7.3.2. Οινοχόη [χοῦς] του «ζωγράφου της Πομπής»

Η οινοχόη του «ζωγράφου της Πομπής» (εικ. 252) είναι σύγχρονη με το προηγούμενο αγγείο (360- 350 π.Χ.) και σχετίζεται, όπως δείχνει το σχήμα της, με μια μεγάλη διονυσιακή γιορτή, τα Ανθεστήρια, που γίνονταν στο τέλος του χειμώνα και κρατούσαν τρεις μέρες. Τη δεύτερη μέρα όλοι οι Αθηναίοι, ακόμη και τα μικρά παιδιά, έπιναν το καινούργιο κρασί από τέτοιες οινοχόες, που ονομάζονταν χόες, όπως και η ημέρα της γιορτής. Στο δεξιό μέρος της παράστασης βλέπουμε τον Διόνυσο, αγένειο και με μακριά μαλλιά, στεφανωμένο με κισσό και με θύρσο στο αριστερό χέρι, να κάθεται σε ένα κάθισμα με ερεισίνωτο (κλισμό), φορώντας μακρύ ιμάτιο, και να κοιτάζει μια επιβλητική γυναίκα που στέκεται δεξιά του, ντυμένη με έναν διάφανο χιτώνα και ένα ιμάτιο που καλύπτει την πλάτη και το δεξιό της σκέλος και είναι στεφανωμένη με κλαδί δάφνης. Η γυναίκα αυτή είναι μια προσωποποίηση, η Πομπή, όπως μας πληροφορεί μια επιγραφή· ετοιμάζεται να στολίσει ένα τελετουργικό καλάθι (κανοῦν), στρέφει όμως το κεφάλι προς τον Διόνυσο. Στην αριστερή πλευρά της παράστασης ένας φτερωτός Έρωτας δένει το αριστερό σανδάλι του, πατώντας σε ένα έξαρμα του εδάφους. Είναι πολύ πιθανόν ότι ο Έρωτας εμφανίζεται για να δηλώσει ότι η Πομπή είναι ακόλουθος της Αφροδίτης. Ωστόσο, από τη μορφή του αγγείου και από την παρουσία του Διονύσου μπορούμε να συμπεράνουμε ότι η παράσταση αναφέρεται στη διονυσιακή πομπή των Ανθεστηρίων, κατά την οποία περιέφεραν το άγαλμα του θεού στους δρόμους της Αθήνας επάνω σε πλοίο με τροχούς. Η εικόνα του αγγείου συνδέει με συμβολικό τρόπο τη χαρά μιας διονυσιακής τελετής με το ερωτικό στοιχείο που πάντοτε υπάρχει όταν οι άνθρωποι πίνουν και γλεντούν. Γνωρίζουμε από τις γραπτές πηγές, αλλά και από τα σωζόμενα μνημεία, ότι προσωποποιήσεις και αλληγορικές παραστάσεις δεν ήταν σπάνιες στην τέχνη και ειδικά τη ζωγραφική του 4ου αιώνα π.Χ., και έγιναν ακόμη συχνότερες στην ελληνιστική εποχή. Η μορφή της Πομπής θυμίζει γυναικεία αγάλματα του Πραξιτέλη, ενώ η μορφή του Έρωτα μοιάζει να έχει και αυτή αγαλματικά πρότυπα.