Εξώφυλλο

Αριάδνη

Μορφές και Θέματα της Αρχαίας Ελληνικής Μυθολογίας

της Δήμητρας Μήττα

  • Χάρτης της Μακεδονίας με τους βασικούς ποταμούς

    Πηγή:

    Από το βιβλίο του Κώστα Σουέρεφ, Αρχαία λιμάνια, Θερμαϊκός κόλπος. Θεσσαλονίκη: University Studio Press, 1998

Στρυμόνας (Αν. Μακεδονία)

Λέγεται ότι ο Στρυμόνας ήταν βασιλιάς της Θράκης και γιος του Άρη. Όταν ο γιος του Ρήσος σκοτώθηκε μπροστά στα τείχη της Τροίας, ο Στρυμόνας έπεσε στο ποτάμι που λεγόταν Παλαιστίνος και που μετονομάστηκε σε Στρυμόνα από το όνομα του θράκα βασιλιά.

Στην τραγωδία του Ευριπίδη Ρήσος, ο ήρωας είναι γιος του ποταμού Στρυμόνα και μιας Μούσας, της Ευτέρπης ή της Κλειώς ή της Καλλιόπης. Η Μούσα, από ντροπή για το πάθημά της, έρριξε το παιδί στα νερά του ποταμού πατέρα του και εκείνος το παρέδωσε στις Νύμφες για να το μεγαλώσουν.

Διάφορα επεισόδια συντελούνται κοντά στα νερά του ποταμού (Εικ. 11):

α) Κοντά στις εκβολές του Στρυμόνα αποβιβάστηκε ο Διόνυσος φτάνοντας στη Θράκη, όπου αντιμετώπισε την εχθρότητα του βασιλιά Λυκούργου.

β) Ως δέκατο άθλο ο Ηρακλής διατάχθηκε από τον Ευρυσθέα να οδηγήσει στις Μυκήνες από την Ερύθεια, ένα απομονωμένο νησί στον Ωκεανό, τις αγελάδες του βασιλιά Γηρυόνη, γιου του Χρυσάορα και της Καλλιρρόης. Μετά από μακρά και περιπετειώδη πορεία στις χώρες της Μεσογείου, ο ήρωας έφτασε στις ιωνικές ακτές της Ελλάδας, όπου μια βοϊδόμυγα, σταλμένη από την Ήρα, τρέλανε το κοπάδι και το διασκόρπισε στα βουνά της Θράκης. Ο Ηρακλής κατηγόρησε τον Στρυμόνα, ποταμό αρχικά πλωτό, ότι δυσκόλεψε το έργο του να συγκεντρώσει τις αγελάδες. Τον γέμισε λοιπόν με πέτρες και από τότε έπαψε να είναι πλωτός. Σύμφωνα με άλλη εκδοχή του μύθου, ο Ηρακλής δεν μπορούσε να διασχίσει τον ποταμό επειδή δεν υπήρχε πέρασμα. Έριξε λοιπόν τεράστιους βράχους εμποδίζοντας τα πλοία να τον διαπλέουν. Προφανώς σε ανάμνηση αυτού του επεισοδίου σε οξυπύθμενο μελανόμορφο αμφορέα του Kopenhagen (ιδιωτική συλλογή) του 480/470 π.Χ., ο Ηρακλής βρίσκεται στον κήπο των Εσπερίδων μαζί με τους ποτάμιους θεούς Ωκεανό, Στρυμόνα, Νείλο (ΝΙΛΟΣ).