Εξώφυλλο

Αρχαιογνωσία και Αρχαιογλωσσία στη Μέση Εκπαίδευση

Η Αρχαία Ελληνική Τέχνη και η Ακτινοβολία της

των Μανόλη Βουτυρά & Αλεξάνδρας Γουλάκη-Βουτυρά
Κέντρο Εκπαιδευτικής Έρευνας & Ινστιτούτο Νεοελληνικών Σπουδών

2.3. Οι νέοι ρυθμοί στην αγγειογραφία

Είδαμε ότι ο γεωμετρικός ρυθμός διακοσμεί την επιφάνεια του αγγείου με επάλληλες ζώνες, στις οποίες κυριαρχούν τα γραμμικά κοσμήματα. Οι σκηνές με ανθρώπινες μορφές που συναντούμε από τα μέσα περίπου του 8ου αιώνα π.Χ., όσο και αν προβάλλονται ιδιαίτερα, υποτάσσονται στη βασική αυτή διακοσμητική αρχή. Γύρω στα τέλη του 8ου αιώνα όμως βλέπουμε να συντελείται μια ουσιαστική αλλαγή. Τα γραμμικά μοτίβα περιορίζονται και σχεδιάζονται πιο ελεύθερα (θυμίζοντας έτσι λίγο περισσότερο ότι είναι εμπνευσμένα από φυτικά κοσμήματα), ενώ οι μορφές των ζώων και ακόμη περισσότερο των ανθρώπων μεγαλώνουν αισθητά και κυριαρχούν πλέον στην επιφάνεια του αγγείου. Συγχρόνως, το ρεπερτόριο των αγγειογράφων εμπλουτίζεται με νέα διακοσμητικά θέματα, δανεισμένα από την τέχνη της Ανατολής. Ανάμεσα σε αυτά σημαντική θέση κατέχουν άγρια ζώα άγνωστα στην Ελλάδα, όπως τα λιοντάρια και οι πάνθηρες, καθώς και μυθικά τέρατα, όπως οι γρύπες και οι σφίγγες. Ένα άλλο χαρακτηριστικό είναι ότι οι μορφές των ανθρώπων και των ζώων δεν γεμίζουν με σκούρο χρώμα, όπως στη γεωμετρική τέχνη, αλλά αποδίδονται με περίγραμμα. Η τεχνική αυτή επιτρέπει ακριβέστερη απόδοση των ανατομικών λεπτομερειών, αλλά και της ενδυμασίας. Ειδικά οι ανθρώπινες μορφές κερδίζουν έτσι πολύ σε ζωντάνια και πειστικότητα.