Εξώφυλλο

Ανθολογία Επιγραφών

Όψεις του δημόσιου και ιδιωτικού βίου των αρχαίων Ελλήνων

του Άγγελου Π. Ματθαίου

38. Στήλη λευκού μαρμάρου ελλιπής κάτω.

Βρέθηκε στην Αρκεσίνη της Αμοργού. Φυλάσσεται στο Αρχαιολογικό Μουσείο Σύρου.

Έκδ. IG XII 7, 5. M. N. Tod, Greek Historical Inscriptions, Oxford 1948, 152. P. J. Rhodes & R. Osborne, Greek Historical Inscriptions. 404-323 BC., Oxford 2003, 51.

357; π.Χ.

ἔδοξεν τῆι βουλῆι καὶ τῶι δήμωι τῶι

Ἀρκεσινέων· ἐ[π]ειδὴ Ἀνδροτίων ἀνὴρ

ἀγαθὸς γέγονε περὶ τὸν δῆμον τὸν Ἀρ-

κεσινέων, καὶ ἄρξας τῆς πόλεως οὐδέ-

να τῶν πολιτῶν οὐδὲ τῶν ξένων τῶν ἀφ- [5]

ικνουμένων εἰς τὴν πόλιν ἐλύπησε, κ-

αὶ χρήματα δανείσας ἐγ καιρῶι τῆι π-

όλει τόκον οὐδένα λαβε͂ν ἠθέλησεν, κ-

αὶ τὸν μισθὸν τοῖς φρουροῖς ἀπορού-

[σ]ηι τῆι πόλει παρʼ ἑαυτο͂ προαναλώσας, ἐ- [10]

πʼ ἐξόδωι τοὐνιαυτο͂ τοῦ ἐνιαυτο͂ κομισάμενος οὐ-

δένα τόκον ἐπράξατο, καὶ τὴμ πόλιν ἐ-

λάττω χρήματα δαπανᾶν δώδεκα μναῖ-

ς παρὰ τὸν ἐνιαυτὸν ἕκαστον ἐποίησ-

ε, καὶ τῶν ἁλόντων εἰς τὸς πολεμίους [15]

οἷς περιέτυχεν ἐ[λύ]σατο· στεφανῶσαι

Ἀνδροτίωνα Ἄνδρωνος Ἀθηναῖον χρυ-

σῶι στεφάνωι ἀπὸ πεντακοσίων δραχ-

μῶν ἀρετῆς καὶ δικαιοσύνης καὶ εὐν-

οίας ἕνεκα τῆς εἰς τὸν δῆμον τὸν Ἀρκ- [20]

εσινέων, καὶ ἀναγράψαι πρόξενον κα-

ὶ εὐεργέτην τῆς πόλεως τῆς Ἀρκεσιν-

έων καὶ αὐτὸν καὶ ἐκγόνους· καὶ εἶναι

αὐτῶι ἀτέλειαν ἁπάντων· ἐπεὶ [οὖν]

[κ]αὶ [το]ῖς συμμάχοις ἔδοξε[ν] [25]

[- - - - ὡ]σ[αύ]τως [δὲ - - - - - -]

Απόφαση της βουλής και του δήμου των Αρκεσινέων. Επειδή ο Ανδροτίων ήταν άνδρας αγαθός προς τον δήμο των Αρκεσινέων και άσκησε τα καθήκοντα του άρχοντος της πόλης χωρίς να δυσαρεστήσει κανέναν από τους πολίτες ούτε από τους ξένους που έρχονται στην πόλη· και εδάνεισε χρήματα στην πόλη σε κρίσιμες περιστάσεις και δεν θέλησε να πάρει κανένα τόκο· και προκατέβαλε τον μισθό στους φρουρούς από τα δικά του χρήματα, όταν η πόλη είχε οικονομική δυσχέρεια, και, όταν στο τέλος του έτους έλαβε τα χρήματα που είχε καταβάλει, δεν επήρε κανένα τόκο· και επέτυχε, ώστε η πόλη να δαπανά δώδεκα μνες λιγότερο κατʼ έτος· και όσους περιέπεσε στην αντίληψή του ότι τους είχαν πιάσει αιχμαλώτους οι εχθροί τους ελευθέρωσε καταβάλλοντας λύτρα· να στεφανώσει ο δήμος τον Ανδροτίωνα Άνδρωνος Αθηναίο με χρυσό στέφανο αξίας πεντακοσίων δραχμών για την αρετή και τη δικαιοσύνη και την εύνοιά του προς τον δήμο των Αρκεσινέων· και να τον αναγράψει ως πρόξενο και ευεργέτη της πόλης των Αρκεσινέων και τον ίδιο και τους απογόνους του· και να έχει ατέλεια σε όλα· επειδή λοιπόν αποφάσισαν και οι σύμμαχοι - - - - κατά τον ίδιο τρόπο - - -.

Ο τιμώμενος από τον δήμο των Αρκεσινέων ―η Αρκεσίνη ήταν μία από τις τρεις αρχαίες πόλεις της Αμοργού, οι άλλες δύο ήταν η Αιγιάλη και η Μινώα― Ανδροτίων (γέννηση περί το 410 π.Χ.) ήταν σημαντικός Αθηναίος πολιτικός του 4ου αι. π.Χ. Υπήρξε δύο φορές βουλευτής, εισηγητής ψηφισμάτων, μέλος επιτροπής για τα ιερά χρήματα της θεάς Αθηνάς και άλλης για την είσπραξη των εἰσφορῶν από όσους συμμάχους των Αθηναίων, μελών της Β´ Αθηναϊκής συμμαχίας (378-338 π.Χ.), που δεν την είχαν καταβάλει, μέλος πρεσβείας που απέστειλαν οι Αθηναίοι στον σατράπη Μαύσωλλο της Καρίας. Την πολιτική του δράση γνωρίζουμε κυρίως από δύο λόγους του Δημοσθένους, τον Κατὰ Ἀνδροτίωνος και τον Κατὰ Τιμοκράτους, αλλά και από τις επιγραφές. Υπήρξε και ένας από τους ιστορικούς των Αθηνών του αιώνα αυτού, συγγραφέας της Ἀτθίδος, ιστορίας των Αθηνών από τους μυθικούς χρόνους μέχρι την εποχή του, της οποίας σώζονται λίγα αποσπάσματα.

Οι τιμές που του απονέμουν οι Αρκεσινείς για τη στάση του ως άρχοντος της πόλεώς των ―παρά τα διακηρυχθέντα στο ιδρυτικό ψήφισμα της Β´ Αθηναϊκής συμμαχίας (378 π.Χ.), ότι στους συμμάχους των Αθηναίων δεν θα επιβάλλεται άρχων και φρουρά― σχετίζονται με τα γεγονότα του λεγόμενου Συμμαχικού πολέμου (357-355 π.Χ.), της αποστασίας δηλαδή τεσσάρων ισχυρών συμμάχων, των Χίου, Ρόδου, Βυζαντίου και Κω, και μερικών μικρότερων, και των πολεμικών επιχειρήσεων που ακολούθησαν μεταξύ των πόλεων αυτών και των Αθηναίων.

Η έννοια του ἀγαθοῦ ἀνδρός δεν έχει ηθική σημασία, αλλά πολιτική. Ο χαρακτηριζόμενος στην αρχαία Ελλάδα ἀγαθός ἀνήρ, δεν ήταν κατʼ ανάγκην και καλός άνθρωπος με τη σημερινή έννοια· ήταν πρωτίστως σωστός πολίτης και χρήσιμος για την πόλη του ή μια ξένη πόλη.