Εξώφυλλο

Αριάδνη

Μορφές και Θέματα της Αρχαίας Ελληνικής Μυθολογίας

της Δήμητρας Μήττα

ΕΡΜΑΦΡΟΔΙΤΟΣ

    (διπλή φύση)

     

    Ο Ερμαφρόδιτος είναι γιος του Ερμή και της Αφροδίτης, όπως δηλώνεται και με το όνομά του. Ανατράφηκε από τις Ναϊάδες Νύμφες της Ίδης στη Φρυγία. Δεκαπεντάχρονος και πανέμορφος ο Ερμαφρόδιτος άρχισε να ταξιδεύει στη Μ. Ασία. Στην Καρία στάθηκε σε μια λίμνη εξαιρετικής ομορφιάς με νερό διάφανο ως τον πάτο σα γυαλί. Η Νύμφη της λίμνης, η Σαλμακίδα, που μόνη της έγνοια μέσα στην πηγή τα μέλη της να λούζει τα εξαίσια, είδε τον νέο, τον ερωτεύθηκε και του ζήτησε να σχετιστούν. Όταν ο νέος απέκρουσε τις προτάσεις της Νύμφης, εκείνη προσποιήθηκε πως παραιτήθηκε από τους σκοπούς της, όμως παραφύλαξε την ώρα που ο γιος της θεάς της ομορφιάς θα ξεντυνόταν για να πέσει στα νερά της λίμνης της να ξεπλυθεί από τις σκόνες του ταξιδιού.

    Μέσα στο νερό όμως ο Ερμαφρόδιτος βρέθηκε στην απόλυτη διάθεση της Σαλμακίδας, «Όλα καλά! Δικός μου είναι τώρα!». Η Νύμφη κόλλησε επάνω του σε ένα παθιασμένο αγκάλιασμα -ολόγυρά του χύνεται, σφιχτά, ολούθε κολλημένη στο κορμί του […] σαν τον κισσό που τον κορμό σκεπάζει- και προσευχήθηκε στους θεούς τα σώματά τους να μην χωριστούν ποτέ. Οι θεοί εκπλήρωσαν την επιθυμία της Σαλμακίδας και τους ένωσαν σε ένα σώμα νέου με διπλή φύση. Όμως, καθώς αυτό ήταν αντίθετο στις επιθυμίες του Ερμαφρόδιτου, πραγματοποίησαν και τη δική του επιθυμία· όποιος λουζόταν στα νερά της λίμνης να έχανε την ανδρικότητά του. Η αντίληψη αυτή επικρατούσε και στα χρόνια του Στράβωνα, αν και εκείνος είχε διαφορετική άποψη για το θέμα -απέδιδε τη μεταστροφή στην τρυφηλότητα της ζωή και στον πλούτο: καὶ ἡ Σαλμακὶς κρήνη, διαβεβλημένη οὐκ οἶδ᾽ ὁπόθεν ὡς μαλακίζουσα τοὺς πιόντας ἀπ᾽ αὐτῆς. ἔοικε δ᾽ ἡ τρυφὴ τῶν ἀνθρώπων αἰτιᾶσθαι τοὺς ἀέρας ἢ τὰ ὕδατα· τρυφῆς δ᾽ αἴτια οὐ ταῦτα, ἀλλὰ πλοῦτος καὶ ἡ περὶ τὰς διαίτας ἀκολασία (Στρ., Γεωγρ. 14.2). (Εικ. 949, 950, 951, 952, 953, 954, 955, 956, 957, 958, 959, 960, 961)