Εξώφυλλο

Ανεμόσκαλα
Συμφραστικοί Πίνακες Λέξεων για Μείζονες Νεοέλληνες Ποιητές

Σκαρφαλώνοντας λέξεις όπως μιαν ανεμόσκαλα. Γιώργος Σεφέρης, «“Νότες” για ένα ποίημα» (ΤΕΤΡΑΔΙΟ ΓΥΜΝΑΣΜΑΤΩΝ, Β΄)
Για τη ζωή και το έργο του Το ποιητικό του έργο
Κωνσταντίνος Π. Καβάφης

Κωνσταντίνος Π. Καβάφης (1863-1933)

© (Ατελών ποιημάτων)
Ρενάτα Λαβανίνι, Εκδ. Ίκαρος
Αρχείο Καβάφη (Ίδρυμα Ωνάση)

  • Φωτογραφία του Καβάφη, στο φωτογραφείο Fettel & Bernard, πιθανότατα γύρω στα 1896 [α΄ δημοσίευση Ο Ταχυδρόμος 472 (27 Απρ. 1963) στο εξώφυλλο]. Λήμμα Γ48 στη Βιβλιογραφία Κ. Π. Καβάφη (1886-2000). Ευγενική παραχώρηση του Ιδρύματος Ωνάση από το Αρχείο Καβάφη. Το περιεχόμενο αποτελεί ιδιοκτησία του Ιδρύματος Ωνάση και προστατεύεται από το νόμο.

  • Ο Καβάφης το 1903 [α΄ δημοσίευση Νέα Εστία 872 (1.11.1963), 1414]. Λήμμα Γ49 στη Βιβλιογραφία Κ. Π. Καβάφη (1886-2000). Ευγενική παραχώρηση του Ιδρύματος Ωνάση από το Αρχείο Καβάφη. Το περιεχόμενο αποτελεί ιδιοκτησία του Ιδρύματος Ωνάση και προστατεύεται από το νόμο.

  • Φωτογραφία του Κ.Π. Καβάφη σε ηλικία περίπου 65 ετών, στο σαλόνι του σπιτιού του [α΄ δημοσίευση Ο Ταχυδρόμος 500 (9 Νοεμβρ. 1963], με έντονο ρετουσάρισμα. Λήμμα Γ50 στη Βιβλιογραφία Κ. Π. Καβάφη (1886-2000). Ευγενική παραχώρηση του Ιδρύματος Ωνάση από το Αρχείο Καβάφη. Το περιεχόμενο αποτελεί ιδιοκτησία του Ιδρύματος Ωνάση και προστατεύεται από το νόμο.

  • «Η μοναδική φωτογραφία του μεγάλου Αλεξανδρινού ποιητού Κ. Π. Καβάφη, η οποία τον παρουσιάζει όπως είνε σήμερα», Η Βραδυνή, 19 Ιουλ. 1931. Λήμμα Γ43 στη Βιβλιογραφία Κ. Π. Καβάφη (1886-2000).

  • Χαλκογραφία του Γιάννη Κεφαλληνού (1921), δημοσιευμένη στο μεταθανάτιο αφιέρωμα στη Νέα Εστία 158 (15 Ιουλ. 1933), 738. Το πορτρέτο κοσμεί τη δίτομη έκδοση των αναγνωρισμένων ποιημάτων από τις εκδόσεις Ίκαρος, σε επιμέλεια Γ. Π. Σαββίδη.

  • Σκίτσο του Κωνσταντίνου Μαλέα με ιδιόχειρη αφιέρωση (1923), Νέα Τέχνη 1/7-10 (Ιούλ.-Οκτ. 1924), 38. Αναδημοσίευση στη Νέα Εστία 158 (15 Ιουλ. 1933), 748.

  • Φωτογραφία (κατά πρόσωπο χωρίς γυαλιά), του Κυριάκου Ι. Παγώνη στο εργαστήριο του γλύπτη Μιχ. Τόμπρου στην Αθήνα, 1932 [α΄ δημοσίευση Αγγλοελληνική Επιθεώρηση 3/2 (Ιούν. 1947), 39]. Λήμμα Γ45 στη Βιβλιογραφία Κ. Π. Καβάφη (1886-2000). Ευγενική παραχώρηση του Ιδρύματος Ωνάση από το Αρχείο Καβάφη. Το περιεχόμενο αποτελεί ιδιοκτησία του Ιδρύματος Ωνάση και προστατεύεται από το νόμο.

  • Σχέδιο του Τάκη Καλμούχου (1927). Αναδημοσίευση στη Νέα Εστία 158 (15 Ιουλ. 1933), 745. Λήμμα Γ72 στη Βιβλιογραφία Κ. Π. Καβάφη (1886-2000).

  • Φωτογραφία άγνωστης χρονολογίας, δημοσιευμένη με την αόριστη, σύμφωνα με επιθυμία του ποιητή, λεζάντα «Κ. Π. Καβάφης. Προ χρόνων», στο περιοδικό Γράμματα 4/38 (Ιούν.-Οκτ. 1917), ε.κ. μεταξύ των σ. 264-265. Αναδημοσίευση Νέα Εστία 620 (1.3.1953), 567. Λήμμα Γ40 στη Βιβλιογραφία Κ. Π. Καβάφη (1886-2000).

  • Εξώφυλλο της πρώτης συγκεντρωτικής μεταθανάτιας έκδοσης του αναγνωρισμένου καβαφικού έργου. ΚΑΒΑΦΗΣ, Κ. Π. Ποιήματα, καλλιτεχνική εργασία Τάκη Καλμούχου, φιλολογική επιμέλεια Ρίκας Σεγκοπούλου. Αλεξάνδρεια, Αλεξανδρινή Τέχνη, 1935.

  • 1927: Πρώτη δημόσια εκτέλεση των 10 inventions του Δημήτρη Μητρόπουλο στο Ωδείο Αθηνών, πάνω σε καβαφικά ποιήματα. Εξώφυλλο της μουσικής σύνθεσης του Δ. Μητρόπουλου.

  • Γελοιογραφικό σκίτσο του Νίκου Παππά (1927). Λήμμα Γ188, στη Βιβλιογραφία Κ. Π. Καβάφη (1886-2000), όπου διαβάζουμε και το ακόλουθο σχόλιο, αντλημένο από αναδημοσίευση του σκίτσου σε βιβλίου του Τίμου Μαλάνου: «Ο Καβάφης έχει εφιάλτες, γιατί πολλοί ετοίμαζαν βιβλία για το έργο του και φοβάται το περιεχόμενό τους»

  • Το διαμονητήριο που εκδόθηκε από το Ελληνικό Προξενείο της Αλεξάνδρειας για το τελευταίο ταξίδι του Κ. Π. Καβάφη στην Αθήνα. Ευγενική παραχώρηση του Ιδρύματος Ωνάση από το Αρχείο Καβάφη. Το περιεχόμενο αποτελεί ιδιοκτησία του Ιδρύματος Ωνάση και προστατεύεται από το νόμο.

  • Λεπτομέρεια από σκίτσο με πενάκι του David Hockney, «C. P. Cavafy in Alexandria», The London Magazine 6 (Αύγ. 1966), 65. © David Hockney © Tate, London [2012]. Λήμμα Γ114 στη Βιβλιογραφία Κ. Π. Καβάφη (1886-2000).


ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΑΚ. Π. ΚΑΒΑΦΗΣΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΙΣΤΟΡΙΑ ΚΑΙ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΙΣΤΟΡΙΑ ΚΑΙ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ
1863Γεννήθηκε στην Αλεξάνδρεια στις 17/29 Απριλίου. Ένατο και τελευταίο παιδί του μεγαλέμπορα Πέτρου-Ιωάννη Καβάφη και της Χαρίκλειας, το γένος Γεωργάκη Φωτιάδη από την Πόλη.Βασιλιάς ο Γεώργιος Α΄. Η Αγγλία ανακοινώνει την απόφασή της να παραχωρήσει τα Ιόνια νησιά στην Ελλάδα. 
1872Μετακόμιση της οικογένειας στην Αγγλία, λόγω οικονομικής δυσπραγίας μετά τον θάνατο του πατέρα του το 1870.Α. Βαλαωρίτης, «Ο αδριάς του αοίδιμου Γρηγόριου του Ε΄, Πατριάρχου Κωνσταντινουπόλεως». 
1877Επιστροφή στην Αλεξάνδρεια στα τέλη του έτους.Εμ. Ροΐδης, Περί συγχρόνου ελληνικής ποιήσεως. Διαμάχη Ροΐδη-Βλάχου για την ποίηση.Ρωσοτουρκικός πόλεμος.
1881Μαθητής στην εμπορική σχολή «Λύκειο Ερμής» μαζί με τους φίλους του Μικέ Ράλλη, Στέφανο Σκυλίτση. Αρχίζει να γράφει λήμματα για ένα ιστορικό λεξικό αλλά θα σταματήσει στο λήμμα «Αλέξανδρος».Προσάρτηση της Θεσσαλίας και της Άρτας στο νεοελληνικό κράτος.
~ Α. Παράσχος, Ποιήματα .
H. James, The Portrait of a Lady.
1882Εξέγερση του Oράμπι στην Αλεξάνδρεια· η οικογένεια καταφεύγει στην Κωνσταντινούπολη. Ο Καβάφης κρατά ημερολόγιο του ταξιδιού (Contantinopoliad – an epic). 16 Ιουλίου: συνθέτει το «Leaving Therapia» (Θεραπειά= χωριό της ευρωπαϊκής όχθης του Βοσπόρου).Κυβέρνηση Χαρίλαου Τρικούπη.
~ A. Παπαδιαμάντης, Oι έμποροι των εθνών.
Bομβαρδισμός της Aλεξάνδρειας και κατάληψη του Kαΐρου από τους Bρετανούς. Η Αίγυπτος βρετανικό προτεκτοράτο. Συνθήκη Τριπλής Συμμαχίας Ιταλίας-Αυστροουγγαρίας - Γερμανίας.
~ M. Twain, The Prince and the Pauper.
1884Αρχίζει να γράφει ποιήματα (τα οποία θα μείνουν ανέκδοτα) και πεζά και επιχειρεί να μεταφράσει την κωμωδία του Σαίξπηρ, Much ado about nothing.Γ. Βιζυηνός, Το μόνον της ζωής του ταξείδιον (από τη σειρά διηγημάτων που δημοσιεύει τα έτη 1883-1884, περ. Εστία). Ι. Δροσίνης, Ειδύλλια. Α. Εφταλιώτης, Νησιώτικες ιστορίες. Α. Παπαδιαμάντης, Γυφτοπούλα. Δ. Bερναρδάκης, Ψευδαττικισμού έλεγχος. Γ. Xατζιδάκις, Mελέτη επί της Nέας ελληνικής ή Bάσανος του Eλέγχου του Ψευδαττικισμού. περ. Εβδομάς (-1892).J. Laforgue, Les complaintes. É. Zola, Germinal.
1885Ποιήματα «Όταν, φίλοι μου, αγαπούσα…», «Το Νιχώρι», με επιρροή του αθηναϊκού ρομαντισμού στη θεματική και στη γλώσσα (καθαρεύουσα). Επιστροφή στην Αλεξάνδρεια, μετά την καταβολή χρηματικής αποζημίωσης για το κάψιμο του εκεί σπιτιού τους. Αποποίηση της βρετανικής υπηκοότητας.Kυβέρνηση Θ. Δηλιγιάννη. Κήρυξη επιστράτευσης (Σεπτ.), λόγω της κρίσης που προκάλεσε η προσάρτηση της Ανατολικής Ρωμυλίας από τη Βουλγαρία.
~ A. Παπαδιαμάντης, Xρήστος Mηλιόνης.
Προσάρτηση της Aνατολικής Pωμυλίας από τη Bουλγαρία. Συνθήκη Bρετανικής και Oθωμανικής Aυτοκρατορίας ορίζει Bρετανό και Oθωμανό αρμοστές στην Aίγυπτο.Θάνατος V. Hugo.
1886Πρώτο του δημοσίευμα το άρθρο «Tο κοράλλιον υπό μυθολογικήν έποψιν» στην εφημερίδα Kωνσταντινούπολις (3 Iαν.) με υπογραφή Κωνστ. Φ. Καβάφης. Το πρώτο ποίημα που δημοσιεύεται είναι το «Βακχικόν» στο περ. Έσπερος της Λειψίας. Θάνατος του φίλου του Στ. Σκυλίτση· γράφει το «Τω Στεφάνω Σκυλίτση». Στον Έσπερο δημοσιεύει τον Ιούνιο το «Μάταιος, μάταιος έρως» και τον Αύγουστο το «Ο ποιητής και η μούσα» (αυτά θα είναι τα τελευταία ποιήματα που δημοσιεύει μέχρι το φθινόπωρο του 1891).Tελεσίγραφο Aγγλίας, Aυστρίας, Γερμανίας, Iταλίας, Pωσίας προς την κυβέρνηση για παύση των πολεμικών προετοιμασιών. Θαλάσσιος αποκλεισμός της Eλλάδας από τον συμμαχικό στόλο. Kυβέρνηση X. Tρικούπη και λήξη του αποκλεισμού.
~ A. Λασκαράτος, Iδού ο άνθρωπος. Κ. Παλαμάς, Τραγούδια της πατρίδος μου.
Συνθήκη Βουκουρεστίου (καθορισμός σερβοβουλγαρικών συνόρων). Αιματηρή εργατική διαδήλωση 1ης Mαΐου στο Σικάγο με αίτημα το οκτάωρο.
~ V. Hugo, La fin de Satan. A. Rimbaud, Les illuminations.
1889Άμισθος γραμματέας (–1892) στο Γραφείο Αδρεύσεων (υπηρεσία με Βρετανούς προϊσταμένους). Πεθαίνει ο φίλος του Μικές Ράλλης.A΄ Φιλαδέλφειος ποιητικός διαγωνισμός. Κ. Παλαμάς, Ο Ύμνος εις την Αθηνάν. Λεξικόν Εγκυκλοπαιδικόν Μπάρτ και Χιρστ (1889–1905).Εγκαίνια της Διεθνούς Έκθεσης στο Παρίσι.
~ O.Wilde, The Picture of Dorian Gray.
1891Πεθαίνει ο αδελφός του Πέτρος-Ιωάννης και ο θείος του Γεώργιος Καβάφης. Δημοσιεύει πεζά κείμενα για την επιστροφή των ελγινείων, για ζητήματα στιχουργίας, για τον Σαίξπηρ. Ξεκινά, πιθανώς, τη σύνταξη ενός λεξικού ασυνήθιστων λέξεων και νεολογισμών. Συνθέτει το «Αλληλουχία κατά τον Βωδελαίρον», που σηματοδοτεί την πρώτη περίοδο της ποιητικής του ωριμότητας (1891–1911), καθώς παράλληλα αναθεωρεί προηγούμενα ποιήματά του. Δημοσιεύει το «Κτίσται» στο Αττικόν Μουσείον [διαθέσιμο στην ψηφιακή συλλογή Πλειάς ].A. Eφταλιώτης, Aγάπης λόγια. K. Παλαμάς, Θάνατος παλληκαριού.O. Wilde, Salome (γρ.).
1892Δημοσιεύει το «Λόγος και σιγή» και το «Σαμ Ελ Νεσίμ» στο περ. Αττικόν Μουσείον, καθώς και πεζά στην αλεξανδρινή εφημ. Τηλέγραφος. Γράφει σειρά ποιημάτων (38), αλλά ελάχιστα δημοσιεύει. Τυπώνει στην Αλεξάνδρεια σε μονόφυλλο το «Κτίσται» (η 1η έκδοση καβαφικού ποιήματος), σε 50 φύλλα. Προσλαμβάνεται στην Υπηρεσία Αδρεύσεων.Kυβέρνηση Xαρίλαου Tρικούπη.
~ Μετάφραση της Ιλιάδας από τον Α. Πάλλη. Κ. Παλαμάς, Τα μάτια της ψυχής μου.
R. Kipling, Barrack-Room Ballads.
1893Συστηματική δημοσίευση ποιημάτων και πεζών. Από τους καταλόγους του πληροφορούμαστε ότι γράφει 27 ποιήματα («Πριάμου νυκτοπορία», «Κεριά» κ.α.), αλλά τα περισσότερα τα κατέστρεψε αργότερα.Αλλεπάλληλες κυβερνήσεις Γ. Σωτηρόπουλου και Χ. Τρικούπη. Μονομερής πτώχευση.
~ Α. Καρκαβίτσας, Νησιώτικες ιστορίες. K.Kρυστάλλης, O τραγουδιστής του χωριού και της στάνης.
«Πανικός του 1893»: 05/05/1893 Κραχ στο χρηματιστήριο της Νέας Υόρκης.
1894Γράφει, μεταξύ άλλων, το «Φωναί Γλυκεία» (πρώτη μορφή του «Φωνές» του 1903), «Ένας γέρος» και το «Πάλι στην ίδια πόλι», πρώτη μορφή του ενταγμένου στον καβαφικό κανόνα «Η πόλις». Ποιήματά του δημοσιεύονται στο Εικονογραφημένον Αιγυπτιακόν Ημερολόγιον του 1895. Εγεγραμμένος ως μεσίτης στο Χρηματιστήριο Αξιών (1894-1902).Α. Εφταλιώτης, Νησιώτικες ιστορίες. E. Pοΐδης, «Ψυχολογία Συριανού συζύγου».Υπόθεση Dreyfus στη Γαλλία.
~ H. von Hofmannsthal, Der Tor und der Tod.
1896Γράφει, ανάμεσα σε άλλα, το πρώτο από τα επτά ποιήματα για τον Ιουλιανό, τα «Τείχη» και το μοναδικό του μυθοπλαστικό πεζό, ένα αφήγημα μυστηρίου με τον τίτλο «Εις το φως της ημέρας». Πεθαίνει ο παππούς του, Γεωργάκης Φωτιάδης.Αναβίωση των Ολυμπιακών αγώνων στην Αθήνα. Παραχώρηση νέου Oργανικού Nόμου στην Κρήτη.
~ A. Kαρκαβίτσας, O ζητιάνος.
A. Chekhov, Ο γλάρος. P. Valéry, La soirée avec Monsieur Teste.
1897Τυπώνει τα «Τείχη» σε δίγλωσση, ελληνική και αγγλική έκδοση, η πρώτη δημοσίευση μεταφρασμένου καβαφικού ποιήματος (μετάφραση του αδερφού του, Τζων Καβάφη· ο Τζων Καβάφης θα συνεχίζει να ασχολείται με μεταφράσεις ποιημάτων του αδερφού του μέχρι το τέλος σχεδόν της ζωής του.). Ταξίδι την άνοιξη μαζί με τον αδελφό του Τζων σε Μασσαλία, Παρίσι, Λονδίνο. Μετά την επιστροφή στην Αλεξάνδρεια συνεχίζει τη συγγραφή και δημοσίευση ποιημάτων, στην εφημ. Νεολόγος Κωνσταντινουπόλεως, στο περ. Κόσμος και στο Εθνικόν Ημερολόγιον 1898 του Κ. Σκόκου.Ήττα της Ελλάδας στον ελληνοτουρκικό πόλεμο. Διεθνής Οικονομικός Έλεγχος
~ Εκδοτική σειρά «Bιβλιοθήκη Mαρασλή» (-1907). Α. Εφταλιώτης Οι φυλλάδες του Γεροδήμου. Κ. Παλαμάς, Ίαμβοι και ανάπαιστοι.
M. de Unamuno, Paz en la guerra.
1898Εκδίδει αυτοτελώς το «Δέησις» σε 50 αντίτυπα. Επίσης αυτοτελώς εκδίδονται τα ποιήματα «Τα δάκρυα των αδελφών του Φαέθοντος» και «Ο θάνατος του αυτοκράτορα Τακίτου», κάτω από τον κοινό τίτλο «Αρχαίαι ημέραι». Γράφει, μεταξύ άλλων, και το «Περιμένοντας τους βαρβάρους», ενώ ποιήματά του δημοσιεύονται στο Αιγυπτιακόν Ημερολόγιον του έτους 1899 και στο Εθνικόν Ημερολόγιον του έτους 1899· η δημοσίευση ποιημάτων στο ετήσιο Εθνικόν Ημερολόγιον του Κ. Σκόκου συνεχίζεται τα επόμενα έτη, ώς και το 1907.Αυτόνομη Κρητική Πολιτεία (Αρμοστεία Πρίγκιπα Γεωργίου).
~ Κ. Παλαμάς, Τάφος. Κ. Χατζόπουλος, Τα ελεγεία και τα ειδύλλια. περ. Η Τέχνη (-1899).
Ισπανο-αμερικάνικος πόλεμος. «Κατηγορώ» από τον Εμίλ Ζολά για την υπόθεση Ντρέιφους.
~ St. Mallarmé, Poésies.
1899Θάνατος της μητέρας του· καταγράφει περιγραφές για την αρρώστια και τον θάνατό της. Πρώτη ανθολόγηση καβαφικού ποιήματος (Νέα Λαϊκή Ανθολογία του Δ. Π. Ταγκόπουλου). Συνεχίζει τη συγγραφή και τη δημοσίευση ποιημάτων.Κυβέρνηση Θεοτόκη.
~ Α. Καρκαβίτσας, Λόγια της πλώρης.
Συνθήκη Aγγλίας-Γαλλίας για το Σουδάν.
~ A. Chekhov, Ο θείος Βάνιας.
1900Θάνατος του πρωτότοκου αδελφού του, Γ. Π. Καβάφη. Γράφει, μεταξύ άλλων, τα «Τρώες», «Βασιλεύς Δημήτριος». Σε ετήσιες εκδόσεις της χρονιάς δημοσιεύονται και πάλι καβαφικές συνεργασίες.Ίδρυση της Eθνικής Πινακοθήκης. Πρώτος διευθυντής ο Γεώργιος Iακωβίδης.
~ Κ. Παλαμάς, Οι Χαιρετισμοί της Ηλιογέννητης. Γέννηση του Γ. Σεφέρη.
~ περ. Παναθήναια.
P. Claudel, Connaissance de l’Est.
1901Γράφει το «Θερμοπύλες». Πρώτη επίσκεψη στην Αθήνα (12 Ιουν. – 5 Αυγ., με ενδιάμεση σύντομη επίσκεψη στην Πάτρα). Κρατά ημερολόγιο του ταξιδιού στα αγγλικά. Γνωριμία, ανάμεσα σε άλλους, με τον Γρ. Ξενόπουλο και τον Ι. Πολέμη, επίσκεψη με τον Γ. Τσοκόπουλο στα ατελιέ των ζωγράφων Γ. Ροϊλό και Γ. Ιακωβίδη . Μετά την επιστροφή του δημοσιεύεται στο περιοδικό Παναθήναια το «Che fece... il gran rifiuto» (31 Αυγ.). Σε ετήσιες εκδόσεις-ημερολόγια της χρονιάς δημοσιεύονται και πάλι καβαφικές συνεργασίες.Ευαγγελιακά. Νέα σκηνή του Κ. Χρηστομάνου. Γέννηση Α. Εμπειρίκου. περ. Ο Διόνυσος (-1902).Ο Sully Prudhomme κερδίζει το πρώτο Βραβείο Νόμπελ της Σουηδικής Ακαδημίας.
1902Θάνατος του αδελφού του, Αριστείδη. Συνεχίζονται οι καθιερωμένες δημοσιεύσεις ποιημάτων στις ετήσιες εκδόσεις της χρονιάς· ανάμεσά τους και η δημοσίευση του «Το πρώτο σκαλί» στο Εθνικόν Ημερολόγιον του έτους 1903 του Κ. Σκόκου, το οποίο επαινεί δημοσίως ο Ξενόπουλος στα Παναθήναια. Αρχίζει πιθανώς να γράφει, στα αγγλικά, το Memorandum, μνημόνιο της οικογένειάς του.Κυβέρνηση Δηλιγάννη.
~ περ. Ζωή.
Τερματισμός του δεύτερου πολέμου των Μπόερς στη Ν. Αφρική.
~ J. Conrad, Heart of Darkness.
1903Δεύτερο ταξίδι στην Αθήνα, συνάντηση με τον Ξενόπουλο και γνωριμία με τον Λ. Πορφύρα. Δημοσιεύεται στα Παναθήναια το άρθρο του Γρ. Ξενόπουλου «Ένας ποιητής» (το οποίο προκαλεί σατιρική αντίδραση από τον Δ. Ταγκόπουλο στον Νουμά), ενώ εγκωμιαστικά σχόλια δημοσιεύονται και στην εφημ. Το Νέον Άστυ. Γράφει το πεζό σημείωμα "Philosophical Scrutiny".Ορεστειακά. περ. Ο Νουμάς [διαθέσιμο στην ψηφιακή συλλογή Κοσμόπολις. Α. Παπαδιαμάντης, Η φόνισσα (σε συνέχειες).Δολοφονία του βασιλιά της Σερβίας Aλέξανδρου Oμπρένοβιτς.
1904Στην αρχή του έτους γράφει 3 ποιήματα τα οποία κατατάσσει στον φάκελο «Πάθη» και θα παραμείνουν ανέκδοτα: «Ο Σεπτέμβρης του 1903», «Ο Δεκέμβρης του 1903», «Ο Γενάρης του 1904», με σημείωση των αρχικών Α. Μ., πιθανή αναφορά στον λογοτέχνη Αλ. Μαυρουδή). Πρώτη εμφάνιση της οριστικής υπογραφής Κ. Π. Καβάφης. «Περιμένοντας τους βαρβάρους»: αυτοτελής έκδοση σε οκτασέλιδο. Τυπώνει επίσης το πρώτο «τεύχος» που περιλαμβάνει 14 ποιήματά του (θα κυκλοφορήσει τον Απρίλιο του 1905 και πιθανώς ώς το 1909). Μετακομίζει με τον αδερφό του Παύλο σε ισόγειο διαμέρισμα της οδού Ροζέτη αρ. 17.Μακεδονικός αγώνας. Θάνατος Π. Μελά.
~ Ι. Δροσίνης, Διηγήματα των αγρών και της πόλεως. Α. Καρκαβίτσας, Ο Αρχαιολόγος. Κ. Παλαμάς, Ασάλευτη ζωή. περ. Νέα Ζωή (Αλεξάνδρεια) [διαθέσιμο στην ψηφιακή συλλογή Κοσμόπολις].
Πόλεμος Ρωσίας – Ιαπωνίας.
~ L. Pirandello, Il fu Mattia Pascal.
1905Γνωριμία με τον Ί. Δραγούμη που βρίσκεται στην Αλεξάνδρεια ως προξενικός υπάλληλος· σχεδιάζουν έκδοση περιοδικού. Ταξίδι στην Αθήνα για να δει τον άρρωστο αδερφό του Αλέξανδρο, ο οποίος πεθαίνει λίγες μέρες αργότερα. Καταγράφει τις τελευταίες μέρες του αδελφού του. Στις 30 Νοεμβρίου δημοσιεύεται το «Τρώες» στα Παναθήναια. Τη χρονιά αυτή γράφει, μεταξύ άλλων, τα «Η Σατραπεία», «Όσο μπορείς».Επανάσταση του Θερίσου. Κυβέρνηση Δηλιγιάννη.
~ Κ. Βάρναλης, Κηρήθρες. Α. Μελαχρινός, Ο δρόμος φέρνει.
Στάση του πληρώματος του θωρηκτού Ποτέμκιν στην Oδησσό. Θεωρία της σχετικότητας από τον Α. Αϊνστάιν.
~ Βραβείο Νόμπελ Λογοτ.: Henryk Sienkiewicz
1906Διάλογος στο Νουμά γύρω από το ποίημα «Βασιλεύς Δημήτριος», που δημοσιεύτηκε τον Ιούνιο στα Παναθήναια, τεύχος 137-138. Τη χρονιά αυτή γράφει, μεταξύ άλλων, τα «Μάρτιαι ειδοί», «Φιλέλλην».Π. Γιαννόπουλος, Nέον πνεύμα.Τα γεγονότα του Ντενσουάι: θάνατος άγγλου αξιωματούχου σε σύγκρουση με φελάχους και αγγλικά αντίποινα.
1907Αρχίζει η γνωριμία του με τον κύκλο της Νέας Ζωής (γνωριμία με τον Π. Πετρίδη). Εγκαθίσταται στο διαμέρισμα του δευτέρου ορόφου της οδού Λέψιους 10. Τη χρονιά αυτή γράφει, μεταξύ άλλων, το «Το τέλος του Αντωνίου».Γ. Bλαχογιάννης, Aρχείον του στρατηγού Iωάννου Mακρυγιάννη. Ί. Δραγούμης, Mαρτύρων και ηρώων αίμα. Κ. Παλαμάς, Ο Δωδεκάλογος του Γύφτου. A. Παπαδιαμάντης, Tα ρόδινα ακρογιάλια. Γ. Σκληρός, Tο κοινωνικόν μας ζήτημα. Γέννηση Ν. Εγγονόπουλου. περ. Ηγησώ.Αιματηρή εξέγερση των Ρουμάνων αγροτών.
~ M. Gorky, Η μάνα. Βραβείο Νόμπελ Λογοτ.: Rudyard Kipling
1908Συνεργασία με το περ. Νέα Ζωή. Ο δημόσιος απαγχονισμός από τους Άγγλους πέντε Αιγυπτίων το 1906, αφορμή για τη σύνθεση του ποιήματος «27 Ιουνίου 1906, 2. μ.μ.». Ο αδερφός του Παύλος φεύγει για το εξωτερικό και ο Καβάφης μένει για πρώτη φορά μόνος.Τερματισμός του Μακεδονικού αγώνα. Ο Δελμούζος διευθυντής στο Παρθεναγωγείο του Βόλου. Επαναστατική κυβέρνηση Ε. Βενιζέλου στην Κρήτη.
~Δ. Bικέλας, H ζωή μου.
Κίνημα Νεοτούρκων.
~E. M. Forster, A Room with a View. Βραβείο Νόμπελ Λογοτ.: Rudolf Eucken
1909Αρχίζει να γράφει τη «Γενεαλογία» του, εγχείρημα που θα εγκαταλείψει το 1911. Ο Π. Πετρίδης δίνει διάλεξη στην Αλεξάνδρεια με τίτλο «Ένας Αλεξανδρινός ποιητής: Κωνσταντίνος Π. Καβάφης», στο εντευκτήριο του περ. Νέα Ζωή, με το οποίο άλλωστε ο Καβάφης συνεχίζει τη συνεργασία.Κίνημα στο Γουδί. Άφιξη του Βενιζέλου στην Ελλάδα. Ίδρυση της «Φοιτητικής Συντροφιάς». Ίδρυση Ελληνικής Λαογραφικής Εταιρείας (από τον Ν. Πολίτη).
~ Γέννηση του Γ. Ρίτσου. Ά. Σικελιανός, Ο Αλαφροΐσκιωτος. Γρ. Ξενόπουλος, Στέλλα Βιολάντη. περ. Σεράπιον (1909–1910, Αλεξάνδρεια)
Εκθρόνιση του Σουλτάνου Αβδούλ Χαμίτ Β'.
~ Βραβείο Νόμπελ Λογοτ: Selma Lagerlöf
1910Τυπώνει το δεύτερο, θεματικό, τεύχος των ποιημάτων του με 21 ποιήματα (τα 14 του πρώτου τεύχους και ακόμα 7: «Τρώες», «Μονοτονία», «Η κηδεία του Σαρπηδόνος», «Η συνοδεία του Διονύσου», «Ο βασιλεύς Δημήτριος», «Τα βήματα», «Ούτος εκείνος»). Τη χρονιά αυτή γράφει, μεταξύ άλλων, τα «Ιθάκη» και «Απολείπειν ο θεός Αντώνιον».Κυβέρνηση Ελευθερίου Βενιζέλου (–1915). Ίδρυση «Εκπαιδευτικού Ομίλου».
~ Κ. Παλαμάς, Η Φλογέρα του Βασιλιά. Ηρωική τριλογία. Αυτοκτονία Π. Γιαννόπουλου.
Δολοφονία του πρωθυπουργού της Αιγύπτου Boutros Ghali.
~ E. M. Forster, Howards End. Βραβείο Νόμπελ Λογοτ.: Paul Johann Ludwig Heyse.
1911Γράφει τα «Θεόδοτος», «Πολύ σπανίως», «Λυσίου γραμματικού τάφος» κ.ά. Δημοσιεύει σειρά ποιημάτων στο νέο αιρετικό περιοδικό Γράμματα και «Τα επικίνδυνα» στη Νέα Ζωή. Ποίημα-μίμηση κατά τον τρόπο του Καβάφη δημοσιεύεται στη Νέα Ζωή, προάγγελος σειράς ανάλογων ποιημάτων.Αναθεώρηση του Συντάγματος του 1864.
~ Γέννηση Οδ. Ελύτη. Π. Δέλτα, Στον καιρό του Βουλγαροκτόνου. Ρ. Φιλύρας, Ρόδα στον αφρό. Κ. Χρηστομάνος, Η κερένια κούκλα. περ. Γράμματα (Aλεξάνδρεια, 1911- 1919) [διαθέσιμο στην ψηφιακή συλλογή Κοσμόπολις].
Πόλεμος Ιταλίας – Οθωμανικής αυτοκρατορίας
1912Διακόπτει τη συνεργασία του με το περιοδικό Γράμματα, μετά από δημοσίευση επιστολής που τον εντάσσει στους poetas minores. Κυκλοφορεί ο λίβελλος του Ροβέρτου Κάμπου (ψευδ.), Το ποιητικόν έργον του Κ. Π. Καβάφη. Κυκλοφορεί την πρώτη συλλογή μονοφύλλων, με επιλογή 54 ποιημάτων (Ποιήματα 1910-). Γράφει, μεταξύ άλλων, το «Αλεξανδρινοί βασιλείς», το οποίο δημοσιεύει αμέσως στη Νέα Ζωή.Βαλκανικοί πόλεμοι (-1913). Κατάληψη της Ρόδου από τους Ιταλούς.
~ K. Oυράνης, Spleen. Κ. Παλαμάς, Οι καημοί της λιμνοθάλασσας, Σατιρικά γυμνάσματα, Πολιτεία και μοναξιά.
T. Mann, Der Tod in Venedig. Βραβείο Νόμπελ Λογοτ.: Gerhart Hauptmann.
1913Γράφει, μεταξύ άλλων, το «Ηδονῄ», «Η μάχη της Μαγνησίας» και συνεχίζει τη δημοσίευση ποιημάτων στη Νέα Ζωή. Γνωριμία με τον Γ. Σκληρό.Δολοφονία Γεωργίου Α΄. Συνθήκη Βουκουρεστίου: στην Ελλάδα παραχωρούνται η Ήπειρος, η Μακεδονία, η Κρήτη και τα νησιά του Αιγαίου.D. H. Lawrence, Sons and lovers. M. Proust, A la recherche du temps perdu (–1927). Βραβείο Νόμπελ Λογοτ: Pαμπινντρανάθ Tαγκόρ.
1914Βιβλιοκρισία του Καβάφη για την έκδοση της μελέτης του Ν. Γ. Πολίτη στη Νέα Ζωή, στο τεύχ. Δεκεμβρίου όπου δημοσιεύει το «Θεόδοτος». Γράφει, μεταξύ άλλων, το «Ζωγραφισμένα».Ί. Δραγούμης, Ελληνικός πολιτισμός. K. Θεοτόκης, H τιμή και το χρήμα. Γρ. Ξενόπουλος, Στέλλα Bιολάντη. N. Πολίτης, Eκλογαί από τα τραγούδια του Ελληνικού λαού. Θεσμοθετείται το «Βασιλικὸν Μετάλλιον Γραμμάτων και Τεχνών», μετέπειτα Αριστείο Γραμμάτων και Τεχνών.Έναρξη του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου ( -1918). Προσάρτηση της Κύπρου από τη Βρετανία.
~ P. Claudel, Deux poèmes d’été. J. Joyce, Dubliners.
1915Γνωριμία με τον Τ. Μαλάνο και τον Μ. Περίδη. Ο Περίδης τυπώνει τη μελέτη του για την καβαφική ποίηση. Τη χρονιά αυτή δημοσιεύει 11 από τα 40 ποιήματα της συλλογής 1905-1915, πολλά από αυτά στη Νέα Ζωή, που την επόμενη χρονιά θα διακόψει την κυκλοφορία της.Κυβέρνηση Γούναρη. Επάνοδος Βενιζέλου. Συμμαχικά στρατεύματα στη Θεσσαλονίκη. Διαφωνία Βενιζέλου και βασιλέα Κωνσταντίνου και παραίτηση του πρώτου (Οκτ.).
~ Γ. Δροσίνης, Φωτερά σκοτάδια. Κ. Παλαμάς, Βωμοί. Ά. Σικελιανός, Πρόλογος στη ζωή.
Bύθιση του πλοίου «Lusitania» από γερμανικό υποβρύχιο.
~ Fr. Kafka, Die Verwandlung.
1916Συναντιέται με τον Φίλιππο Δραγούμη. Γνωρίζει τον Ε. Μ. Φόρστερ. Γνωρίζει τον Ναπολέοντα Λαπαθιώτη μετά τα Νοεμβριανά της Αθήνας, ακολουθώντας τον πατέρα του σε στρατιωτική αποστολή. Δημοσιεύεσεις ποιημάτων αλλά και κριτικών για την καβαφική ποίηση σε διάφορα αλεξανδρινά περιοδικά της εποχής. Γράφει, μεταξύ άλλων, το «Θυμήσου σώμα» και την πρώτη μορφή του «Στα 200 π.Χ.» (=«Πλην Λακεδαιμονίων») .Συμμαχικός αποκλεισμός και εθνικός διχασμός. Ο Βενιζέλος στη Θεσσαλονίκη. Κυβέρνηση «Εθνικής Αμύνης».
~ Ι. Κονδυλάκης, Όταν ήμουν δάσκαλος και άλλα διηγήματα. Ίδρυση της «Δημοτικιστικής Ομάδας» στην Αλεξάνδρεια.
J. Joyce, A Portrait of the Artist as a Young Man, Βραβείο Νόμπελ Λογοτ.: Carl Gustaf Verner von Heidenstam.
1917Κυκλοφορεί τον Οκτώβριο τη δεύτερη συλλογή του (Ποιήματα 1909-1911), την πρώτη «θεματική», με 12 ποιήματα, ενώ γράφει, ανάμεσα στα άλλα, τα «Ο Δαρείος», «Κάτω απ' το σπίτι», «Εν τω μηνί Αθύρ» και αρχίζει να συνεργάζεται ξανά με τα Γράμματα με δημοσιεύσεις ποιημάτων. Υπογράφει δήλωση προσχώρησης στο Εθνικό Κίνημα Θεσσαλονίκης (Μάρτιος). Κυκλοφορεί η μελέτη του Γ. Βρισιμιτζάκη, Το έργο του Κ. Π. Καβάφη. Από τα ποιήματα του Κ. Π. Καβάφη (με επιλογή 21 ποιημάτων, κατόπιν έγκρισης του Καβάφη). Η πρώτη παρωδία καβαφικού ποιήματος: Τίμος Μαλάνος «Το Μεγ-Αθύρ-ιον». Διαμάχη Μαλάνου με τον κύκλο των Γραμμάτων για την καβαφική ποίηση, και ειδικότερα με τους λεγόμενους «Απουάνους». Γνωριμία με τον Αλέκο Σεγκόπουλο, μετέπειτα γενικό κληρονόμο του.Παραίτηση βασιλιά Κων/νου, είσοδος της Ελλάδας στον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Βασιλέας Αλέξανδρος. Κυβέρνηση Ε. Βενιζέλου. Εκπαιδευτική μεταρρύθμιση. Υπόθεση του Παρθεναγωγείου του Βόλου.
~ Ά. Σικελιανός, Μήτηρ Θεού. Κ. Χατζόπουλος, Φθινόπωρο. Γέννηση Τ. Σινόπουλου.
Οκτωβριανή επανάσταση στη Ρωσία.
~ S. Freud, Εισαγωγή στην Ψυχανάλυση. J.R. Jiménez, Sonetos espirituales. E. Pound, «Cantos I, II, III».
1918Διάλεξη Σεγκόπουλου (με πρόλογο του Π. Μοδινού), πιθανότατα γραμμένη από τον ίδιο τον Καβάφη, με ερμηνείες 4 ποιημάτων. Αρχίζει να κυκλοφορεί η τρίτη «συλλογή» μονοφύλλων του (Ποιήματα 1912-), με 59 ποιήματα. Θάνατος του εξαδέρφου του Γ. Ψύλλιαρη, τον οποίο είχε γνωρίσει και με τον οποίο πιθανώς είχε συνδεθεί ερωτικά στην Κωνσταντινούπολη. Γνωριμία με τον Atanasio Catraro. Γράφει, ανάμεσα στα άλλα, τα «Το διπλανό τραπέζι», «Ο ήλιος του απογεύματος».Εκπαιδευτικός Όμιλος Αιγύπτου. Η στρατιωτική λογοκρισία αναστέλλει την έκδοση του περ. Γράμματα (Σεπτ. 1918–Μάιος 1919). M. Mαλακάσης, Aσφόδελοι. Γρ. Ξενόπουλος, Tο μυστικό της κοντέσσας Bαλέραινας. Σ. Σκίπης, Aπολλώνιον Άσμα. περ. Bωμός (10 Oκτ.1918–1 Σεπτ. 1919).Τερματισμός του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου.
~ G. Apollinaire, Caligrammes. Tr. Tzara, Dada Manifesto. F. Pessoa, 35 Sonnets. O. Spengler, Der Untergang des Abendlandes (–1922).
1919Δημοσιεύει ποιήματα στο νέο περιοδικό Bωμός και συνεχίζει τη συνεργασία με τα Γράμματα, όπου δημοσιεύονται και ιταλικές μεταφράσεις καβαφικών ποιημάτων από τον Catraro. Στο περ. The Athenaeum ο Φόρστερ δημοσιεύει δοκίμιο «Η ποίηση του Κ. Π. Καβάφη», μαζί με μεταφρασμένα από τον Γ. Βαλασσόπουλο καβαφικά ποιήματα στα αγγλικά. Γράφει, μεταξύ άλλων, το «Ο δεμένος ώμος».Συνθήκη του Neuilly. Απόβαση ελληνικού στρατού στη Σμύρνη.
~ I. Γρυπάρης, Σκαραβαίοι και τερρακόττες. Κ. Θεοτόκης, Ο κατάδικος. Κ.Γ. Καρυωτάκης, Ο πόνος του ανθρώπου και των πραγμάτων. Κ. Παλαμάς, Τα παράκαιρα· Τα δεκατετράστιχα. Ρ. Φιλύρας, Γυρισμοί.
Συνθήκη των Βερσαλλιών. Δημιουργία της Κοινωνίας των Εθνών.
~ B. Μαγιακόφσκι, 150.000.000 (-1920). Βραβείο Νόμπελ Λογοτ.: Carl Friedrich Georg Spitteler.
1920Πεθαίνει ο αδελφός του Παύλος. Συνθέτει για τον Εκπαιδευτικό Όμιλο Αιγύπτου ανθολογία δημοτικών τραγουδιών από τις Εκλογές του Νικόλαου Πολίτη. Αρχίζει να κυκλοφορεί η τέταρτη (Ποιήματα 1908-1914, θεματική) και η πέμπτη (Ποιήματα 1915-, χρονολογική) «συλλογή» μονοφύλλων του. Γράφει, μεταξύ άλλων, το «Νέοι της Σιδώνος (400 μ.Χ.)».Συνθήκη των Σεβρών. Δολοφονία Ι. Δραγούμη. Επάνοδος του βασιλιά Κωνσταντίνου.
~ K. Θεοτόκης, H ζωή και ο θάνατος του Kαραβέλα. Φ. Κόντογλου, Pedro Cazas (Αϊβαλί, περιορισμένα αντίτυπα). J. Moréas, Στροφές (μετάφραση Mιλτιάδη Mαλακάση, Tέλλου Άγρα). Κ. Ουράνης, Νοσταλγίες. Λ. Πορφύρας, Σκιές. περ. Mούσα (Aύγ. 1920–Nοέμ.1923).
Πρόεδρος της τουρκικής Συνέλευσης στην Άγκυρα ο αξιωματικός Mουσταφά Kεμάλ Πρώτη σύνοδος της Κοινωνίας των Εθνών στη Γενεύη.
~ «Les Belles Lettres». Έκδοση του πρώτου τόμου σειράς αρχαίων ελληνικών και λατινικών κειμένων. Breton & Soupault, Les Champs magnétiques. P. Valéry, Cimetière marin. Βραβείο Νόμπελ Λογοτ.: Knut Pedersen Hamsun.
1921Παρωδίες καβαφικών ποιημάτων στο περ. Φάρος. Δημοσιεύσεις καβαφικών ποιημάτων σε αθηναϊκά έντυπα και εφημερίδες και στο αλεξανδρινό περ. Σκέψη. Διάλεξη του Τέλλου Άγρα «Ο ποιητής Κ. Π. Καβάφης» (30 Μαρτ.) στην Αθήνα. Κυκλοφορεί από τον Εκπαιδευτικό Όμιλο της Αιγύπτου η εργασία του Καβάφη τα Τραγούδια του λαού μας, ανθολογημένα για τα παιδιά. Κρίση του Παλαμά και του Δρίβα για τον Καβάφη. Γράφει, μεταξύ άλλων, το «Πάρθεν».Πρωθυπουργός ο Δημήτριος Γούναρης. Πορεία του ελληνικού στρατού προς τον Σαγγάριο.
~ Κ.Γ. Καρυωτάκης, Νηπενθή. Π. Xορν, Tο Φιντανάκι.
Κίνημα του Μουσταφά Κεμάλ.
~ Βραβείο Νόμπελ Λογοτ.: Anatole France.
1922Παραιτείται από την Υπηρεσία Αρδεύσεων (είχε δηλώσει από τον Δεκέμβρη του 1921 ότι δεν επιθυμεί ανανέωση συμβολαίου): «επιτέλους ελευθερώθηκα από αυτό το μισητό πράγμα». Δημοσίευση ποιημάτων του στο αθηναϊκό περ. Μούσα. Γερμανικές και γαλλικές μεταφράσεις καβαφικών ποιημάτων. Γράφει, μεταξύ άλλων, το «Υπέρ της Αχαϊκής Συμπολιτείας πολεμήσαντες».Μικρασιατική Καταστροφή.
~Κ. Βάρναλης, Το φως που καίει. Κ. Θεοτόκης, Οι σκλάβοι στα δεσμά τους. Π. Πικρός, Χαμένα κορμιά. Ποιητική ανθολογία Οι Νέοι από τον Τ. Άγρα.
Άνοδος του Μουσολίνι στην Ιταλία. Ίδρυση Ένωσης Σοβιετικών Σοσιαλιστικών Δημοκρατιών (ΕΣΣΔ)
~ J. Joyce, Ulysses. T.S. Eliot, The Waste Land. Βραβείο Νόμπελ Λογοτ.: Jacinto Benavente.
1923Πεθαίνει ο τελευταίος αδερφός του, επίσης ποιητής, ο Τζων. Ο Καβάφης συντάσσει τη διαθήκη του με εκτελεστή και κύριο κληρονόμο τον Α. Σεγκόπουλο. Γνωριμία με τη Μυρτιώτισσα στην Αλεξάνδρεια. Εκδίδεται από τον E. M. Forster το Pharos and Pharillon, με αναδημοσίευση του δοκιμίου του για τον Καβάφη· στον τόμο περιλαμβάνονται και καβαφικά ποιήματα μεταφρασμένα στα αγγλικά από τον Γ. Βαλασόπουλο. Σειρά καβαφικών ποιημάτων στην αθηναϊκή εφ. Ελεύθερον Βήμα και σε άλλα έντυπα. Ανθολόγηση στη Νεοελληνική Ανθολογία του Κ. Σκόκου. Ξεκινά αλληλογραφία με τον Μάριο Βαϊάνο. Γράφει, μεταξύ άλλων, το «Εν απογνώσει» και πιθανώς τα «Θέατρο της Σιδώνος (400 μ.Χ.)» και «Ο Ιουλιανός, ορών ολιγορίαν».Συνθήκη της Λωζάνης.
~ Γ. Μ. Αποστολάκης, Η ποίηση στη ζωή μας. Κ. Βάρναλης, Ο Λαός των Μουνούχων. Φ. Κόντογλου, Pedro Cazas. περ. Αργώ (Αλεξάνδρεια, 1923-1927) [διαθέσιμο στην ψηφιακή συλλογή Κοσμόπολις].
H Άγκυρα πρωτεύουσα του τουρκικού κράτους.
~ E. M. Forster, Pharos and Pharillon. R. M. Rilke, Duineser Elegien. I. Svevo, La coscienza di Zeno. Βραβείο Νόμπελ Λογοτ.: William Butler Yeats.
1924Κυκλοφορεί σε μονόφυλλο το «Πριν τους αλλάξει ο χρόνος», όπου γράφει το Υόρκη με ψιλή, με αποτέλεσμα να ξεσπάσει η «διαμάχη για την ψιλή» με επιθέσεις εναντίον του. Διανοούμενοι προσυπογράφουν διαμαρτυρία υπέρ του. Δοκίμιο Βαφόπουλου για την καβαφική ποίηση το περ. Μακεδονικά Γράμματα, όπου δημοσιεύονται καβαφικά ποιήματα. Διαμάχη Ταγκόπουλου - Λαπαθιώτη γύρω από τον «καβαφισμό». Διάλεξεις Άλκη Θρύλου και Άριστου Καμπάνη για τον Καβάφη στην Αθήνα και την Αλεξάνδρεια αντίστοιχα. Τον Ιούλιο δημοσιεύεται σε αγγλική μετάφραση η «Ιθάκη» στο Criterion, περιοδικό που εκδίδει ο T. S. Eliot. Τέλη Δεκεμβρίου καβαφικό αφιέρωμα της Νέας Τέχνης, του περιοδικού του Βαϊάνου, όπου δημοσιεύεται και αυτοβιογραφικό σημείωμα του Καβάφη.Εγκαθίδρυση Α΄ Ελληνικής Δημοκρατίας (-1935).
~ Η. Βουτιερίδης, Ιστορία της νεοελληνικής λογοτεχνίας (-1927). Θρ. Καστανάκης, Οι πρίγκηπες. Σ. Μυριβήλης, Η ζωή εν τάφω. περ. Νέα Γράμματα (του Αθ. Κυριαζή). περ. Νέα Τέχνη. περ. Νέοι Βωμοί.
Θάνατος του Λένιν.
~ A. Breton, Manifeste du surréalisme. L. Aragon, Une vague de rêves. T. Mann, Der Zauberberg. Βραβείο Νόμπελ Λογοτ.: Wladyslaw Stanislaw Reymont.
1925Το αφιέρωμα της Νέας Τέχνης συνεχίζει να προκαλεί σχόλια και αντιδράσεις. 21 Απριλίου: στην εφ. Δημοκρατία, διαμαρτυρία για την παύση του Βάρναλη από την εκπαίδευση, με την υπογραφή μεταξύ άλλων και του Καβάφη. Ο L. Roussel συνεχίζει να δημοσιεύει γαλλικές μεταφράσεις καβαφικών ποιημάτων, ενώ στο περ. The Chapbook, με μεσολάβηση του Φόρστερ, δημοσιεύεται σε μετάφραση Βαλασόπουλου το «Ένας θεός των». Γράφει, μεταξύ άλλων, το «Μέρες του 1896».Δικτατορία στρατηγού Θ. Παγκάλου.
~ K. Bάρναλης, O Σολωμός χωρίς μεταφυσική. Ά. Kαμπάνης, Iστορία της νέας ελληνικής λογοτεχνίας. K. Παλαμάς, Oι Πεντασύλλαβοι. Tα Παθητικά Kρυφομιλήματα. Oι Λύκοι. Δυο λουλούδια από τα ξένα. Γρ. Ξενόπουλος, Ο Μινώταυρος και άλλα διηγήματα (1921-1924).
Δημοσίευση του πρώτου μέρους του βιβλίου του A. Hitler, Mein Kampf.
~ F.S. Fitzgerald, The Great Gatsby. A. Gide, Les faux monnayeurs. F. Kafka, Der Process. V. Woolf, Mrs Dalloway. Βραβείο Νόμπελ Λογοτ.: George Bernard Shaw.
1926Δεύτερη καβαφική μελέτη του Γ. Βρισιμιτζάκη, για την πολιτική του Καβάφη. Η κυβέρνηση Πάγκαλου του απονέμει το παράσημο του Φοίνικος. Αρχίζει να κυκλοφορεί την πέμπτη (Ποιήματα 1915-, 38 ποιήματα σε χρονολογική κατάταξη) και έκτη (Ποιήματα 1907-1915, 88 ποιήματα σε θεματική κατάταξη) συλλογή μονοφύλλων του. Προστριβές στο αλεξανδρινό περιοδικό Οθόνη γύρω από το καβαφικό έργο, με αφορμή δημοσιεύσεις παρωδιών αλλά και μιας συνέντευξης του Παλαμά ―στο στρατόπεδο των επικριτών και ο Τ. Μαλάνος. Κυκλοφορεί το περιοδικό Αλεξανδρινή Τέχνη (στον Καβάφη ανήκουν τα περισσότερα ανυπόγραφα επικαιρικά σημειώματα).Ανατροπή δικτατορίας Παγκάλου. Κυβέρνηση Γ. Κονδύλη. Ίδρυση Ακαδημίας Αθηνών.
~ Ανθολογία Modern Greek Poems. Selected and rendered into English by Theodore Ph. Stephanides and George C. Katsimbalis. περ.Αλεξανδρινή Τέχνη (Αλεξάνδρεια) [διαθέσιμο στην ψηφιακή συλλογή Κοσμόπολις.].
F. Kafka, Das Schloss. Βραβείο Νόμπελ Λογοτ.: Grazia Deledda.
1927Γνωριμία με την Μαρίκα Κοτοπούλη. Γνωριμία με τον Ν. Καζαντζάκη, ο οποίος θα καταγράψει την ολιγόωρη επίσκεψή του στις ταξιδιωτικές του εντυπώσεις. Πρώτη δημόσια εκτέλεση των 10 inventions του Δημήτρη Μητρόπουλο στο Ωδείο Αθηνών, πάνω σε καβαφικά ποιήματα. Αφιέρωμα στον Καβάφη από την Αλεξανδρινή Τέχνη, όπου δημοσιεύεται ανυπόγραφο σημείωμα για τις τρεις περιοχές της καβαφικής ποίησης. Στο περ. Ίσις της Αλεξάνδρειος ο Τ. Μαλάνος δημοσιεύει το άρθρο «Ο Καβάφης και οι Αθηναίοι λόγιοι», προκαλώντας εκ νέου αντιδράσεις. Γράφει, μεταξύ άλλων, το «Μέρες του 1901», ενώ συνεχίζεται σταθερά η δημοσίευση ποιημάτων σε αλεξανδρινά και αθηναϊκά έντυπα.Αναθεώρηση συντάγματος.
~ Κ. Βάρναλης, Σκλάβοι πολιορκημένοι. Δ. Βουτυράς, Στη χώρα των σοφών και των αγρίων. Κ.Γ. Καρυωτάκης, Ελεγεία και σάτιρες. Ν. Καζαντζάκης, Ασκητική (γραφ. 1922-1923). Π. Πικρός, Τουμπεκί. Ά. Σικελιανός, Δελφικός Λόγος. Δ. Σολωμός, Η γυναίκα της Ζάκυθος (α' έκδοση Καιροφύλα). περ. Νέα Εστία. περ. Ελληνικά Γράμματα (1927-1930). Βραχύβιο αλεξανδρινό περιοδικό Σημειώματα.
Οριστική επικράτηση Στάλιν.
~ Βραβείο Νόμπελ Λογοτ.: Henri Bergson.
1928Συνεχίζονται οι αντεγκλήσεις γύρω από τον Καβάφη, αλλά και οι δημοσιεύσεις ποιημάτων και μεταφράσεων. Ο Τάκης Παπατσώνης υπερασπίζεται την καβαφική ποίηση και τη μελοποίηση του Μητρόπουλου. Αγγλικές μεταφράσεις από τον Γ. Βαλασόπουλο στο Criterion, ανθολόγηση γερμανικών μεταφράσεων καβαφικών ποιημάτων από τον K. Dieterich.Κυβέρνηση Ελ. Βενιζέλου.
~ Αυτοκτονία Καρυωτάκη. Κ. Παλαμάς, Δειλοί και σκληροί στίχοι. Έκθεση Χατζηκυριάκου-Γκίκα και Μιχάλη Τόμπρου στην Αθήνα. περ. Νέα Επιθεώρηση (1928-1929, 1933-1934).
B. Brecht, Die Dreigroschenoper. A. Huxley, Point Counter Point. Βραβείο Νόμπελ Λογοτ.: Sigrid Undset.
1929Αφιέρωμα στον Καβάφη της γαλλόφωνης Semaine Égyptienne του Καΐρου. Στο Ελεύθερο Πνεύμα του Θεοτοκά ο Καβάφης καταδικάζεται ως εκπρόσωπος ενός πνεύματος παρακμής: «Ο Καβάφης είναι ένα τέλος κι η πρωτοπορία είναι μια αρχή. Είναι δυο κόσμοι αντίθετοι και ασυμβίβαστοι». Αρχίζουν να κυκλοφορούν δύο νέες συλλογές μονοφύλλων του Καβάφη, η όγδοη (Ποιήματα 1916-1918, 28 ποιήματα σε θεματική κατάταξη) και η ένατη (Ποιήματα 1919-, με 69 ποιήματα σε χρονολογική σειρά). O Forster επισκέπτεται τον Καβάφη για λίγες ώρες τον Σεπτέμβριο, κατά την επιστροφή του από τη Ν. Αφρική. Γνωριμία με τον αλεξανδρινής καταγωγής ιταλό φουτουριστή Marinnetti.Ψήφιση του «Ιδιώνυμου», που καθιστούσε παράνομη τη δημοσίευση κομμουνιστικών ιδεών.
~ Ορέστης Διγενής [= Γ. Θεοτοκάς], Ελεύθερο Πνεύμα. Στρ. Δούκας, Ιστορία ενός αιχμαλώτου. Κ. Παλαμάς, Ο κύκλος των τετράστιχων.
Παγκόσμια οικονομική κρίση.
~A. Breton, Δεύτερο Μανιφέστο του Σουρρεαλισμού. P. Éluard, L’amour la poesie. E. M. Remarque, Im Westen nichts Neues. Βραβείο Νόμπελ Λογοτ.: Thomas Mann.
1930Αρχίζει να κυκλοφορεί η δέκατη και τελευταία συλλογή μονοφύλλων του Καβάφη (Ποιήματα 1905-1915, 40 ποιήματα σε θεματική κατάταξη). Γνωριμία με τον Στρατή Τσίρκα. Καβαφικά ποιήματα στο περ. Πρωτοπορία και, όπως συνηθίζεται, σε ετήσιες εκδόσεις της χρονιάς, ενώ συνεχίζεται η δημοσίευση άρθρων και μελετών γύρω από την καβαφική ποίηση (Άγρας, Λαπαθιώτης, Σαρεγιάννης κ.ά.) και παρωδιών καβαφικών ποιημάτων. Ανθολογείται στην παρισινή έκδοση του J. Michel Anthologie des poètes néo-grecs, 1886-1929.Ελληνοτουρκικό σύμφωνο φιλίας.
~ Ίδρυση Εθνικού Θεάτρου. Θ. Ντόρρος, Στου γλυτωμού το χάζι. Στ. Ξεφλούδας, Τα τετράδια του Παύλου Φωτεινού. Κ. Πολίτης, Λεμονοδάσος. Γ. Μπεράτης, Διασπορά. Γ. Σκαρίμπας, Καημοί στο Γριπονήσι. περ. Πρωτοπόροι (1930-1931). περ. Παναιγύπτια (1931–1938, Αλεξάνδρεια)
Βραβείο Νόμπελ Λογοτ.: Sinclair Lewis.
1931Νέες γαλλικές μεταφράσεις από τον Γ. Παπουτσάκη και αγγλικές από τον Γ. Βαλασόπουλο, μαζί με εισαγωγικό μελέτημα (οι τελευταίες στο παρισινό περιοδ. Echanges). Ο S. Baud-Bovy γίνεται ο πρώτος, πιθανώς, νεοελληνιστής που διδάσκει την καβαφική ποίηση από πανεπιστημιακή έδρα. Εκδίδεται το βιβλίο του Μαρινέτι Το θέλγητρο της Αιγύπτου, όπου περιγράφει τη συνάντησή του με τον Καβάφη.Β' Βαλκανική Συνδιάσκεψη Κωνσταντινούπολης.
~ Η. Βενέζης, Το νούμερο 31328. Κ. Παλαμάς, Περάσματα και Χαιρετισμοί. Γ. Σεφέρης, Στροφή. περ. Νέοι Πρωτοπόροι (1931-1936). περ. Ο Κύκλος (1931-1939, 1945-1947).
Βραβείο Νόμπελ Λογοτ.: Erik Axel Karlfeldt.
1932Διάγνωση για καρκίνο του λάρυγγα. Ταξίδι στην Αθήνα και τραχειοτομία. Συνάντηση με Θεοτοκά και άλλους Αθηναίους λογίους και λογοτέχνες και σειρά σχετικών δημοσιευμάτων σε αθηναϊκά έντυπα. Επιστροφή στην Αλεξάνδρεια με το ζεύγος Σεγκοπούλου. 17 Νοεμβ.: ο Καβάφης τυπώνει και κυκλοφορεί σε φύλλα το «Μέρες 1908», το τελευταίο που θα κυκλοφορήσει πριν τον θάνατό του. Αφιέρωμα του περιοδ. Ο Κύκλος Β΄3–4 (20 Νοέμβρ.): συμμετέχουν οι Ά. Θρύλος, Κ. Θ. Δημαράς, Τ. Κ. Παπατζώνης, Ι. Α. Σαρεγιάννης, Μ. Σπιέρος (=Νικόλας Κάλας), Τ. Άγρας, Γ.Κ. Κατσίμπαλης. Το πρώτο καβαφογενές ποίημα από ξένο ποιητή, τον William Plomer. Μετάφραση καβαφικών ποιημάτων στα ιταλικά από τον Γ. Σαραντάρη.Βουλευτικές εκλογές με απλή αναλογική - αδυναμία σχηματισμού κυβέρνησης.
~ Εγκαίνια Εθνικού Θεάτρου. περ. Μακεδονικές Ημέρες (1932-1939, 1952-1953). Γ. Σεφέρης, Η Στέρνα.
Ο Ρούζβελτ πρόεδρος των ΗΠΑ.
~ Βραβείο Νόμπελ Λογοτ.: John Galsworthy.
1933Μεταξύ Νοεμβρίου 1932 και Απριλίου 1933 γράφει το τελευταίο ποίημα του «Εις τα περίχωρα της Αντιόχειας». Διαμάχη Κ. Θ. Δημαρά - Ά. Καμπάνη γύρω από τη φροϋδική προσέγγιση του καβαφικού έργου. Γαλλικές μεταφράσεις καβαφικών ποιημάτων από τον Κ. Εμμανουήλ. Πεθαίνει στις 29 Απριλίου, την ημέρα των γενεθλίων του. Στο τεύχος της 1ης Ιουλίου της Semaine Égyptienne αφιέρωμα στον Καβάφη, όπου και η πρώτη απόπειρα εικονογραφικής απόδοσης καβαφικού ποιήματος (για τα «Κεριά», από τον Alec. Jerom ή Αλέξανδρο Ιερωνυμίδη).Βουλευτικές εκλογές. Κίνημα Πλαστήρα. Κυβέρνηση Π. Τσαλδάρη. Απόπειρα δολοφονίας Ε. Βενιζέλου.
~ Ν. Καββαδίας, Μαραμπού. Μ. Καραγάτσης, Ο συνταγματάρχης Λιάπκιν. Κ. Πολίτης, Εκάτη. Νικήτας Ράντος (ψευδ. Ν. Καλαμάρη), Ποιήματα. Γ. Σαραντάρης, Οι αγάπες του χρόνου. περ. Ιδέα (1933-1934).
Ο Αδόλφος Χίτλερ νέος καγκελάριος της Γερμανίας. Δικτατορία στην Πορτογαλία.
~ Βραβείο Νόμπελ Λογοτ.: Ivan Alekseyevich Bunin
1935Κυκλοφορεί στην Αλεξάνδρεια η πρώτη συγκεντρωτική έκδοση καβαφικών ποιήμάτων σε επιμέλεια (πολυτελής έκδοση που επιμελήθηκαν ο κληρονόμος του Καβάφη Αλέκος Σεγκόπουλος, η τότε συζύγός του και γραμματέας του Καβάφη Ρίκα Αγαλλιανού-Σεγκοπούλου και ο ζωγράφος Τάκης Καλμούχος).
*Πηγή για τα ευρύτερα γραμματολογικά και ιστορικά συμφραζόμενα είναι οι γραμματολογίες του Λίνου Πολίτη, Mario Vitti και Roderick Beaton καθώς και η πολύτομη, και πολύτιμη για τα εκδοτικά στοιχεία που προσφέρει, Ιστορία της Ελληνικής Λογοτεχνίας και η πρόσληψή της του Αλέξανδρου Αργυρίου. Βασική πηγή για το χρονολόγιο: Ο βίος και το έργο του K.Π. Kαβάφη (2001) των Δημήτρη Δασκαλόπουλου και Mαρίας Στασινοπούλου από τις εκδόσεις «Mεταίχμιο».Μαρία Ακριτίδου, 2014 / Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας (τελευταία ενημέρωση Ιαν. 2017)
Κίνημα της 1ης Μαρτίου. Αντικίνημα Κονδύλη για την παλινόρθωση του βασιλιά. Θάνατος Γ. Κονδύλη, Ελ. Βενιζέλου, Π. Τσαλδάρη.
~ Α. Εμπειρίκος, Υψικάμινος. Γ. Ρίτσος, Πυραμίδες. Γ. Σκαρίμπας, Μαριάμπας. Σταυράκιος Κοσμάς [= Ν.Γ. Πεντζίκης], Αντρέας Δημακούδης, ένας νέος μονάχος. Έκδοση περιοδικών Τα Νέα Γράμματα (1935-40, 1944-45), Νεοελληνικά Γράμματα (1935-1936, 1936-1941) και Το 3ο Μάτι (1935-1937). Πρώτα ποιήματα του Οδ. Ελύτη. Ο Εμπειρίκος δίνει διάλεξη περί υπερρεαλισμού.
Εισβολή της Ιταλίας στην Αβησσυνία (σημερινή Αιθιοπία). Ίδρυση της Βέρμαχτ.
~ T. S. Eliot, Ash-Wendsday. Murder in the Cathedral. Βραβείο Νόμπελ Λογοτ.: -