[59] Τώρα πρέπει να δηλώσω πώς συμπεριφερθήκαμε προς τους βαρβάρους ο καθένας από τους δυο μας, γιατί αυτό υπολείπεται ακόμη. Επί της δικής μας λοιπόν ηγεμονίας απαγορευόταν στους βαρβάρους να κατεβαίνουν με στρατό δώθε του ποταμού Άλυος και να πλέουν με πολεμικά σκάφη πέρα από τη Φασήλιδα· αντίθετα, επί ηγεμονίας των Λακεδαιμονίων όχι μόνο είχαν το δικαίωμα να βαδίζουν στη στεριά και να πλέουν στη θάλασσα όπου ήθελαν, αλλά έγιναν κύριοι και πολλών ελληνικών πόλεων. [60] Συνεπώς, την πόλη που συνήψε με τον Πέρση βασιλιά συνθήκες αξιοπρεπέστερες και με περισσότερη μεγαλοψυχία, αυτήν που έγινε αιτία να πάθουν οι βάρβαροι τις περισσότερες και μεγαλύτερες συμφορές, αλλά να απολαύσουν οι Έλληνες τόσα αγαθά, την πόλη αυτή που αφαίρεσε από τους βαρβάρους τα παράλια της Μ. Ασίας και πολλά άλλα μέρη της ενδοχώρας και τα παραχώρησε στους συμμάχους της, [61] αυτήν που έκανε τους βαρβάρους να παύσουν να είναι αλαζόνες και απάλλαξε τους φτωχούς από τη μιζέρια· την πόλη που εκτός από αυτά πολέμησε για τον εαυτό της καλύτερα από εκείνη που φημιζόταν στα πολεμικά, αυτήν που ανέλαβε από τις συμφορές γρηγορότερα από ό,τι οι ίδιοι αυτοί αντίπαλοί της, πώς δεν είναι δίκαιο να επαινεί και να τιμά κανείς περισσότερο από εκείνην που σε όλα αυτά έχει υστερήσει;
Αυτά λοιπόν ήταν όσα επί του παρόντος είχα να πω προς σύγκριση για όσα έχουν πράξει οι δύο πόλεις και για τους κινδύνους που αντιμετώπισαν από κοινού εναντίον των ίδιων εχθρών. [62] Φαντάζομαι πως όσοι ακούν με δυσφορία αυτούς τους λόγους δεν θα φέρουν καμιάν αντίρρηση ότι τα όσα έχω πει δεν είναι αληθινά ούτε και θα μπορούν να αναφέρουν άλλες πράξεις που να αποδεικνύουν ότι οι Λακεδαιμόνιοι έγιναν αίτιοι πολλών αγαθών για τους Έλληνες. Ωστόσο, θα επιχειρήσουν να κατηγορήσουν την πόλη μας, [63] πράγμα που συνηθίζουν συνεχώς να κάνουν, και θα αναφέρουν λεπτομερώς τα χειρότερα γεγονότα που συνέβησαν την περίοδο της θαλασσοκρατορίας μας· συγκεκριμένα, θα μας διαβάλουν για τις δίκες και τις αποφάσεις που πήραμε εδώ σε βάρος των συμμάχων μας, και για την είσπραξη των φόρων· θα επιμείνουν κυρίως στα παθήματα των Μηλίων, των Σκιωναίων και των Τορωναίων, επειδή πιστεύουν ότι με τις κατηγορίες αυτές θα ρίξουν λάσπη στις ευεργεσίες της πόλης, που λίγο πιο πριν έχω αναφέρει. [64] Σε όλες τις δίκαιες κατηγορίες που θα μπορούσαν να ειπωθούν εναντίον της πόλης μας ούτε θα μπορούσα εγώ προσωπικά να φέρω αντίρρηση ούτε θα επιχειρούσα να το κάνω· γιατί θα ντρεπόμουν, πράγμα που ήδη είπα και προηγουμένως, εάν, ενώ οι άλλοι άνθρωποι πιστεύουν ότι ούτε και οι θεοί είναι αναμάρτητοι, εγώ επιθυμώ και προσπαθώ να πείσω ότι το κοινό της πόλης μας δεν έχει υποπέσει μέχρι σήμερα σε κανένα παράπτωμα. [65] Ωστόσο, πιστεύω ότι θα κατορθώσω τουλάχιστον τούτο, θα αποδείξω δηλαδή ότι, ως προς τις ενέργειες που προανέφερα, η πόλη των Σπαρτιατών φάνηκε πολύ πιο σκληρή και απάνθρωπη από τη δική μας και ότι όσοι χάρη εκείνων μας κακολογούν είναι εντελώς ανόητοι και ευθύνονται για την εκ μέρους μας δυσφήμιση των φίλων τους. [66] Γιατί, όταν μας αποδίδουν τέτοιες κατηγορίες στις οποίες συμβαίνει να ενέχονται περισσότερο οι Λακεδαιμόνιοι, τότε εμείς έχουμε να πούμε εναντίον τους εγκλήματα σοβαρότερα από αυτά που είπαν για μας.
Για παράδειγμα, αν τώρα αναφερθούν στις δίκες που γίνονταν εδώ σε βάρος των συμμάχων μας, ποιός είναι τόσο βραδύνους, ώστε να μη βρει να αντιτάξει σ᾽ αυτό ότι οι Λακεδαιμόνιοι καταδίκασαν σε θάνατο χωρίς δίκη περισσότερους Έλληνες από όσους εμείς περάσαμε από δίκη και καταδικάσαμε από τότε που κατοικούμε την πόλη μας;
[67] Παρόμοια, εξάλλου, θα μπορούμε να πούμε και για την είσπραξη των φόρων, σε περίπτωση που αναφερθούν σ᾽ αυτό. Θα αποδείξουμε δηλαδή ότι οι δικοί μας πρόγονοι συμπεριφέρθηκαν πολύ καλύτερα από ό,τι οι Λακεδαιμόνιοι προς τις φορολογούμενες πόλεις. Πρώτα πρώτα έκαναν αυτό οι συμμαχικές πόλεις όχι ύστερα από δική μας διαταγή αλλά με δική τους απόφαση, όταν μας παραχώρησαν την ηγεμονία στη θάλασσα. [68] Εξάλλου, πλήρωναν τον φόρο όχι για τη δική μας σωτηρία αλλά για τη δημοκρατία και την ελευθερία τους και για να μην πέσουν, σε περίπτωση εγκαθίδρυσης ολιγαρχίας, σε συμφορές τόσο μεγάλου μεγέθους, όσο ακριβώς την περίοδο των δεκαρχιών και της ηγεμονίας των Λακεδαιμονίων. Εξάλλου, δεν πλήρωναν τους φόρους από αυτά που διέσωσαν οι ίδιοι, αλλά από όσα είχαν χάρη σε μας. [69] Για όλα αυτά, αν είχαν έστω και λίγο μυαλό, θα έπρεπε να μας χρωστούν ευγνωμοσύνη. Γιατί, ενώ παραλάβαμε τις πόλεις τους άλλες εντελώς κατεστραμμένες από τους βαρβάρους, άλλες λεηλατημένες, τις οδηγήσαμε σε τέτοιο βαθμό ευημερίας, ώστε, παραχωρώντας σε μας μικρό μέρος των εσόδων τους, να μην υστερούν οι περιουσίες τους σε τίποτε σε σύγκριση με αυτές των Πελοποννησίων, που δεν πλήρωναν καθόλου φόρους.