1. ΕΚΔΟΣΗ

Ο Thesaurus Linguae Graecaeείναι ένα ερευνητικό κέντρο το οποίο λειτουργεί από το 1972 στο Πανεπιστήμιο του Irvine, Καλιφόρνια. Στόχος του είναι η συγκέντρωση και ψηφιοποίηση των ελληνικών κειμένων από τον Όμηρο μέχρι το 1453. Από το 1985 η ψηφιακή αυτή βιβλιοθήκη κυκλοφορεί σε μορφή CD-ROM.

Προγράμματα ανάγνωσης του TLG: Antiquarium, Libycus, Silver Mountain Software, Offload, Chiron, Lector, V&F, Musaios, SNS-Greek and Latin 1.0 for Windows (για PC DOS/Windows) και Accordance, Lexis, TLG Engine, Pandora, SNS-Greek and Latin 5.1 (για Macintosh).

Τα προγράμματα ανάγνωσης του TLG, εκτός από τις δυνατότητες ελεύθερης αναζήτησης λέξεων μέσα στο σώμα των αρχαιοελληνικών κειμένων, περιέχουν και ένα πλήρες ευρετήριο (index) όλων των τύπων της αρχαίας ελληνικής.

Δειγματοληπτικά σημειώνουμε τις ακόλουθες δυνατότητες των προγραμμάτων ανάγνωσης:

1) Στο πρόγραμμα Musaios 2002A το μενού Greek WordIndex εμφανίζει α) ένα πλαίσιο αναζήτησης ολόκληρου ή μέρους ενός αρχαιοελληνικού τύπου, β) τον συνολικό αλφαβητικό κατάλογο των τύπων μαζί με τον αριθμό των εμφανίσεών τους μέσα στο σώμα κειμένων, γ) τις παραπομπές στα συγκεκριμένα κείμενα (εδώ ακολουθείται η κωδικοποίηση του TLG) μαζί με τον αριθμό των εμφανίσεων της εκάστοτε λέξης σε καθένα από αυτά, και δ) τα άμεσα συμφραζόμενα για κάθε εμφάνιση της λέξης (3 αράδες συνολικά)· μέσω συνδέσμου παρέχεται η δυνατότητα εμφάνισης ολόκληρου του κειμένου στο οποίο εμφανίζεται ο ζητούμενος τύπος.

2) Στο πρόγραμμα Silver Mountain 10.0 το μενού Index προσφέρει τρεις διαφορετικές δυνατότητες αναζήτησης: ακολουθία γραμμάτων σε οποιοδήποτε σημείο της λέξης, ακολουθία γραμμάτων στην αρχή και ακολουθία γραμμάτων στο τέλος της λέξης. Το αποτέλεσμα της αναζήτησης περιλαμβάνει όλους τους σχετικούς τύπους μαζί με τον αριθμό εμφανίσεών τους στο σώμα κειμένων, τον σύνδεσμο με τις παραπομπές και τον σύνδεσμο με το συνολικό κείμενο στο οποίο ανήκουν. Ενδιαφέρουσα είναι η δυνατότητα οργάνωσης των αποτελεσμάτων αναζήτησης κατά αιώνες, δηλαδή ταξινόμησης των λεξικών τύπων με χρονολογική σειρά ανάλογα με τις γραμματειακές πηγές στις οποίες απαντούν. Το πρόγραμμα συνδέεται απευθείας με το εργαλείο μορφολογικής ανάλυσης της ψηφιακής βιβλιοθήκης του Perseus (Morphological Analysis Tool) για τη γραμματική αναγνώριση του εκάστοτε τύπου. Με την εντολή Make Concordance μπορούν να καταρτιστούν συμφραστικοί πίνακες κατά έργο ή συγγραφέα με αλφαβητική κατάταξη. Επίσης παρέχεται η δυνατότητα αντιγραφής και εκτύπωσης σε πρόγραμμα επεξεργασίας κειμένου, καθώς και αλλαγής του μεγέθους προβολής.

3) Το πρόγραμμα LEXIS 3.0 δίνει τη δυνατότητα όχι μόνον να καταρτιστούν κατάλογοι λεξικών τύπων, αλλά και να ταξινομηθούν οι τύποι αυτοί (αυτόματα ή με το χέρι) στα αντίστοιχα λήμματα. Η δυνατότητα αυτή ισχύει τόσο για το σύνολο των λέξεων όσο και για συγκεκριμένους συγγραφείς ή κείμενα που επιλέγονται. Αυτό σημαίνει ότι μπορεί να δημιουργήσει λημματοποιημένα ευρετήρια για οποιοδήποτε κείμενο ζητηθεί μαζί με τις σχετικές παραπομπές (lexicon generation). Οι δυνατότητες του προγράμματος περιλαμβάνουν επίσης την κατάρτιση συμφραστικών πινάκων λέξεων (concordances), καταλόγων λημμάτων για οποιοδήποτε κείμενο ταξινομημένων αλφαβητικά (lemma lists) και καταλόγων λημμάτων για οποιοδήποτε κείμενο ταξινομημένων κατά συχνότητα (frequencylists). Είναι δυνατή η εξαγωγή αποτελεσμάτων σε προγράμματα επεξεργασίας κειμένου.

4) Το SNS-Greekand Latinδίνει επίσης τη δυνατότητα δημιουργίας ευρετηρίων λέξεων και συμφραστικών πινάκων κατά έργο ή για όλα τα έργα ενός συγγραφέα, τα οποία μπορούν να εξαχθούν ολόκληρα ή χωρισμένα σε αρχεία κατά γράμμα της αλφαβήτου.

2. ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ

Πρόκειται για μια ψηφιακή βιβλιοθήκη των ελληνικών κειμένων από τον Όμηρο μέχρι το 1453 μ.Χ., η οποία διευρύνεται και εμπλουτίζεται διαρκώς με νέα κείμενα.

3. ΕΙΣΑΓΩΓΗ

Δεν υπάρχει.

4. ΠΙΝΑΚΕΣ/ ΠΑΡΑΡΤΗΜΑΤΑ

Το σύνολο των κειμένων που φιλοξενούνται στο TLG αποτελούν μια ξεχωριστή βάση δεδομένων με τίτλο Canon of Greek Authors andWorks (στο CD-ROM και στον οικείο δικτυακό τόπο) και έχουν εκδοθεί σε αυτόνομο τόμο από τους L. Berkowitz-K. Squitier (Thesaurus Linguae Graecae. Canon of Greek Authors and Works. 3η έκδοση 1990. Νέα Υόρκη-Οξφόρδη: Oxford University Press). Συμπληρώσεις και διορθώσεις στον Κανόνα παρέχονται από το διαδίκτυο (http://www.tlg.uci.edu/).

5. ΜΙΚΡΟΔΟΜΗ

-

6. ΜΑΚΡΟΔΟΜΗ

-

7. ΚΡΙΤΙΚΗ ΑΠΟΤΙΜΗΣΗ

Χωρίς να αποτελεί λεξικό με την παραδοσιακή έννοια του όρου, το αλφαβητικό ευρετήριο του TLGπροσφέρει έναν συνολικό κατάλογο όλων των τύπων της αρχαίας ελληνικής μαζί με τα συμφραζόμενά τους και με στατιστικά στοιχεία για την παρουσία τους στο σώμα των ελληνικών κειμένων. Μέσω του ευρετηρίου ο χρήστης μπορεί να ανασυνθέσει πλήρως το τυπολογικό για κάθε αρχαιοελληνικό λήμμα μαζί με τις σχετικές μαρτυρίες, καθώς και να αποκτήσει μια πραγματική εικόνα για τη συχνότητα λέξεων και τύπων κατά έργα, συγγραφείς και γραμματολογικές περιόδους. Από την άλλη πλευρά οι συμφραστικοί πίνακες δίνουν συνδυασμένα αποτελέσματα για όλους τους τύπους που απαντούν στα κείμενα μαζί με τις σημασίες τους (όπως προκύπτουν από τα συμφραζόμενα). Ειδικά η λημματοποίηση των καταλόγων μέσα από το πρόγραμμα LEXISαποτελεί μια γέφυρα ανάμεσα στο απλό ευρετήριο και το λεξικό. Πρόκειται για ένα πολύτιμο εργαλείο που πρωτίστως απευθύνεται στον ειδικό επιστήμονα και δευτερευόντως σε διδάσκοντες και σπουδαστές των αρχαιών ελληνικών (για εξάσκηση στη μορφολογία, την ετυμολογία και τη σημασιολογία της αρχαίας ελληνικής).

ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ: Ε. ΣΙΣΤΑΚΟΥ