Εξώφυλλο

Αριάδνη

Μορφές και Θέματα της Αρχαίας Ελληνικής Μυθολογίας

της Δήμητρας Μήττα

ΣΥΝΤΡΟΦΟΙ ΤΟΥ ΟΔΥΣΣΕΑ, ΕΠΙΣΚΕΠΤΕΣ ΣΤΟ ΝΗΣΙ ΤΗΣ ΚΙΡΚΗΣ

    (γουρούνια)

     

    Η Κίρκη ήταν κόρη του Ήλιου και της Περσηίδας, αδελφή του Αιήτη, του βασιλιά των Κόλχων, και της Πασιφάης, που ο Μίνωας την έκανε γυναίκα του. Έμενε σε ένα νησί, την Αία, που η αρχαία παράδοση τοποθετεί στο βουνό Κιρκαίον, στο νότιο Λάτιο ανάμεσα στη Ρώμη και τη Νάπολη, στον κόλπο της Γκαέτας. Το παλάτι της ήταν πέτρινο· από εκεί μπορούσε κανείς να δει τα πάντα, όμως το ίδιο δεν φαινόταν από πουθενά. Σε αυτό κυκλοφορούσαν λύκοι ορεσίβιοι και λιοντάρια, που τα είχε υποτάξει η Κίρκη με τα βοτάνια της, ενώ είχε την ικανότητα να μεταμορφώνει τους ανθρώπους σε ζώα. Μεταμόρφωσε και τους συντρόφους του Οδυσσέα. Στην αρχή τους έδωσε κρασί ανακατεμένο με τυρί ξυσμένο, μέλι και κριθαράλευρο. Στο μείγμα αυτό έριξε και βοτάνια, την πατρίδα τους για πάντα να ξεχάσουν. Κι όταν εκείνοι το ήπιαν, τους χτύπησε με το ραβδί της και τους έκλεισε στα χοιρομάντρια μέσα. Αυτοί Χοίρου κορμί απόχτησαν όλοι τους, φωνή, κεφάλι, τρίχες,/ μόνο που κράτησαν αθόλωτο το νου τους, ως και πρώτα. Για να φάνε η Κίρκη έριξε κράνα, πρινοβέλανα μπροστά τους και βαλάνια, ό,τι έτρωγαν και οι χοίροι (Οδ., κ 233-243, μετ. Ν. Καζαντζάκης - Ι.Θ. Κακριδής). Ο Οδυσσέας απέφυγε τη μεταμόρφωση χάρη στο αντίδοτο που του έδωσε ο Ερμής. Αυτό δεν επέτρεψε στα βοτάνια της Κίρκης να επιδράσουν, ενώ το χτύπημα με το ραβδί της το απέφυγε ο Οδυσσέας απειλώντας τη θεά με το σπαθί του. Η συμφιλίωση επήλθε με την ειλικρινή ερωτική ένωση -η μάγισσα δεν υπήρξε απειλή για τον γυμνό άνδρα. Με μια αλοιφή επανέφερε στην αρχική μορφή όσους είχε μεταμορφώσει, και μάλιστα υπήρξε μια περιορισμένης έκτασης αναγέννηση: οι ξαναμεταμορφωμένοι σύντροφοι του Οδυσσέα εμφανίστηκαν νεότεροι, ομορφότεροι, πιο μεγαλόσωμοι. (Οδ., κ 203-399)[48]

    (Εικ. 1760, 1761, 1762, 1763, 1764, 1765, 1766, 1767, 1768, 1769, 1770, 1771, 1772, 1773, 1774, 1775, 1776, 1777, 1778, 1779, 1780, 1781, 1782, 1783, 1784, 1785, 1786, 1787, 1788, 1789, 1790, 1791, 1792, 1793, 1794, 1795, 1796, 1797, 1798, 1799, 1800, 1801)

     

    48 Για περισσότερα στοιχεία βλ. Μάγισσες και Μάγοι: Κίρκη.