Εξώφυλλο

Ανθολογία Επιγραφών

Όψεις του δημόσιου και ιδιωτικού βίου των αρχαίων Ελλήνων

του Άγγελου Π. Ματθαίου

35. Στήλη λευκού μαρμάρου ακέραια.

Βρέθηκε το 1903 στο Ασκληπιείον της Κω. Μεταφέρθηκε στην Κωνσταντινούπολη, όπου και βρίσκεται στο εκεί Αρχαιολογικό Μουσείο.

Έκδ. R. Herzog, CRAI 1904, 164-173. Syll.3 398. IG XII 4, 68.

278 π.Χ.

Διοκλῆς Φιλίνου εἶπε· ἐπειδὴ τῶν βαρ-

βάρων στρατείαν ποιησαμένων ἐπὶ

τοὺς Ἕλλανας καὶ ἐπὶ τὸ ἱερὸν τὸ ἐν

Δελφοῖς, ἀναγγέλλεται τὸς μὲν ἐλ-

θόντας ἐπὶ τὸ ἱερὸν τιμωρίας τετεύ- [5]

χεν ὑπὸ τοῦ θεοῦ καὶ ὑπὸ τῶν ἀνδρῶν

τῶν ἐπιβοαθησάντων τῶι ἱερῶι ἐν τᾶι

τῶν βαρβάρων ἐφόδωι, τὸ δὲ ἱερὸν διαπε-

φυλάχθαι τε καὶ ἐπικεκοσμῆσθαι τοῖς

ὑπὸ τῶν ἐπιστρατευσάντων ὅπλοις, [10]

τῶν δὲ λοιπῶν τῶν στρατευσάντων

τοὺς πλείστους ἀπολώλεν ἐν τοῖς γε-

νομένοις ἀγῶσι ποτὶ τοὺς Ἕλλανας

αὐτοῖς· vvvv ὅπως οὖν ὁ δᾶμος φανε-

ρὸς ἦι συναδόμενος ἐπὶ τᾶι γεγενημέ- [15]

ναι νίκαι τοῖς Ἕλλασι καὶ τῶι θεῶι χαρισ-

τήρια ἀποδιδοὺς τᾶς τε ἐπιφανείας

τᾶς γεγενημένας ἕνεκεν ἐν τοῖς περὶ

τὸ ἱερὸν κινδύνοις καὶ τᾶς τῶν Ἑλλά-

νων σωτηρίας· vvv ἀγαθᾶι τύχαι, δε- [20]

δόχθαι τῶι δάμωι, τὸν ἀρχιθέωρον καὶ

τοὺς θεωροὺς τοὺς αἱρημένους, ἐπεί κα

ἀφίκωνται εἰς Δελφούς, θῦσαι τῶι Ἀπόλ-

λωνι τῶι Πυθίωι βοῦν χρυσόκερω ὑπὲρ

τᾶς τῶν Ἑλλάνων σωτηρίας καὶ ἐπεύ- [25]

χεσθαι τῶι τε δάμωι τῶι Κώιων γίνεσ-

θαι τὰ ἀγαθὰ καὶ μεθʼ ὁμονοίας πολι-

τεύεν ἐν δαμοκρατίαι, καὶ τοῖς ἐπιβοα-

θήσασι τῶν Ἑλλάνων τῶι ἱερῶι εὖ ἦμεν

ἐς τὸν ἀεὶ χρόνον. ποιήσασθαι δὲ θυσίαν [30]

καὶ τοὺς προστάτας τῶι τε Ἀπόλλωνι

τῶι Πυθίωι καὶ τῶι Διὶ τῶι Σωτῆρι καὶ τᾶι

Νίκαι· θυσάντω δὲ τῶν θεῶν ἑκάστωι

ἱερεῖον τέλευν· ἐν ἇι δέ κα ἁμέραι τὰν θυ-

σίαν ποιῶνται, ἱερὰν τὰν ἁμέραν ἦμεν καὶ [35]

στεφαναφορεῖν τοὺς πολίτας καὶ τοὺς

παροίκους καὶ τὸς ἄλλος τὸς ἐνδα-

μεῦντας ἐγ Κῶι πάντας· ὁ δὲ ἱεροκᾶρυξ

ἀνειπάτω ὅτι ὁ δᾶμος ἱερὰν ἄγει τὰν ἁμέραν

ἐπὶ τᾶι τῶν Ἑλλάνων σωτηρίαι καὶ νίκαι, [40]

τοῖς δὲ στεφαναφορήσασι λώϊον καὶ ἄ-

μεινον ἦμεν. τὰν δὲ θυσίαν ποείσθων ἐν

τῶι μηνὶ τῶι Πανάμωι· τοὶ δὲ ταμίαι δόντω

ἐς μὲν τὰν ἐν Δελφοῖς θυσίαν δραχμὰς

τετρακοσίας, ἐς δὲ τὰν ἐγ Κῶι δραχμὰς [45]

ἑκατὸν ἑξήκοντα· τοὶ δὲ προστάται ἐπι-

μεληθέντω ὅπως τοῖς τε θεωροῖς ἀποσ-

ταλῆι τὸ ἀργύριον καὶ ταὶ ἐγ Κῶι θυσίαι γέ-

νωνται· τοὶ δὲ πωληταὶ μισθωσάντω ἀ-

ναγράψαι τὸ ψάφισμα ἐστάλαν λιθίναν [50]

καὶ ἀναθέμεν ἐς τὸ ἱερὸν τοῦ Ἀσκλαπιοῦ.

Πρόταση του Διοκλέους Φιλίνου· επειδή αναγγέλλεται ότι, αφού εξεστράτευσαν οι βάρβαροι εναντίον των Ελλήνων και του ιερού των Δελφών, εκείνοι που επέδραμαν εναντίον του ιερού τιμωρήθηκαν από τον θεό και από τους άνδρες που έσπευσαν να βοηθήσουν το ιερό κατά την επίθεση των βαρβάρων, και το ιερό διασώθηκε και το έχουν στολίσει με τα όπλα των επιδρομέων, και, από τους υπολοίπους επιδρομείς, τους περισσότερους τους σκότωσαν οι Έλληνες στις μάχες που έγιναν· για να είναι φανερό πως και ο δήμος μας χαίρεται μαζί με τους άλλους Έλληνες για τη νίκη και ευχαριστεί τον θεό, γιατί εμφανίστηκε και ο ίδιος στις μάχες για το ιερό και για τη σωτηρία των Ελλήνων· με τη βοήθεια της αγαθής Τύχης· να αποφασίσει ο δήμος· ο αρχιθέωρος και οι εκλεγμένοι θεωροί, όταν φθάσουν στους Δελφούς, να θυσιάσουν στον Πύθιο Απόλλωνα ένα βόδι με χρυσωμένα κέρατα υπέρ της σωτηρίας των Ελλήνων και να προσεύχονται να βρει κάθε καλό ο δήμος των Κώων και να ζει με ομόνοια υπό δημοκρατικό καθεστώς, και οι Έλληνες που συνέδραμαν το ιερό να είναι πάντοτε ευτυχισμένοι· να προσφέρουν θυσία και οι προστάται στον Πύθιο Απόλλωνα και στον Δία Σωτήρα και στη Νίκη· να θυσιάσουν στον καθένα θεό ένα τέλειο σφάγιο· η ημέρα που θα προσφέρουν τη θυσία να είναι ιερή, και οι πολίτες να είναι στεφανωμένοι και οι πάροικοι και όλοι οι άλλοι που βρίσκονται στην Κω· ο ιεροκήρυκας να κηρύξει ότι ο δήμος θεωρεί την ημέρα ιερή εξ αιτίας της σωτηρίας των Ελλήνων και της νίκης και να εύχεται όσοι έβαλαν στεφάνους να έχουν κάθε ευτυχία και καλό· να τελούν τη θυσία τον μήνα Πάναμο· οι ταμίες να δώσουν για τη θυσία στους Δελφούς τερακόσιες δραχμές, για τη θυσία στην Κω εκατόν εξήντα· οι προστάτες να φροντίσουν να σταλούν τα χρήματα στους θεωρούς και να γίνουν οι θυσίες στην Κω· οι πωλητές να δημοπρατήσουν την αναγραφή του ψηφίσματος σε λίθινη στήλη και να τη στήσουν στο ιερό του Ασκληπιού.

Ο δήμος των Κώων αποφασίζει να συνεορτάσει και να προσφέρει θυσία στον Πύθιο Απόλλωνα στους Δελφούς με την αγγελία της μεγάλης νίκης των Ελλήνων εναντίον των Γαλατών και της απώθησής τους από το ιερό των Δελφών, το οποίο είχε κινδυνεύσει σοβαρά. Οι Γαλάτες υπό τον αρχηγό τους Βρέννο εισέβαλαν στη Μακεδονία και από εκεί στην υπόλοιπη Ελλάδα το 279 π.Χ. Η άμυνα των Ελλήνων στα στενά των Θερμοπυλών δεν επέτυχε να ανακόψει τους Γαλάτες, οι οποίοι προωθήθηκαν μέχρι τους Δελφούς. Εκεί υπέστησαν πανωλεθρία, αναγκάστηκαν να υποχωρήσουν και τελικώς να αποσυρθούν από την Ελλάδα. Η νίκη οφειλόταν κυριότατα στους Αιτωλούς, οι οποίοι και έγιναν η ανερχόμενη δύναμη στην Ελλάδα, ενώ η επιρροή τους στα πράγματα του ιερού υπήρξε καθοριστική. Εις ανάμνηση της νίκης επί των Γαλατών οι Αμφικτύονες καθιέρωσαν εορτή στους Δελφούς, τα Σωτήρια.

Το ψήφισμα των Κώων εγκρίθηκε το 278 π.Χ. ευθύς μετά την απώθηση των Γαλατών, αλλά η σωζόμενη επί της στήλης επιγραφή χαράχθηκε μετά από τριάντα περίπου χρόνια, όπως υποδεικνύει το σχήμα των γραμμάτων παραβαλλόμενο προς άλλες επιγραφές των Κώων ασφαλώς χρονολογούμενες. Φαίνεται ότι για κάποιον λόγο το ψήφισμα επαναχαράχθηκε σε στήλη, πράγμα όχι ασύνηθες.