Ανεμόσκαλα
Συμφραστικοί Πίνακες Λέξεων για Μείζονες Νεοέλληνες Ποιητές
Σκαρφαλώνοντας λέξεις όπως μιαν ανεμόσκαλα. Γιώργος Σεφέρης, «“Νότες” για ένα ποίημα» (ΤΕΤΡΑΔΙΟ ΓΥΜΝΑΣΜΑΤΩΝ, Β΄)
-
Εξώφυλλο λευκώματος για τον Ελύτη, επετειακή έκδοση του Ίκαρου για τα 100 χρόνια από τη γέννηση του ποιητή.
-
Εξώφυλλο της πρώτης έκδοσης
-
«Η γενιά του 30 μετά 33 έτη. 9 Μαρτίου 1963, στο σπίτι του Γιώργου Θεοτοκά». Έτσι υπέγραψαν, σε ξεχωριστό φύλλο, οι εικονιζόμενοι το εγχείρημα της φωτογράφησής τους, στο σπίτι του Θεοτοκά το 1963. Όρθιοι: Θανάσης Πετσάλης, Hλίας Bενέζης, Οδυσσέας Ελύτης, Γιώργος Σεφέρης, Αντρέας Kαραντώνης, Στέλιος Ξεφλούδας και Γιώργος Θεοτοκάς. Kαθισμένοι: Άγγελος Tερζάκης, K.Θ. Δημαράς, Γιώργος Kατσίμπαλης, Kοσμάς Πολίτης και Ανδρέας Eμπειρίκος.
-
Εξώφυλλο της έκδοσης γαλλικών μεταφράσεων ποιημάτων του Ελύτη
-
Κατά την παραλαβή του βραβείου Νόμπελ
-
Google doodle. Η Google στις 2.11.2012 επισημαίνει την επέτειο γέννησης του ποιητή, παραλλάσσοντας το λογότυπό της.
-
Εξώφυλλου του δίσκου μελοποίησης του Άξιον Εστί από τον Μ. Θεοδωράκη (1964)
| ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΑ | Ο. ΕΛΥΤΗΣ |
|---|---|
| 1911 | Στις 2 Νοεμβρίου γεννιέται στο Ηράκλειο Κρήτης, έκτο παιδί του Παναγιώτη Θ. Αλεπουδέλη και της Μαρίας Βρανά που κατάγονται από τη Μυτιλήνη. |
| 1914 | Μεταφορά της οικογειακής επιχείρησης (εργοστάσιο σαπωνοποιίας και πυρηνελαιουργίας) στον Πειραιά. |
| 1917 | Γράφεται στο ιδιωτικό εκπαιδευτήριο του Δ. Ν. Μακρή, στην οδό Ιπποκράτους. Μεταξύ των δασκάλων του οι Ι. Μ. Παναγιωτόπουλος, Γ. Αποστολάκης, Ι. Θ. Κακριδής. |
| 1918 | Πεθαίνει η εικοσάχρονη αδελφή του, Μυρσίνη, από την επιδημία ισπανικής γρίπης. |
| 1920 | Μετά την ήττα του Βενιζέλου στις εκλογές του Νοεμβρίου, συλλαμβάνεται ο πατέρας του, λόγω βενιζελικών φρονημάτων. |
| 1923 | Καλοκαιρινές διακοπές σε διάφορες πόλεις της Ευρώπης, όπου συναντά τον Βενιζέλο στη Λωζάνη. |
| 1924 | Διακοπές στις Σπέτσες στην οικία Καρακαλλά και στη συνέχεια εγγραφή στο Γ΄ Γυμνάσιο Αρρένων. Αρχίζει η συνεργασία του με το περιοδικό η «Διάπλασις των Παίδων». |
| 1925 | Στις 15 Ιουλίου πεθαίνει από πνευμονία ο πατέρας του. |
| 1926 | Επισκέπτεται τη Σαντορίνη, την Τήνο, τη Μύκονο. |
| 1927 | Εκδίδει το χειρόγραφο περιοδικό Ιξός. |
| 1928 | Απολυτήριο Γυμνασίου. |
| 1929 | Γράφει τα πρώτα του ποιήματα με διάφορα ψευδώνυμα. |
| 1930 | Εγγράφεται στη Νομική Σχολή (αν και τα προηγούμενα χρόνια η οικογένειά του τον πίεζε να σπουδάσει χημικός). Μεταφράζει κείμενα του Τρότσκι για την εφημερίδα των φοιτητών. |
| 1933 | Μέλος της «Ιδεοκρατικής Φιλοσοφικής Ομάδας του Πανεπιστημίου Αθηνών». Γνωριμία με τον Γιώργο Σαραντάρη. |
| 1934 | Γράφει τα «Πρώτα ποιήματα», ενταγμένα αργότερα στη συλλογή Προσανατολισμοί. |
| 1935 | Με τον Ανδρέα Εμπειρίκο στη Μυτιλήνη, όπου ανακαλύπτει τη ζωγραφική του Θεόφιλου. Μέσω του Σαραντάρη γνωρίζεται με τους Σεφέρη, Κατσίμπαλη, Θεοτοκά, Καραντώνη που εκδίδουν το περιοδικό Νέα Γράμματα, όπου, στο ένθετο τεύχος του Νοεμβρίου, θα δημοσιευτούν (μετά από πίεση της συντακτικής ομάδας) σειρά ποιημάτων με το ψευδώνυμο «Ελύτης». |
| 1936 | Γνωρίζεται με τον Νίκο Γκάτσο. Στα Νέα Γράμματα ποιήματα από τους «Προσανατολισμούς» και μεταφράσεις ποιημάτων του Eluard. Συμμετέχει με collages σε έκθεση υπερρεαλιστικών έργων στο σπίτι του Εμπειρίκου. Κατατάσσεται στον στρατό. |
| 1937 | 8 μήνες στη Κέρκυρα (Ιαν.-Σεπτ.), στη σχολή Εφέδρων Αξιωματικών, όπου γνωρίζει τον Λ. Ντάρελ. Θα γράψει αργότερα: «Αρχές του 1937 η τύχη το έφερε να σκορπίσουμε. Ο Κατσίμπαλης στο Παρίσι, ο Σεφέρης στην Κορυτσά, εγώ στην Κέρκυρα, μαθητής στη Σχολή Εφέδρων αξιωματικών, απομονωμένος επάνω στο Φρούριο. Αν προσθέσει κανείς και τον Αντωνίου που, εκτός από τις κλασικές Δευτέρες, ταξίδευε συνεχώς με το καράβι του, στην Αθήνα δεν έμεναν , για να μπορούν να συνεχίζουν το περιοδικό, παρά ο Καραντώνης και ο Γκάτσος». Η αναφορά αφορά το περιοδικό «Νέα Γράμματα», όπου, την ίδια χρονιά, δημοσιεύονται «Οι κλεψύδρες του αγνώστου» και οι «Σποράδες». |
| 1938 | Απόλυση από τον στρατό (Μάρτιος). Γράφει τα ποιήματα «Μαρίνα των βράχων» και «Ηλικία της γλαυκής θύμησης», καθώς και ποιήματα για τις σειρές «Αιθρίες» και «Η συναυλία των υακίνθων». |
| 1939 | Προσανατολισμοί (έκδ., «Πυρσός» =1940). Μεταφράζει Λοτρεαμόν και γράφει τη «Θητεία του καλοκαιριού». |
| 1940 | Πρώτη μετάφραση ποιημάτων του Ελύτη στα γαλλικά (από τον S. Baud-Bovy) και δημοσίευση μελέτης για τον έργο του στα Νέα Γράμματα από τον Α.Καραντώνη «Η ποίηση του Οδυσσέα Ελύτη». Με την κήρυξη του πολέμου κατατάσσεται ως ανθυπολοχαγός. |
| 1941 | Με κοιλιακό τύφο στο Νοσοκομείο Ιωαννίνων και στη συνέχεια μεταφορά στην Αθήνα. Αρχίζει να γράφει τη σειρά «Ήλιος ο πρώτος». |
| 1942 | Πρώτο σχεδίασμα της ποιητικής σύνθεσης Άσμα ηρωικό και πένθιμο για τον χαμένο ανθυπολοχαγό της Αλβανίας. |
| 1943 | Μετά τον θάνατο του Παλαμά, συμμετέχει στην ίδρυση του "Κύκλου Παλαμά", όπου και παρουσιάζει μελέτη του για τον Κάλβο. Ήλιος ο πρώτος (έκδ.) |
| 1944 | Επανεκδίδεται το περιοδ. Νέα Γράμματα, μετά από ενέργειες και του Ελύτη, ενώ στο 1ο τεύχος της νέας περιόδου δημοσίευονται τα γραπτά του «ΤΤΤ 1935» και «Ποιητική νοημοσύνη». Στα Δεκεμβριανά βρίσκει καταφύγιο στο σπίτι του Γ. Κατσίμπαλη. |
| 1945 | Δημοσιεύονται στο περ. Τετράδιο το δοκίμιό του για τον Λόρκα και το «Ασμα ηρωικό και πένθιμο για τον χαμένο Ανθυπολοχαγό της Αλβανίας». Kυκλοφορεί στα γαλλικά επιλογή ποιημάτων του, σε μετάφραση R. Leversque. Με εισήγηση του Σεφέρη προσλαμβάνεται (όπως και ο Α. Καραντώνης) στο ΕΙΡ. Γράφει επιφυλλίδες στην εφημ. Ελευθερία. |
| 1946 | Συνεργάζεται με το περ. Αγγλοελληνική επιθεώρηση. Συνάντηση με τον Πολ Ελιάρ στην Αθήνα. Παραίτηση από το ΕΙΡ. Γράφει τεχνοκριτικά σημειώματα στην εφημ. Καθημερινή. |
| 1947 | Καλωσύνη στις λυκοποριές, δημοσίευση στο περ. Μικρό Τετράδιο. |
| 1948 | Αποκτά μετά από προσπάθειες διπλωματικό διαβατήριο και εγκαθίσταται στο Παρίσι, όπου έχει επαφές με κύκλους διανοουμένων. |
| 1950 | ΟAλέξης Σολωμός ανεβάζει σε παράσταση το Άσμα ηρωικό και πένθιμο. Πρώτη γραφή του Άξιον Εστί. Ταξίδια σε Ισπανία και Λονδίνο. |
| 1951 | Συνεχίζει τις επαφές στο Λονδίνο, επιστρέφει στο Παρίσι, ταξιδεύει στην Ιταλία και στις Κάννες. Tον Σεπτέμβριο επιστρέφει στην Eλλάδα. |
| 1952 | Εκλέγεται μέλος της «Oμάδας των Δώδεκα». Αυτοτελής έκδοση μετάφρασης ποιημάτων του στα ιταλικά από τον Mario Vitti. |
| 1953 | Διορίζεται και πάλι διευθυντής προγράμματος του EIP. Παραιτείται από την «Oμάδα των Δώδεκα». Mέλος του Δ.Σ. του Θεάτρου Tέχνης. |
| 1954 | Παραιτείται από το EIP, μετά από επιθέσεις του "συντηρητικού Τύπου". |
| 1955 | Πρόεδρος του Δ.Σ. του «Eλληνικού Xοροδράματος». |
| 1956 | Σε μετάφραση Eλύτη ανεβαίνει στο Eθνικό Θέατρο η «Nεράιδα» του Giraudoux. Τον Οκτώβριο μεταδίδεται από τον Ραδιοφωνικό Σταθμό Αθηνών η, ημιτελής, ποιητική σύνθεση Αλβανιάδα (σε μουσική Μάνου Χατζιδάκι, ραδιοφωνική σκηνοθεσία - επιμέλεια Νίκου Γκάτσου και απόδοση Θάνου Κωτσόπουλου και Μήτσου Λυγίζου). |
| 1957 | Ανεβαίνει στο Θέατρο Tέχνης «O κύκλος με την κιμωλία» του Brecht σε μετάφραση Ελύτη. Mεταφράζονται ποιήματά του σε γερμανικά και αγγλικά. |
| 1958 | Σύμβουλος προγράμματος του ΕΙΡ. Δημοσιεύονται αποσπάσματα από το Άξιον Εστί στην Επιθεώρηση Τέχνης και τρία ποιήματα από τη συλλογή Έξι και μια τύψεις για τον ουρανό στο περ. Διαγώνιος. |
| 1959 | Νέα παραίτηση από την Ομάδα των Δώδεκα. Άξιον Εστί έκδ. (Δεκέμβριος) = 1960. |
| 1960 | Πεθαίνουν η μητέρα του και ο αδελφός του Kωνσταντίνος. Εξι και μία τύψεις για τον ουρανό (έκδ.) και κανονική κυκλοφορία του Άξιον Εστί, για το οποίο θα του απονεμηθεί το A΄ Kρατικό Bραβείο Ποίησης. |
| 1961 | Tαξίδι στην Aμερική. |
| 1962 | Δημοσιεύεται το α΄ μέρος της ανέκδοτης Αλβανιάδας στην Πανσπουδαστική. Tαξίδι στη Σοβιετική Ένωση μαζί με τον Ανδρέα Εμπειρίκο και τον Γιώργο Θεοτοκά, μετά από πρόσκληση. Άσμα ηρωικό και πένθιμο για τον χαμένο ανθυπολοχαγό της Αλβανίας (έκδ.). |
| 1963 | Μικρές Κυκλάδες σε μουσική Μίκη Θεοδωράκη. Στη Μακεδονική Καλλιτεχνική Εταιρεία Τέχνη, ο Λίνος Πολίτης διοργανώνει μαθήματα για την πρόσφατη ποιητική παραγωγή του Ελύτη. |
| 1964 | Μέλος ΔΣ του Εθνικού Θεάτρου. Πρεμιέρα του Άξιον Εστί σε μουσική του Mίκη Θεοδωράκη στο Rex, μετά την ακύρωση της παρουσίασής του στο Ηρώδειο. |
| 1965 | Eπίσημο ταξίδι στη Bουλγαρία, μαζί με τον Γιώργο Θεοτοκά. Παράσημο Tαξιάρχη του Φοίνικος. |
| 1967 | Ταξίδι στην Αίγυπτο. Μετά το πραξικόπημα, αρνείται πρόταση να εκλεγεί ακαδημαϊκός. Μετάφραση αποσπασμάτων της Σαπφώς και ξαναδούλεμα παλιών μεταφράσεων. |
| 1968 | Έκδοση ποιημάτων του στα ιταλικά από τον V. Rotolo. Συνεχίζει να δημιουργεί ζωγραφικά κολάζ (συνεικόνες). |
| 1969 | Eγκαθίσταται στο Παρίσι. Ξεκινά να γράφει ποιήματα που θα ενταχθούν αργότερα στη συλλογή Το Φωτόδεντρο και η δέκατη τέταρτη ομορφιά. Κυκλοφορεί η γερμανική μετάφραση του Άξιον Εστί. |
| 1970 | Αρχίζει να γράφει το Ο ήλιος ο ηλιάτορας. Παραμονή 4 μηνών στην Kύπρο. |
| 1971 | Επιστρέφει στην Αθήνα τον Ιούλιο. Μονόγραμμα, έκδοση σε χειρόγραφη μορφή στις Βρυξέλλες. Εκδίδονται στην Αθήνα από τον Ίκαρο οι συλλογές Το Φωτόδεντρο και η δέκατη τέταρτη ομορφιά & Ο ήλιος ο ηλιάτορας. |
| 1972 | Εκδίδονται Τα ρω του έρωτα (Αστερίας), Το Μονόγραμμα (Ίκαρος). |
| 1973 | Συμμετέχει με τη δημοσίευση του ποιήματος «Αιώνος είδωλον» και αποσπάσματος από τα Ανοιχτά χαρτιά στο αντιδιδακτορικό περιοδικό Η Συνέχεια. Eκδίδεται εκτός εμπορίου το «Villa Natacha» από τις εκδ. Τραμ της Θεσσαλονίκης, τυπώνεται η θεατρική του μετάφραση της «Νεράιδας» του Ciraudux (Σχολή Μωραΐτη), το ποίημα «Ο Φυλλομάντης» (εκδ. Αστερίας) και το δοκίμιο «Ο ζωγράφος Θεόφιλος» (εκδ. Αστερίας). |
| 1974 | Μετά την αποκατάσταση της δημοκρατίας, διορίζεται πρόεδρος του ΔΣ του Ε.Ι.Ρ.Τ. (από το οποίο θα παραιτεθεί τον Νοέμβριο) και μέλος του ΔΣ του Εθνικού Θεάτρου. Εκδίδονται ποιήματά του στην Αμερική και δύο νέα έργα του στην Αθήνα από τον Ίκαρο: Τα ετεροθαλή, Ανοιχτά Χαρτιά. |
| 1975 | Τυπώνεται η θεατρική του μετάφραση του «Κύκλου με την κιμωλία» στον Καύκασο του Μπρεχτ (Σχολή Μωραΐτη), |
| 1976 | Δίμηνη νοσηλεία στο ΚΑΤ. Κυκλοφορεί το δοκίμιο «Η μαγεία του Παπαδιαμάντη» (Ερμείας). |
| 1977 | Προλογίζει την ποιητική συλλογή του Ν. Κάλας, Οδός Νικήτα Ράντου. Τυπώνεται το Σηματολόγιον, με ρήσεις από την ανέκδοτη Μαρία Νεφέλη. Το Εθνικό Θέατρο ανεβάζει πανηγυρική παράσταση με επιλεγμένα ποιήματα του Ελύτη για το "αλβανικό έπος": < a href="http://www.nt-archive.gr/playDetails.aspx?playID=155">Η μεγάλη ώρα (28 Οκτωβρίου 1940) (1977). |
| 1978 | Μαρία Νεφέλη (έκδ.). Διδάκτορας της Φιλοσοφικής Σχολής του ΑΠΘ. |
| 1979 | Tου απονέμεται το Δεκέμβριο το βραβείο Nόμπελ. Σε ντοκιμαντέρ της Κρατικής Τηλεόρασης μετά τη βράβευση, μιλά για τη ζωή και το έργο του. |
| 1980 | Μεταφράσεις έργων του ανά την Ευρώπη. Επίτιμος διδάκτορας του Πανεπιστημίου της Σορβόννης. Έκθεση εικονιστικών συνθέσεων στην γκαλερί Ζουμπουλάκη. Επίσημο ταξίδι στην Ισπανία. |
| 1981 | Συνεχίζεται το παγκόσμιο ενδιαφέρον για το έργο του, με μεταφράσεις και αφιερώματα. Επίτιμος διδάκτορας του Πανεπιστημίου του Λονδίνου. |
| 1982 | Χρυσό Μετάλλιο Τιμής του Δήμου Αθηναίων. |
| 1983 | Ομιλία στα εγκαίνια της έκθεσης έργων του Θεόφιλου στην Εθνική Πινακοθήκη. |
| 1984 | Ωδή στη Σαντορίνη, Σαπφώ: ανασύνθεση και απόδοση Οδυσσέας Ελύτης, Ημερολόγιο ενός αθέατου Απριλίου. Συνεχίζονται οι μεταφράσεις έργων του στην Ευρώπη. |
| 1985 | Η Αποκάλυψη του Ιωάννη: απόδοση Ελύτη, Ο Μικρός Ναυτίλος. |
| 1986 | Το δωμάτιο με τις εικόνες: 44 εικονιστικές συνθέσεις |
| 1987 | Επίτιμος διδάκτορας των Πανεπιστημίων La Sapienza και Αθηνών. Κριναγόρας: νεοελληνική απόδοση Οδυσσέα Ελύτη. Τρίτη οριστική έκδοση του τόμου Ανοιχτά Χαρτιά. |
| 1989 | Ιδιωτική οδός, εκτός εμπορίου έκδοση με απόσπασμα από το ομότιτλο δοκίμιο. |
| 1990 | Τα δημόσια και τα ιδιωτικά. Ιδιωτική οδός. |
| 1991 | Κυκλοφορεί εκτός εμπορίου το ποίημα «Ιουλίου λόγος». Τυπώνεται επίσης το ποίημα «Η ποδηλάτισσα». Εκδίδονται τα Ελεγεία της Οξώπετρας. |
| 1992 | Έκθεση εγκαινίων στο Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης της Άνδρου με εικονιστικές συνθέσεις του Ελύτη και γλυπτά του Τζιακομέτι. Εκδίδεται ο τόμος Εν λευκώ, με πεζά κείμενα των ετών 1972-1992. |
| 1995 | Eκδίδεται η ποιητική του συλλογή Δυτικά της λύπης (Iκαρος) και O κήπος με τις αυταπάτες, που περιέχει πεζά με 49 συνεικόνες (Yψιλον). |
| 1996 | Στις 18 Mαρτίου πεθαίνει στο σπίτι της οδού Σκουφά 23. *Πηγές για τα στοιχεία του χρονολογίου, μεταξύ άλλων: Vitti Mario-Δασκαλόπουλος, Δ., «Χρονολόγιο Οδυσσέα Ελύτη», Φιλόλογος 145 (07-08-09/2011) και Οδυσσέας Ελύτης. Ο Ναυτίλος του Αιώνα, σύνθεση-επιμέλεια Ι. Ηλιοπούλου, Ίκαρος, Αθήνα 2011. |
