Εξώφυλλο

Αριάδνη

Μορφές και Θέματα της Αρχαίας Ελληνικής Μυθολογίας

της Δήμητρας Μήττα

Λατρεία

    Ο Άρης δεν λατρευόταν σε πολλούς τόπους, δεν υπήρχαν πολλά ιερά προς τιμή του και δεν ήταν προστάτης καμιάς πόλης. Λατρευόταν κυρίως στον τόπο της καταγωγής του, τη Θράκη, όμως το κυριότερο ιερό του βρισκόταν στη Θήβα, όπου θεωρούνταν πρόγονος των Καδμείων. Όταν ο Κάδμος, φτάνοντας στην περιοχή, θέλησε να θυσιάσει την αγελάδα στην Αθηνά, έστειλε μερικούς από τους συντρόφους του να φέρουν νερό από την Αρεία (του Άρη) πηγή που τη φρουρούσε ένα φίδι που κάποιοι έλεγαν ότι καταγόταν από τη γενιά του Άρη και άλλοι ότι ήταν γιος του. Σκότωσε τους περισσότερους από τους απεσταλμένους, μέχρι που, οργισμένος ο Κάδμος σκότωσε τον δράκο. Από τα δόντια αυτού του δράκου, που τα έσπειρε ο Κάδμος ύστερα από συμβουλή της Αθηνάς, αναδύθηκαν από τη γη οι Σπαρτοί, πάνοπλοι και όμοιοι στον χαρακτήρα με τη γη της πηγής του πατέρα τους. Αλληλοεξοντώθηκαν σε τυχαία φιλονικία ή και χωρίς λόγο. Για τον φόνο του φιδιού ο Κάδμος εξαγνίστηκε με οκτάχρονη δουλική υπηρεσία στον Άρη (Απολλοδ. 3.22-25). Αμέσως μετά οι θεοί τον πάντρεψαν με την κόρη του θεού από την Αφροδίτη, την Αρμονία, και η Αθηνά του εξασφάλισε τον θρόνο στη Θήβα. Το τείχος της επτάπυλης πύλης ονομάζεται στην Ιλιάδα ἄρειον (Δ 407), ενώ ο χορός των Θηβαίων γυναικών στην τραγωδία Ἑπτὰ ἐπὶ Θήβας του Αισχύλου ζητά από τον θεό να μην εγκαταλείψει την πόλη (104-107), το ίδιο και από την Αφροδίτη (135-140). Και ακόμη, όταν η Θήβα πολιορκούνταν από τους Επιγόνους, ο Τειρεσίας προφήτευσε ότι θα νικήσουν αν ο Μενοικέας, ο γιος του Κρέοντα, προσφέρει τον εαυτό του θυσία στον Άρη. Αμέσως ο νέος αυτοκτόνησε μπροστά στις πύλες της πόλης. (Εικ. 112, 113, 114, 115) (βλ. Κάδμος - Αρμονία)

    Ναοί του υπήρχαν στην Αθήνα, κοντά στον Άρειο Πάγο, όπου είχε δικαστεί για τον φόνο του επίδοξου βιαστή της κόρης του Αλκίππης· στη Λακωνία, στην Τεγέα, κοντά στη Μεγαλόπολη, στην Τροιζηνία. Ο Φρίξος, φτάνοντας στην Κολχίδα, θυσίασε το χρυσόμαλλο κριάρι που τον είχε μεταφέρει εκεί από την Ιωλκό, στον Δία Φύξιο και χάρισε το δέρμα του θυσιασμένου ζώου στον Αιήτη· εκείνος το κάρφωσε γύρω από μια βελανιδιά στο άλσος του Άρη.

    Ο Απολλώνιος Ρόδιος (2.1052 κ.ε.) παραδίδει ότι οι Στυμφαλίδες όρνιθες, που είχαν φτερά από σίδερο, ήταν αφιερωμένες στον Άρη. Σκύλος και γεράκι ήταν τα ζώα που αφιέρωναν οι θνητοί στον θεό.