Εξώφυλλο

Αρχαιογνωσία και Αρχαιογλωσσία στη Μέση Εκπαίδευση

Ιστορία της αρχαίας ελληνικής γλώσσας

του Α.-Φ. Χριστίδη

6. Πώς προφέρονταν τα αρχαία ελληνικά

Η, Ε, ΕΙ

Κάπως έτσι γινόταν και στα αρχαία ελληνικά. Θυμηθείτε πάλι το παράδειγμα βῆ βῆ, που δηλώνει το βέλασμα των προβάτων. Το γράμμα η (στα κλασικά χρόνια χρησιμοποιούσαν μόνο κεφαλαία γράμματα, δηλαδή Η για την περίπτωση που συζητάμε) αντιστοιχεί σε ένα μακρό [e], δηλαδή [ee]. Το βραχύ αντίστοιχο του είναι το ε (δηλαδή Ε). Στα αρχαία ελληνικά υπήρχε και ένα ακόμη μακρό [e], που γραφόταν ει (δηλαδή ΕΙ)· αρχικά προφερόταν όπως γραφόταν, αλλά αργότερα, στον 5ο αιώνα π.Χ., κατέληξε να προφέρεται σαν ένα μακρό [e]. Η διαφορά του από το άλλο μακρό [e], το Η, είναι ότι προφερόταν πιο κλειστά, (ήχος 1α  , ήχος 1β  ) δηλαδή με μικρότερο άνοιγμα του στόματος. Έτσι, η διαφορά στην προφορά των δύο λέξεων ἤδη και εἲδη ήταν ότι και οι δυο άρχιζαν με ένα μακρό [e] = [ee], αλλά στην πρώτη λέξη το [ee] = Η προφερόταν με πιο ανοιχτό το στόμα απ' ό,τι στη δεύτερη λέξη, όπου [ee] = ΕΙ. Αυτό το κλειστό μακρό [e] (που γράφεται ως ΕΙ) θα συμπέσει αργότερα με το μακρό [ί] και έτσι θα προκύψει η νεοελληνική προφορά ει = [ί].

ihos6_1a.mp3

Ακούστε τη διαφορά ανάμεσα στο κλειστό [e] [ihos 1α] και το ανοιχτό [e] [ihos 1β]

ihos6_1b.mp3

Ακούστε τη διαφορά ανάμεσα στο κλειστό [e] [ihos 1α] και το ανοιχτό [e] [ihos 1β]