"Ta Nea" Newspaper

Search

Go
Show

Κόσμος :: Επιφυλλίδα

( δρόμοι :: 30-01-2003) 

Δρόμοι

ΡΟΥΣΣΟΣ ΒΡΑΝΑΣ

Στα επτά…

… θανάσιμα αμαρτήματα περιλαμβάνεται και αυτός. Μας συνοδεύει στον ύπνο και στον ξύπνιο μας και είναι παλιός όσο και ο κόσμος. Ο φθόνος. Αν δεν υπήρχε ο φθόνος του Διαβόλου, δεν θα υπήρχε ο θάνατος. Δεν είναι λίγα τα θύματά του. Εξαιτίας του, ο Κάιν έκανε τον πρώτο φόνο. Εξαιτίας του, οι Εβραίοι παρέδωσαν τον Χριστό στον Πιλάτο. Φθόνος θα πει να νιώθεις στενοχώρια ή δυστυχία μπροστά στην υπεροχή ή την ευτυχία του άλλου. Ο φθόνος έχει σχέση με τη διαβολή (Διά-βολος) και την πλεονεξία. Οι πατέρες της Εκκλησίας τον έβαζαν πρώτο ανάμεσα στα επτά θανάσιμα αμαρτήματα.

Ο φθόνος…

… ξεκινάει πρώτα από τα μάτια: βλέπεις κάτι με κακό μάτι - το "μάτι" που με το δίκιο της ξορκίζει η λαϊκή σοφία (ξέρει καλά τι κακό μπορεί να κάνει). Από όλα τα αμαρτήματα είναι το μοναδικό που φέρνει μονάχα δυστυχία και πόνο: στο καλό των άλλων, ο φθονερός βλέπει κακό για τον εαυτό του. Ο Αριστοτέλης παρατηρεί πως ο φθόνος έχει σχέση με πρόσωπα κοντινά. Γιατί μονάχα η σύγκριση μπορεί να σε κάνει να φθονήσεις κάποιον. Δεν μπορείς να φθονήσεις έναν που δεν ξέρεις. Ο φθόνος έχει σχέση και με τον θαυμασμό: για να φθονήσεις την υπεροχή του άλλου, πρέπει πρώτα να την αναγνωρίσεις. Στον Μάρκο Μπελπολίτι διαβάζουμε πως ο Μέγας Γρηγόριος ήταν εκείνος που έβαλε τον φθόνο πρώτο στον κατάλογο των παθών, όταν παρατήρησε πως αυτό το αρρωστημένο συναίσθημα απειλούσε ακόμη και την κοινότητα των μοναχών.

Πολλούς αιώνες…

… αργότερα, το 1905, ήρθε ο Φρόυντ και μίλησε για τον "φθόνο του πέους" που δεν έχουν τα κοριτσάκια. Τι γίνεται όμως με τον φθόνο που νιώθουν εκείνοι που έχουν; Τους τρώει άραγε η αγωνία μήπως ο άλλος "το έχει πιο μεγάλο"; Κατόπιν ήρθε η Μέλανι Κλάιν και συνέδεσε τον φθόνο με τον θάνατο. Ο φθόνος είναι μια εσωτερική δύναμη καταστρεπτική, από την οποία δεν υπάρχει σωτηρία. Ο φθονερός τίποτα δεν μπορεί να αγαπήσει - και φυσικά ούτε τον ίδιο του τον εαυτό. Αν αφαιρέσεις λοιπόν τον έρωτα, μένει ο θάνατος.

"Αυτό…

… το κάστρο που έκτισε για να 'χει η Φύση, Απέναντι στο μίασμα και στο χέρι του πολέμου, Αυτή η ευτυχισμένη φύτρα ανθρώπων, αυτός ο κόσμος ο μικρός, Αυτό το πολύτιμο πετράδι στην ασημένια θάλασσα, Που όμοια με τοίχο το φυλάει ή με τάφρο γύρω από ένα σπίτι, Απέναντι στον φθόνο χωρών λιγότερο ευτυχισμένων". (Σαίξπηρ, "Ριχάρδος Β΄"). Ευφρανθείτε, λοιπόν, σαν ένα τέτοιο απόρθητο κάστρο που πάνω του σπάει και μαλακώνει ακόμη και το πιο άγριο κύμα, θωπεύστε με όλες τις χαρές σας την ψυχή σας και αφήστε στους άλλους τον φθόνο, αυτό το έλκος της ψυχής (Σωκράτης), να κατατρώγει τη δική τους.