Ιστορία και Λογοτεχνία

Αναζήτηση

Αναζήτηση στα περιεχόμενα της λογοτεχνίας στον ιστορικό χρόνο

Εικοστός αιώνας

Μέλπω Αξιώτη, Εικοστός αιώνας, Κέδρος, Αθήνα 1982, σ. 29-30.
  • Η ελληνική κοινωνία του Μεσοπολέμου → Οικονομική Ύφεση → Νεοελληνική Λογοτεχνία

▲▲

Εικοστός αιώνας

(απόσπασμα)


Τότε είναι που ήρθε το περιστατικό. Ήρθε και δεν είχε όψη μήτε όμορφη, μήτε κακή. Ήταν σαν το νεογέννητο, που θα δείξει πιο ύστερα τι λογής καρδιά θα 'χει.

Πριν μαθευτεί ακόμα τίποτα, ήρθαν κάτι άγνωστοι άνθρωποι και κλείστηκαν με τον πατέρα της Πολυξένης μέσα στην κάμαρα με το κλειδί. Δεν άκουσες να πηδήσει ούτε ψύλλος.

Το βράδυ εκάθισαν όπως πάντα να φάνε. Τότε βλέπουν στρωμένα πάνω στο τραπέζι καινούρια, κοκάλινα μαχαιροπίρουνα. Κάποιος είπε: «Με γεια μας, είναι πολύ ωραίο το νέο σερβίτσιο μας». Δεν το 'χε ξαναδεί κανείς. Κανείς δεν απάντησε. Όλοι τρώγανε βουβοί. Όταν η Μαργιώ μπαινοβγήκε για τελευταία φορά κι εμάζευε, κι ήταν το τραπέζι άδειο, τότε είπε ο πατέρας πολύ σιγά και μαλακά, σαν να διάβαζε το Ευαγγέλιο.

«Σήμερα το πρωί καταστραφήκαμε. Ώστε από σήμερα είμαστε πτωχοί. Έγινε κραχ μεγάλο στην Αμερική. Κατρακύλησαν Τράπεζες. Οι συνέταιροι στα βαπόρια μάς έκλεψαν. Τα χρήματά μας θα τα πάρουν άλλοι. Γιατί τα χρήματα δεν εξατμίζονται, μόνο που αλλάζουν χέρια. Το σερβίτσιο που είδατε κοστίζει όση ήταν η περιουσία μας. Μας το 'στειλαν για ενθύμιο οι περισσότερο γενναιόδωροι από τους λωποδύτες. Δε νομίζω ότι πρέπει να κλειστούν τα παραθυρόφυλλά μας ή να μη βγαίνετε έξω, επειδή θα ντρεπόσαστε. Η ντροπή δεν εμπήκε ακόμα στο σπίτι αυτό, κι ελπίζω ποτέ να μην μπει. Καθένας μέσα εδώ πρέπει να είναι έτοιμος για μεγάλες θυσίες. Δεν έχει τίποτε άλλο, νομίζω. Ετελείωσα».

Αλλά ήτανε κι ένας παππούς καθισμένος στο γύρο και μόνο αυτός, με τ' άσπρα του μαλλιά τ' ασημένια, ρώτησε:

«Πού είπες ότι κατρακύλησαν οι Τράπεζες, παιδί μου; στην Αμερική; Μα δεν έχομε σχέση εμείς, δεν τα 'χομε εμείς εκεί έξω, τα δικά μας χρήματα».

Και ο πιο νέος πατέρας απάντησε στον πιο μεγάλο:

«Έχουν γίνει τα τραστ, πατέρα. Ίσως δεν το κατάλαβες ακόμα εσύ, μα οπωσδήποτε έγιναν. Είναι μια φοβερή οργάνωση που τρώει ανθρώπους για να προχωρεί. Δεν αντέχουν στην πίεσή της οι ατομικές μέτριες περιουσίες. Καταβροχθίζονται. Και το κατασκεύασμα αυτό είναι διεθνές, δεν ανήκει σε κράτος, γι' αυτό στο άλλο ημισφαίριο είναι που έπεσαν οι Τράπεζες κι εμείς εδώ πρόκειται να…». Τη λέξη δεν την είπε. Κι έτσι το δείπνο εκείνο τέλειωσε. Κι η Πολυξένη έμαθε πώς έρχεται μια συμφορά από το πισωπόρτι.

Μεταδεδομένα

< Αξιώτη > < Οικονομία > < Οπτική γωνία παιδιού >