Ο τόμος περιέχει τα πορίσματα ενός ερευνητικού προγράμματος του Ωνασείου Ιδρύματος, με στόχο την ανανέωση της διδασκαλίας των Αρχαίων Ελληνικών στη Μέση Εκπαίδευση. Περιλαμβάνει τα παρακάτω κεφάλαια:

• Η μέριμνα για τα αρχαία ελληνικά μεταξύ φιλολογίας και παιδαγωγικής (Σημειώσεις για τη διδακτική μέθοδο στη Μέση Εκπαίδευση κατά τον 19ο αιώνα)
• Συν-θέσεις για τη διδακτική του μαθήματος των Αρχαίων Ελληνικών από το πρωτότυπο
• Η προσπάθεια αναμόρφωσης του μαθήματος των Αρχαίων Ελληνικών στο Κολέγιο Αθηνών (1972-74)
• Τα σχολικά εγχειρίδια των Αρχαίων Ελληνικών στο Λύκειο
• Αρχαία Ελληνικά και Τύπος (Μια παρουσίαση του διαλόγου στον Τύπο για την επαναφορά ή μη των Αρχαίων Ελληνικών στο Γυμνάσιο)
• Τα κλασικά γράμματα και οι ξένοι
• Θεωρίες αναλυτικών προγραμμάτων. Δόμηση του Curriculum
• Ερευνητικός σχεδιασμός για την εφαρμογή νέων διδακτικών μεθόδων Αρχαίας Ελληνικής Γλώσσας και Γραμματείας
• Η διδασκαλία του αρχαίου ελληνικού λόγου στο Γυμνάσιο: γλωσσολογική προσέγγιση του προβλήματος
• Σχεδιασμός προγράμματος Αρχαίας Ελληνικής Γραμματείας και Γλώσσας για το Γυμνάσιο
• Σεμινάριο για τη διδασκαλία της αρχαίας ελληνικής γλώσσας και του αρχαίου ελληνικού πολιτισμού (Λεμεσός, 28-31 Μαΐου 1991)

Ο προβληματισμός του τόμου, ειδικότερα για τη μετάφραση και γενικότερα για τη διδασκαλία των Αρχαίων Ελληνικών, δεν παρουσιάζει πρωτότυπες πλευρές. Εξάλλου, εκ προοιμίου οι συντάκτες του ομολογούν ότι στόχος τους είναι η σύνθεση των ποικίλων απόψεων που έχουν διατυπωθεί για το θέμα. Στην πράξη όμως, αποδεικνύεται ότι δεν πρόκειται για διαλεκτική σύνθεση μεθόδων, αλλά για απλή συμπαράθεση ετερόκλητων στοιχείων. Έτσι όσον αφορά στη μετάφραση, διακρίνονται δύο είδη της: η πιστή κατά λέξη και η πιστή στο νόημα. Κατά τους συντάκτες, στο Λύκειο «το σωστότερο είναι να γίνεται συνδυασμός των δύο ειδών. Αρχικά το κείμενο μεταφράζεται κατά λέξη, στη συνέχεια επισημαίνονται τα σημεία όπου αυτή η μετάφραση ξενίζει και αναζητείται η σωστή νεοελληνική έκφραση. Έτσι το κείμενο αντιμετωπίζεται με σεβασμό» (σ.78). Στο Γυμνάσιο πάλι, η σύνθεση εντοπίζεται σε άλλο σημείο: προτείνεται διδασκαλία αρχαίου ελληνικού κειμένου και από μετάφραση και από το πρωτότυπο. Εκεί όμως η μετάφραση θα πρέπει να καταβάλλεται προσπάθεια να είναι όσο γίνεται πιο κοντά στο αρχαίο κείμενο και από λεξιλογική και από συντακτική πλευρά, ώστε οι μαθητές να αντιλαμβάνονται τη συγγένεια της νέας με την αρχαία ελληνική.

ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ: Σ. ΤΣΕΛΙΚΑΣ