Σώματα Κειμένων

Ανθολόγιο Αττικής Πεζογραφίας 

 

ΔΗΜΟΣΘΕΝΗΣ, ΠΡΟΟΙΜΙΑ

ΔΗΜ πρ 1.1–3

Ο καλός ρήτορας συμβουλεύει τα δέοντα και όχι τα ευχάριστα

    [1] Εἰ μὲν περὶ καινοῦ τινος πράγματος προὐτίθετ’, ὦ ἄνδρες
Ἀθηναῖοι, λέγειν, ἐπισχὼν ἂν ἕως οἱ πλεῖστοι τῶν εἰωθό-
των γνώμην ἀπεφήναντο, εἰ μὲν ἤρεσκέ τί μοι τῶν ῥηθέντων,
ἡσυχίαν ἂν ἦγον, εἰ δὲ μή, τότ’ ἂν καὶ αὐτὸς ἐπειρώμην ἃ
γιγνώσκω λέγειν· ἐπειδὴ δ’ ὑπὲρ ὧν πολλάκις εἰρήκασιν
οὗτοι πρότερον, περὶ τούτων νυνὶ σκοπεῖτε, ἡγοῦμαι καὶ
πρῶτος ἀναστὰς εἰκότως ἂν μετὰ τούτους δοκεῖν λέγειν. [2] εἰ
μὲν οὖν εἶχεν καλῶς τὰ πράγματα, οὐδὲν ἂν ἔδει συμβου-
λεύειν· ἐπειδὴ δ’ ὅσην ἅπαντες ὁρᾶτ’ ἔχει δυσκολίαν, ὡς ἐκ
τοιούτων πειράσομαι συμβουλεύειν ἃ κράτιστ’ εἶναι νομίζω.
πρῶτον μὲν οὖν ὑμᾶς ἐκεῖν’ ἐγνωκέναι δεῖ, ὡς οὐδὲν ὧν
ἐποιεῖτ’ ἐπὶ τοῦ πολεμεῖν ὄντες τοῦ λοιποῦ πρακτέον ἐστίν,
ἀλλὰ πάντα τἀναντία· εἰ γὰρ ἐκεῖνα φαῦλα πεποίηκε τὰ
πράγματα, τἀναντί’ εἰκὸς βελτίω ποιῆσαι. [3] ἔπειτα νομιστέον
οὐχ ὃς ἂν ὑμῖν ἢ μηδὲν ἢ μικρὰ προστάττῃ, τοῦτον ὀρθῶς
λέγειν (ὁρᾶτε γὰρ ὡς ἐκ τῶν τοιούτων ἐλπίδων καὶ λόγων
εἰς πᾶν προελήλυθε μοχθηρίας τὰ παρόντα), ἀλλ’ ὃς ἂν τὸ
χαρίζεσθαι παρείς, ἃ δεῖ καὶ δι’ ὧν παυσαίμεθ’ <ἂν> αἰσχύ-
νην ὀφλισκάνοντες καὶ ζημιούμενοι, ταῦτα λέγῃ. καὶ γὰρ
ὡς ἀληθῶς, εἰ μέν, ὅσ’ ἂν τῷ λόγῳ τις ὑπερβῇ λυπῆσαι μὴ
βουλόμενος, καὶ τὰ πράγμαθ’ ὑπερβήσεται, δεῖ πρὸς ἡδονὴν
δημηγορεῖν· εἰ δ’ ἡ τῶν λόγων χάρις, ἂν ᾖ μὴ προσήκουσα,
ἔργῳ ζημία γίγνεται, αἰσχρόν ἐστιν φενακίζειν ἑαυτοὺς καὶ
μετὰ τῆς ἐσχάτης ἀνάγκης πρᾶξαι ταῦθ’ ἃ πάλαι ’θελοντὰς
προσῆκεν ποιεῖν.