ἂν μαλακοὺς τῶν ξένων αἰσθάνηται, ἐκβάλλει,
οὓς δ’ ἂν ὁρᾷ φιλοπόνως καὶ φιλοκινδύνως ἔχοντας πρὸς
τοὺς πολέμους, τιμᾷ τοὺς μὲν διμοιρίαις, τοὺς δὲ τριμοιρίαις,
τοὺς δὲ καὶ τετραμοιρίαις, καὶ ἄλλοις δώροις, καὶ νόσων γε
θεραπείαις καὶ περὶ ταφὰς κόσμῳ· ὥστε πάντες ἴσασιν οἱ
παρ’ ἐκείνῳ ξένοι ὅτι ἡ πολεμικὴ αὐτοῖς ἀρετὴ ἐντιμότατόν
τε βίον καὶ ἀφθονώτατον παρέχεται. [6.1.7] ἐπεδείκνυε δέ μοι
εἰδότι ὅτι καὶ ὑπήκοοι ἤδη αὐτῷ εἶεν Μαρακοὶ καὶ Δόλοπες καὶ
Ἀλκέτας ὁ ἐν τῇ Ἠπείρῳ ὕπαρχος· ὥστε, ἔφη, τί ἂν ἐγὼ
φοβούμενος οὐ ῥᾳδίως ἂν ὑμᾶς οἰοίμην καταστρέψασθαι;
τάχα οὖν ὑπολάβοι ἄν τις ἐμοῦ ἄπειρος· Τί οὖν μέλλεις
καὶ οὐκ ἤδη στρατεύεις ἐπὶ τοὺς Φαρσαλίους; ὅτι νὴ Δία
τῷ παντὶ κρεῖττόν μοι δοκεῖ εἶναι ἑκόντας ὑμᾶς μᾶλλον ἢ
ἄκοντας προσαγαγέσθαι. βιασθέντες μὲν γὰρ ὑμεῖς τ’ ἂν
βουλεύοισθε ὅ τι δύναισθε κακὸν ἐμοί, ἐγώ τ’ ἂν ὑμᾶς ὡς
ἀσθενεστάτους βουλοίμην εἶναι· εἰ δὲ πεισθέντες μετ’ ἐμοῦ
γένοισθε, δῆλον ὅτι αὔξοιμεν ἂν ὅ τι δυναίμεθα ἀλλήλους.
[6.1.8] γιγνώσκω μὲν οὖν, ὦ Πολυδάμα, ὅτι ἡ σὴ πατρὶς εἰς σὲ
ἀποβλέπει· ἐὰν δέ μοι φιλικῶς αὐτὴν ἔχειν παρασκευάσῃς,
ὑπισχνοῦμαί σοι, ἔφη, ἐγὼ μέγιστόν σε τῶν ἐν τῇ Ἑλλάδι
μετ’ ἐμὲ καταστήσειν. οἵων δὲ πραγμάτων τὰ δεύτερά σοι
δίδωμι ἄκουε, καὶ μηδὲν πίστευέ μοι ὅ τι ἂν μὴ λογιζομένῳ
σοι ἀληθὲς φαίνηται. οὐκοῦν τοῦτο μὲν εὔδηλον ἡμῖν, ὅτι
Φαρσάλου προσγενομένης καὶ τῶν ἐξ ὑμῶν ἠρτημένων πόλεων
εὐπετῶς ἂν ἐγὼ ταγὸς Θετταλῶν ἁπάντων κατασταίην· ὥς
γε μήν, ὅταν ταγεύηται Θετταλία, εἰς ἑξακισχιλίους μὲν οἱ
ἱππεύοντες γίγνονται, ὁπλῖται δὲ πλείους ἢ μύριοι καθίστανται.