Εξώφυλλο

Αρχαιογνωσία και Αρχαιογλωσσία στη Μέση Εκπαίδευση

Αρχαίοι Έλληνες Φιλόσοφοι

των Β. Κάλφα και Γ. Ζωγραφίδη
Κέντρο Εκπαιδευτικής Έρευνας & Ινστιτούτο Νεοελληνικών Σπουδών

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

Γενικά έργα - Ιστορίες της αρχαίας ελληνικής φιλοσοφίας

Gigon, Ο., Βασικά προβλήματα της αρχαίας φιλοσοφίας, μτφρ. Ν. Σκουτερόπουλος, Αθήνα, Γνώση, 1991.

Guthrie, W. K. C., Οι έλληνες φιλόσοφοι από το Θαλή ως τον Αριστοτέλη, μτφρ. Α. Σακελλαρίου, Αθήνα, Παπαδήμας, 1987.

Hadot, Ρ., Τι είναι η αρχαία ελληνική φιλοσοφία;, μτφρ. Ά. Κλαμπατσέα, Αθήνα, Ίνδικτος, 2002.

Irwin, Τ., Η κλασική σκέψη, μτφρ. Γ. Βογιατζής, Αθήνα, Πολύτροπον, 2005.

Vegetti, Μ., Ιστορία της αρχαίας φιλοσοφίας, μτφρ. Γ. Χ. Δημητρακόπουλος, Αθήνα, Τραυλός, 2000.

Τσέλερ, Ε., και Β. Νέστλε, Ιστορία της ελληνικής φιλοσοφίας, μτφρ. Χ. Θεοδωρίδης,Αθήνα, Εστία, 1997 (¹1942).

 

Προσωκρατικοί

Βέικος, Θ., Οι Προσωκρατικοί, Αθήνα, Ελληνικά Γράμματα, 1998.

Μουρελάτος, Α.-Δ. Φ. (επιμ.), Οι Προσωκρατικοί, 2 τόμοι, Αθήνα, Εκπαιδευτήρια Κωστέα-Γείτονα, 1998.

Ρούσσος, Ε., Προσωκρατικοί, τόμ. Α': Ιστορική εισαγωγή, Αθήνα, Στιγμή, 1999.

Kirk, G. S., J. Ε. Raven και Μ. Schofield, Οι Προσωκρατικοί, μτφρ. Δ. Κούρτοβικ, Αθήνα, ΜΙΕΤ, 1988.

Long, Α. Α. (επιμ.), Προσωκρατικοί φιλόσοφοι: Συναγωγή συστατικών μελετών, μτφρ. Θ. Νικολαΐδης, Τ. Τυφλόπουλος, Αθήνα, Παπαδήμας, 2005.

Dodds, E. R., Οι Έλληνες και το παράλογο, μτφρ. Γ. Γιατρομανωλάκης, Αθήνα, Καρδαμίτσας, 1978.

Gadamer, Η.-G., Η απαρχή της φιλοσοφίας, μτφρ.-επίμετρο Γ. Ηλιόπουλος, Αθήνα, Πατάκης, 2005.

Snell, B., Η ανακάλυψη του πνεύματος: Ελληνικές ρίζες της ευρωπαϊκής σκέψης, μτφρ. Δ. Ιακώβ, Αθήνα, ΜΙΕΤ, 1984.

Vernant, J. Ρ.,Οι απαρχές της ελληνικής σκέψης, μτφρ. Ε. Νικολούδη, Αθήνα, Καρδαμίτσα, 1992.

Vernant, J. Ρ., Μύθος και σκέψη στην αρχαία Ελλάδα, μτφρ. Σ. Γεωργούδη, Αθήνα, Καρδαμίτσα, 1993.

Kahn, C., Ο Αναξίμανδρος και οι απαρχές της ελληνικής κοσμολογίας, μτφρ. Ν. Γιανναδάκης, Αθήνα, Πολύτυπο, 1982.

Kahn, C., Ο Πυθαγόρας και οι Πυθαγόρειοι, μτφρ. Μ. Σταυροπούλου, Αθήνα, Ενάλιος, 2005.

Τζαβάρας, I., Η ποίηση του Εμπεδοκλή, Αθήνα, Δωδώνη, 1988.

Ρούσσος, Ε., Ηράκλειτος, εισ.-μτφρ.-σχ., Αθήνα, Στιγμή, 1987.

Kirk, G., Ηράκλειτος. Τά κοσμολογικά αποσπάσματα, μτφρ. Ν. Γιανναδάκης, Αθήνα, Πολύτυπο, 1985-

Ρούσσος, Ε., Παρμενίδης, εισ.-μτφρ.-σχ., Αθήνα, Στιγμή, 2002.

Θανασάς, Π., Ο πρώτος «δεύτερος πλοῦς»: Είναι και κόσμος στο ποίημα του Παρμενίδη, Ηράκλειο, Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης, 1998.

Μουρελάτος, Α.-Φ. Δ., Οδοί της γνώσης και της πλάνης: Λόγος και εικόνα στον Παρμενίδη, Ηράκλειο, Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης, 2002.

Τζαβάρας, I., Το ποίημα του Παρμενίδη, εισ.-μτφρ.-σχ., Αθήνα, Δόμος, 1980.

Federigo, E., και Μ. Mazzioti, Οι θεωρίες του Δημοκρίτου του Αβδηρίτη, μτφρ. Α. Α. Παπαϊωάννου, Ξάνθη, Διεθνές Δημοκρίτειο Ίδρυμα, 1982.

 

Σωκράτης και Σοφιστική

Σκουτερόπουλος, Ν., Η αρχαία Σοφιστική: Τα σωζόμενα αποσπάσματα, εισ.-μτφρ.-σχ., Αθήνα, Γνώση, 1992.

Κύρκος, Β., Αρχαίος ελληνικός διαφωτισμός και σοφιστική, Αθήνα, Παπαδήμας, 1992.

Guthrie.W. K. C., Οι σοφιστές, μτφρ. Δ. Τσεκουράκης, Αθήνα, ΜΙΕΤ, ²1991.

Kerferd, G. Β., Η σοφιστική κίνηση, μτφρ. Π. Φαναράς, Αθήνα, Καρδαμίτσα, 1986.

Gigon.O., Σωκράτης: Η εικόνα του στην ποίηση και την ιστορία, μτφρ. Ά. Γεωργίου, Αθήνα, Γνώση, 1995.

Guthrie.W. K. C., Ο Σωκράτης, μτφρ. Τ. Νικολαΐδης, Αθήνα, ΜΙΕΤ,1990.

Hadot, Ρ., Σωκράτους εγκώμιον, μτφρ. Α. Μιχαήλ, Αθήνα, Εξάντας, 2002.

Σάντας, Γ., Σωκράτης: Φιλοσοφία στους πρώιμους διάλογους του Πλάτωνα, μτφρ. Δ. Βούβαλη, Αθήνα, Ελληνικά Γράμματα, 1997.

Vlastos, G., Σωκράτης: ειρωνευτής και ηθικός φιλόσοφος, μτφρ. Π. Καλλιγάς, Αθήνα, Εστία, 21999 (11993).

 

Πλάτων

Πλάτων, Απολογία Σωκράτους, Κρίτων, εισ.-μτφρ.-σχ. Α. Σαμαράς, Θεσσαλονίκη, Ζήτρος, 2003.

Πλάτων, Ευθύδημος, μτφρ.-σχ. Ν. Μ. Σκουτερόπουλος, Αθήνα, 1987.

Πλάτων, Ίων, εισ. Π. Καλλιγάς, μτφρ. Ν. Μ. Σκουτερόπουλος, Αθήνα, Εκκρεμές, 2002.

Πλάτων, Πολιτεία, μτφρ.-σχ. Ν. Μ. Σκουτερόπουλος, Αθήνα, Πόλις, 2002.

Πλάτων, Συμπόσιον, κείμ.-μτφρ.-ερμηνεία I. Συκουτρής, Αθήνα, Εστία, 1999 (11934).

Πλάτων, Τίμαιος, εισ.-μτφρ.-σχ. Β. Κάλφας, Αθήνα, Πόλις, 1995.

Πλάτων, Φαίδρος, εισ.-μτφρ.-σχ. I. Ν. Θεοδωρακόπουλος, Αθήνα, Εστία, 2000 (11948).

Καστοριάδης, Κ., Ο «Πολιτικός» του Πλάτωνα, μτφρ. Ζ. Καστοριάδη, Αθήνα, Πόλις, 2001.

Μπάλλα, Χ., Πλατωνική πειθώ: Από τη ρητορική στην πολιτική, Αθήνα, Πόλις, 1997.

Παπαγιώργης, Κ., Ο νομοθέτης που αυτοκτονεί: Μία πολιτική ανάγνωση του πλατωνικού έργου, Αθήνα, Καστανιώτης, 1995 (11980).

Field, G., Ο Πλάτων και η εποχή του, μτφρ. Α. Σακελλαρίου, Αθήνα, Γρηγόρης, 2000 (11972).

Koyré, Α., Φιλοσοφία και πολιτεία: Εισαγωγή στην ανάγνωση του Πλάτωνα, μτφρ. Λ. Κασίμη, Αθήνα, Αλεξάνδρεια, 1990.

Taylor, A. E., Πλάτων: Ο άνθρωπος και το έργο του, μτφρ. I. Αρζόγλου, Αθήνα, ΜΙΕΤ, 1992.

Vlastos, G., Πλατωνικές μελέτες, μτφρ. I. Αρζόγλου, Αθήνα, ΜΙΕΤ, 1994.

Williams, B., Πλάτων, η επινόηση της φιλοσοφίας, μτφρ. Ε. Κεκροπούλου, Αθήνα, Ενάλιος, 2001.

 

Αριστοτέλης

Αριστοτέλης, Ηθικά Νικομάχεια, Βιβλίο Β', εισ.-μτφρ.-σχ. Δ. Λυπουρλής, Θεσσαλονίκη, Ζήτρος, 2000.

Αριστοτέλης, Περί ψυχής, εισ.-μτφρ.-σχ. Β. Τατάκης, Αθήνα, Ζαχαρόπουλος, 1954 (και ανατυπώσεις).

Αριστοτέλης, Ποιητική, κείμ. I. Συκουτρής, μτφρ. Σ. Μένανδρος, Αθήνα, Εστία, 1997 (¹1937).

Αριστοτέλης, Φυσικά Β', εισ.-μτφρ.-υπόμνημα Β. Κάλφας, Αθήνα, Πόλις, 1999.

Adler, M. J., Ο Αριστοτέλης για όλους: Δύσκολος στοχασμός σε απλοποιημένη μορφή, μτφρ. Π. Κοτζιά-Παντελή, Αθήνα, Παπαδήμας, 1996.

During, I., Ο Αριστοτέλης, 2 τόμοι, μτφρ. Π. Κοτζιά-Παντελή, Α. Γεωργίου-Κατσιβέλα, Αθήνα, ΜΙΕΤ, 1991-94.

Kullmann, W., Η πολιτική σκέψη του Αριστοτέλη, μτφρ. Α. Ρεγκάκος, Αθήνα, ΜΙΕΤ, 1996.

Ross, D., Αριστοτέλης, μτφρ. Μ. Μήτσου, Αθήνα, ΜΙΕΤ, 1993.

Σκαλτσάς, Θ., Ο χρυσούς αιών της αρετής: Αριστοτελική ηθική, Αθήνα, Αλεξάνδρεια, 1993.

 

Κυνικοί

Σκουτερόπουλος, Ν., Οι αρχαίοι κυνικοί: Αποσπάσματα και μαρτυρίες, εισ.-μτφρ.-σχ., Αθήνα, Γνώση, 1998.

 

Ελληνιστική φιλοσοφία

Long, Α. Α., Η ελληνιστική φιλοσοφία, μτφρ. Σ. Δημόπουλος, Μ. Δραγώνα-Μονάχου, Αθήνα, ΜΙΕΤ, 1990.

Sharples, R.W., Στωικοί, Επικούρειοι και Σκεπτικοί: Μια εισαγωγή στην ελληνιστική φιλοσοφία, μτφρ. Μ. Λυπουρλή, Θεσσαλονίκη, Θύραθεν, 2002.

 

Επικουρισμός

Επίκουρος, Κείμενα: Πηγές της επικούρειας φιλοσοφίας και της τέχνης του ζην, εισ. D. S. Hutchinson, επιμ. Γ. Αβραμίδης, Θεσσαλονίκη, Θύραθεν, 2000.

Επίκουρος, Ηθική, εισ.-μτφρ.-σχ. Γ. Ζωγραφίδης, Αθήνα, Εξάντας, 1991.

Επίκουρος, Επιστολή προς Μενοικέα. Κύριαι δόξαι. Επικούρου προσφώνησις, μτφρ. Ν. Μ. Σκουτερόπουλος, Αθήνα, Στιγμή, 1994.

Λουκρήτιος, Για την φύση των πραγμάτων, μτφρ. Θ. Αντωνιάδης, Ρ. Χαμέτη, Θεσσαλονίκη, Θύραθεν, 2005.

Θεοδωρίδης, Χ., Επίκουρος: η αληθινή όψη του αρχαίου κόσμου, Αθήνα, 1954 (και ανατυπώσεις).

Festugière, Α.-J., Ο Επίκουρος και οι θεοί του, μτφρ. Ρ. Μπέρκνερ, Θεσσαλονίκη, Θύραθεν, 1999.

Brun, J., Ο επικουρισμός, μτφρ. Α. Πολέμης, Αθήνα, Ζαχαρόπουλος, 1964.

 

Στωικισμός

Επίκτητος, Εγχειρίδιον, μτφρ. Ν. Μ. Σκουτερόπουλος, Αθήνα, Στιγμή, 1996.

Μάρκος Αυρήλιος, Επιλογή από τα «Εις Εαυτόν», μτφρ. Ν. Μ. Σκουτερόπουλος, Αθήνα, Στιγμή, 1996.

Ιεροδιακόνου, Κ. (επιμ.), Θέματα στωικής φιλοσοφίας, Αφιέρωμα περιοδικού Δευκαλίων 15/1 (1997).

Δαράκη, Μ., Μία θρησκευτικότητα χωρίς θεό: Ο άνθρωπος και η φύση στους Στωικούς της αρχαίας Αθήνας, Αθήνα, Σύναλμα, 2001.

Brun, J., Ο στωικισμός, μτφρ. Σ. Βασιλείου, Αθήνα, Ζαχαρόπουλος, 1990.

Edelstein, L.,Ο στωικός σοφός, μτφρ. Ρ. Μπέρκνερ, Θεσσαλονίκη, Θύραθεν 2002.

Gourinat, J. Β., Οι Στωικοί για την ψυχή, μτφρ. Κ. Ν. Πετρόπουλος, Αθήνα, Καρδαμίτσας, 1999.

Schofield, Μ., Η στωική ιδέα της πόλης, μτφρ. Χ. Μπάλλα, Αθήνα,ΜΙΕΤ, 1997.

 

Σκεπτικισμός

Οι σκεπτικοί: αναγνωστικό της αρχαίας σκεπτικής φιλοσοφίας, επιμ. Γ. Αβραμίδης, Θεσσαλονίκη, Θύραθεν, 2003.

Σέξτος Εμπειρικός, Πυρρώνειες υποτυπώσεις Α', εισ. Τ. Πεντζοπούλου-Βαλαλά, μτφρ. Σ. Δημόπουλος, Θεσσαλονίκη, Ζήτρος, 2002.

Πεντζοπούλου-Βαλαλά, Τ., Ο αρχαίος σκεπτικισμός, Θεσσαλονίκη, Αφοί Κυριακίδη, 1996.

 

Ύστερη αρχαιότητα

Αθανασιάδη, Π., Ιουλιανός, Αθήνα, ΜΙΕΤ, 2001.

Brown, Ρ., Ο κόσμος της ύστερης αρχαιότητας, 150-750 μ.Χ., μτφρ. Ε. Σταμπόγλη, Αθήνα, Αλεξάνδρεια, 1998.

Brown, Ρ., Η δημιουργία της ύστερης αρχαιότητας, μτφρ. Θ. Νικολαΐδης, Αθήνα, Εστία, 2001.

 

Πλωτίνος

Πλωτίνος, Εννεάς I‒III, εισ.-μτφρ.-σχ. Π. Καλλιγάς, Ακαδημία Αθηνών, 1994-2004.

Πλωτίνος, Εννεάδες 30-33, εισ.-μτφρ.-σχ. Γ. Τζαβάρας, Αθήνα, Δωδώνη, 1995.

Πορφύριος, Περί του Πλωτίνου βίου, εισ.-μτφρ.-σχ. Π. Καλλιγάς, Ακαδημία Αθηνών, 1991.

Rappe, S., Μελετώντας τον νεοπλατωνισμό, μτφρ. Ν. Παπαδάκης, Μ. Κόφφα, Αθήνα, Ενάλιος, 2005.

Wallis, R. Τ., Νεοπλατωνισμός, μτφρ. Ε. Σταματέλλος, Θεσσαλονίκη, Αρχέτυπο, 2002.

 

Ωριγένης και χριστιανική σκέψη

Ζηζιούλας, I., «Ελληνισμός και χριστιανισμός κατά τους τρεις πρώτους αιώνες», στο: Ιστορία του Ελληνικού Έθνους, τόμ. ΣΤ, Αθήνα, Εκδοτική Αθηνών, 1976, σ. 519-559.

Μαντζαρίδης, Γ., Το διδασκαλικόν έργον του Ωριγένους, Θεσσαλονίκη, ΑΠΘ, 1960.

Ματσούκας, Ν., Ιστορία της βυζαντινής φιλοσοφίας, Θεσσαλονίκη, Βάνιας, 1998.

Μπέγζος, Μ., Διόνυσος και Διονύσιος: Ελληνισμός και Χριστιανισμός, Αθήνα, Ελληνικά Γράμματα, 2000.

Παπαδόπουλος, Σ., Ελληνική πατρολογία, 2 τόμοι, Αθήνα, 1982-1990.

Τατάκης, Β., Η ελληνική πατερική και βυζαντινή φιλοσοφία, Αθήνα, Αρμός, 2000 (1969).

Dodds, Ε. R., Εθνικοί και χριστιανοί σε μια εποχή αγωνίας, Αθήνα, Αλεξάνδρεια, 1995.

Pépin, J., «Ελληνισμός και χριστιανισμός», «Η πατερική φιλοσοφία», στο: Fr. Châtelet (επιμ.), Η φιλοσοφία, τόμ. Α', μτφρ. Κ. Παπαγιώργης, Αθήνα, Γνώση, 1989, σ. 195-292.