Επίθετο

Το επίθετο, όπως και το ρήμα, είναι ένα από τα εργαλεία που χρησιμοποιεί η γλώσσα για να αποδίδει γενικά χαρακτηριστικά στους ειδικούς όρους της, στα ονόματα:

Το παιδί έφυγε.
Το παιδί είναι καλό.
Το καλό παιδί.

Ο όρος είναι αρχαίος και σημαίνει 'αυτό που τοποθετείται πάνω σε κάτι' (ἐπί 'πάνω' + τίθημι 'τοποθετώ'), δηλαδή πάνω στο ουσιαστικό. Τα επίθετα κάνουν πολλές δουλειές, σε αντίθεση με τα ουσιαστικά, που δηλώνουν «πράγματα», τόσο συγκεκριμένα (τραπέζι) όσο και αφηρημένα (ειρήνη). Έτσι, αν συγκρίνετε το επίθετο ξύλινος και το επίθετο όμορφος, εύκολα θα καταλάβετε ότι, αν και είναι και τα δύο επίθετα, αναφέρονται σε εντελώς διαφορετικές ιδιότητες. Το πρώτο αναφέρεται σε μια φυσική ιδιότητα. Έτσι, όταν λέμε Το τραπέζι είναι ξύλινο, αναφερόμαστε σε μια φυσική ιδιότητα του τραπεζιού, στο υλικό από το οποίο είναι φτιαγμένο. Γι' αυτό αντί για Το τραπέζι είναι ξύλινο μπορούμε να πούμε Το τραπέζι είναι από ξύλο. Όταν λέμε όμως Το τραπέζι είναι όμορφο, δεν αναφερόμαστε σε μια φυσική ιδιότητα του τραπεζιού (όπως είναι το υλικό του) αλλά σε μια αξιολόγηση του τραπεζιού, σε κάτι που βλέπουμε εμείς στο τραπέζι. Γι' αυτό δεν μπορούμε να πούμε Το τραπέζι είναι από ομορφιά. Γιατί μας χρειάζονται όλα αυτά; Για να καταλάβουμε ότι συχνά στη γλώσσα βρίσκουμε «κάτω από την ίδια στέγη» διαφορετικά πράγματα, διαφορετικές έννοιες. Δεν είναι τυχαίο ότι οι αρχαίοι διάλεξαν τον όρο επίθετο, που δεν περιγράφει τί σημαίνει αυτό το μέρος του λόγου (ενώ για το ουσιαστικό αυτό ισχύει: ουσιαστικά είναι αυτά που δηλώνουν «ουσίες», δηλαδή οντότητες, «πράγματα»), αλλά περιγράφει κάτι «που μπαίνει πάνω» στο ουσιαστικό (ἐπι-τίθημι).