Jean Racine

Ανδρομάχη

Μετάφραση: Αλεξάνδρα Συμεωνίδου

(αποσπάσματα)

ΤΡΙΤΗ ΠΡΑΞΗ

ΣΚΗΝΗ ΤΕΤΑΡΤΗ
Ανδρομάχη, Ερμιόνη, Κλεωνή, Κηφηίς

ΑΝΔΡΟΜΑΧΗ
Πού φεύγεις κυρά;
Αρκετή απόλαυση δεν παίρνεις βλέποντας
τη χήρα του Έκτορα στα γόνατά σου να πέφτει κλαίγοντας;
Δεν έρχομαι εδώ να κλάψω από ζήλεια,
λαχταράς μια καρδιά που την τραβά η δική σου γοητεία.
Από ένα χέρι άσπλαχνο αλίμονο σε μένα! Είδα να διατρυπά
την μοναδική καρδιά που στο βλέμμα μου ανταποκρινόταν.
Από τότε ο έρωτάς μου για τον Έκτορα φούντωσε,
μαζί του στον τάφο φυλακίσθηκε.
Αλλά μου απομένει ο γιος. Κάποια μέρα θα μάθεις,
Κυρά, η αγάπη για το παιδί μέχρι πού μπορεί να φτάσει.
Αυτό και μόνο εύχομαι μα ποτέ δεν θα μάθεις,
σε ποιά θανάσιμη ταλαιπωρία για το όφελός του μας πετά
όταν από τα τόσα καλά μπορούσαμε να χαρούμε.
Είναι το μόνο που μας απομένει και αυτό θέλουν να το στερηθούμε.
Αλίμονο! Όταν πια κουρασμένοι από τη δεκάχρονη μιζέρια,
οι Τρώες οργισμένοι απειλούσαν τη δική σου τη μητέρα,
ο Έκτοράς μου μ’ έμαθε να τον στηρίζω πώς
και συ μπορείς στον Πύρρο αυτό που έκανα κι εγώ.
Ποιός να φοβάται ένα παιδί που από το χαμό επέζησε;
Αφήστε με να το κρύψω σε κάποιο ερημονήσι.
Με τη φροντίδα της μάνας του και τη σιγουριά θα ζήσει
με μένα ο γιος μου μόνο κλάματα θα γνωρίσει.

ΕΡΜΙΟΝΗ
Καταλαβαίνω τον πόνο σου. Αλλά ένα καθήκον αυστηρό,
όταν ο γεννήτωρ μου μιλούσε, ήταν διαταγή του να σιωπώ.
Από εκείνον ξεκινάει του Πύρρου η οργή.
Αν τον Πύρρο κάποιος πρέπει να συγκινήσει, δεν θα ’σουν καλύτερα εσύ;
Το βλέμμα σου για πολύ βασίλεψε στην ψυχή του.
Κάν’ τον απόφαση να πάρει και εγώ θα τη στηρίξω.

ΣΚΗΝΗ ΠΕΜΠΤΗ
Ανδρομάχη, Κηφηίς

ΑΝΔΡΟΜΑΧΗ
Οποία καταφρόνια η άσπλαχνη συνδέει με την άρνησή του!

ΚΗΦΗΙΣ
Εγώ τις συμβουλές της θ’ άκουγα και τον Πύρρο θα ’βλεπα,
Ένα βλέμμα και μόνο θα θόλωνε την Ερμιόνη και την Ελλάδα…
Αλλά και ο ίδιος σε γυρεύει.

ΣΚΗΝΗ ΕΚΤΗ
Πύρρος, Ανδρομάχη, Φοίνιξ, Κηφηίς

ΠΥΡΡΟΣ
στον Φοίνικα
Πού είναι λοιπόν η πριγκίπισσα;
Δεν μου είπες ότι ήταν στα δωμάτιά της;

ΦΟΙΝΙΞ
Έτσι νόμιζα.

ΑΝΔΡΟΜΑΧΗ
στην Κηφηίδα
Βλέπεις τη δύναμη που έχουν τα μάτια μου!

ΠΥΡΡΟΣ
Φοίνικα, τί λέει;

ΑΝΔΡΟΜΑΧΗ
Αλίμονο! Τα πάντα με αφήνουν.

ΦΟΙΝΙΞ
Εμπρός, κύρη, ας ακολουθήσουμε τα βήματα της Ερμιόνης.

ΚΗΦΗΙΣ
Τί ακούς; Σπάσε αυτή την επίμονη σιωπή.

ΑΝΔΡΟΜΑΧΗ
Τον γιο μου υποσχέθηκε.

ΚΗΦΗΙΣ
Δεν τον έχει δώσει.

ΑΝΔΡΟΜΑΧΗ
Όχι, όχι άδικα έκλαιγα, ο θάνατός του έχει αποφασισθεί.

ΠΥΡΡΟΣ
Ώστε δεν καταδέχεται ούτε να μας κοιτάξει;
Τί υπεροψία!

ΑΝΔΡΟΜΑΧΗ
Τίποτα δεν κάνω από να τον εκνευρίζω και πάλι.
Ας αποχωρήσουμε.

ΠΥΡΡΟΣ
Ας πάμε στους Έλληνες το παιδί του Έκτορα να παραδώσουμε.

ΑΝΔΡΟΜΑΧΗ
Αχ! κύρη σταμάτα! Τί θαρρείς ότι κάνεις εδώ πέρα;
Αν τους δώσεις το παιδί δώσε τους και τη μητέρα!
Κάποτε έπαιρνες όρκους στο όνομα της φιλίας!
Ω θεοί! Να μπορούσα ν’ άγγιζα την δική σας ευσπλαχνία;
Δεν ζήτησα ούτε συγγνώμη και μ’ έχετε κιόλας καταδικάσει;

ΠΥΡΡΟΣ
Ο Φοίνικας θα σου το πει, έδωσα τον λόγο μου.

ΑΝΔΡΟΜΑΧΗ
Εσύ που αψήφησες τόσους κινδύνους για μένα!

ΠΥΡΡΟΣ
Τότε είχα τυφλωθεί, τώρα άνοιξα τα μάτια μου.
Για τις επιθυμίες σου η χάρη δινόταν,
που όχι μόνο δεν την ζητούσες
αλλά γινόταν.

ΑΝΔΡΟΜΑΧΗ
Αχ! κύρη! Άκουγες αρκετά
τους στεναγμούς μου που την απόρριψη φοβούνταν
το ξέσπασμα μιας ένδοξης μοίρας συγχώρεσε
μη γίνει φόρτωμα η περηφάνια που μ’ απόμεινε.
Μην ξεχνάς, η Ανδρομάχη χωρίς εσέ
τα πόδια του αφέντη που φιλάει δεν θα ’χε ποτέ.

ΠΥΡΡΟΣ
Όχι, θέλω να μ’ αφήσεις διότι στην ψυχή σου κατά βάθος
φοβάσαι ότι ανεκπλήρωτο έχεις αφήσει το φλογερό μου πάθος.
Ο γιος σου, αυτός ο γιος σου, που τόσων φροντίδων έχει τύχει,
αν τον είχα γλιτώσει λιγότερο θα τον είχες αγαπήσει,
Το μίσος, η καταφρόνια όλα μαζί ενάντιά μου
μπρος στο μίσος των Ελλήνων μεγαλύτερη είναι η απέχθειά σου.
Νά μια ευκαιρία ν’ απολαύσεις μια υψηλόφρονα οργή.
Ας πηγαίνουμε Φοίνικα.

ΑΝΔΡΟΜΑΧΗ
Ας πάμε να βρούμε τον σύζυγό μου.

ΚΗΦΗΙΣ
Κυρά…

ΑΝΔΡΟΜΑΧΗ
Τί θέλεις ακόμη να του πω;
Θαρρείς ότι αγνοεί τις δυστυχίες μου που αυτός είναι αυτουργός;
Πώς μ’ έχεις καταντήσει, κύρη δες.
Τον γονιό μου είδα πεθαμένο και τα τείχη μες τις φωτιές,
Είδα τις μέρες απ’ την οικογένεια μου να λιγοστεύουν,
και τον άντρα μου μες το αίμα στο χώμα να σέρνουν,
το γιο του μόνο του μαζί μου για τη σκλαβιά να εναποθέτουν.
Αλλά τί μπορεί ένα παιδί; Για τη ζωή τη σκλαβιά ανέχθηκα.
Έκανα με το παραπάνω και κάποτε εμψύχωνα το ηθικό μου.
Νά που η τύχη διάλεξε από αλλού καλύτερα εδώ το φευγιό μου
τυχερός μες την ατυχία του, ο γιος τόσων βασιλιάδων,
μιας και σε κάτι έπρεπε να χρησιμεύσει στην εξουσία σου υπέκυψε.
Πίστεψα ότι στη φυλακή το καταφύγιό του θα ’βρισκε
ο άλλοτε υποταχθείς Πρίαμος που κι ο Αχιλλέας σεβάσθηκε.
Για το γιο του θα περίμενα περισσότερη γλυκύτητα.
Συγχώρησε Έκτορα τη μωροπιστία μου!
Δεν μπόρεσα να υποπτευθώ από ένα έγκλημα τον εχθρό σου,
παρά τη θέλησή του τέλος πίστεψα στη μεγαλοψυχία του.
Ω! Μακάρι να ήταν αρκετή έστω για να μας αφήσει
στον τάφο που εγέρθη με τη δική μου φροντίδα.
Και αποτελειώνοντας εδώ το μίσος του και τη δική μας τη μιζέρια
τίποτα δεν θα χώριζε από λάφυρα τόσο αγαπημένα.

ΠΥΡΡΟΣ
Πήγαινε να με περιμένεις Φοίνικα.

ΣΚΗΝΗ ΕΒΔΟΜΗ
Πύρρος, Ανδρομάχη, Κηφηίς

ΠΥΡΡΟΣ
(συνεχίζει)
Κυρά στάσου.
Υπάρχει ακόμη ελπίδα ο γιος που κλαις πίσω να σου δοθεί.
Ναι, διαισθάνομαι με λύπη ότι σε κάνω να δακρύζεις.
Παρά τη θέλησή μου εφόδια σου δίνω.
Πιστεύοντας ότι πιότερο μίσος θα έφερνα εδώ.
Μα κυρά, κάν’ το σε μένα στρέψε το βλέμμα,
βλέπεις στα μάτια μου βλέμμα αυστηρό.
Κι αν ανήκει σ’ εχθρό που δεν είναι αρεστός,
γιατί με αναγκάζεις προδότης σου να γενώ;
Στο όνομα του γιου σου σταμάτησέ με απ’ αυτό το μίσος.
Τελικά εγώ είμαι αυτός που σε προτρέπει για να σωθεί.
Πρέπει οι στεναγμοί μου να σου ζητούν τη δική του τη ζωή;
Πρέπει εγώ για χάρη του τα πόδια να σου φιλήσω;
Για τελευταία φορά γλίτωσέ τον, γλίτωσε κι εσύ.
Ξέρω από ποιούς όρκους σε απελευθερώνω,
και τα μίση που επάνω μου θα ξεσπαθώσουν.
Την Ερμιόνη θα στείλω πίσω και στο κεφάλι μου θα φορώ,
αντί για στέμμα την αιώνια προσβολή θα κουβαλώ.
Ο γάμος ετοιμάζεται στο ναό άσε με να σε συνοδεύσω,
με διάδημα που για κείνη προορίζεται να σε στεφανώσω.
Κυρά, δεν είναι πια μια προσφορά που πρέπει να περιφρονήσεις.
Σου το λέω ή θα πρέπει να κινδυνεύσεις ή να κυριαρχήσεις.
Η καρδιά απελπισμένη μετά από ένα χρόνο αχαριστίας,
δεν μπορεί πια ν’ αντέξει στην αμφιβολία.
Οι αγωνίες, οι απειλές, και οι στεναγμοί κράτησαν πολύ.
Θα πεθάνω αν σε χάσω θα πεθάνω κι αν άλλο μ’ έχεις στην προσμονή.
Συλλογίσου όσο θα σ’ αφήσω και θά ’ρθω πάλι να σε πάρω
στο ναό όπου ο γιος σου περιμένει να σε πάω.
Εκεί θα με δεις υποταγμένο ή μες την οργή,
να σε στεφανώνω ή από τα μάτια σου θα χαθεί.

ΣΚΗΝΗ ΟΓΔΟΗ
Ανδρομάχη, Κηφηίς

ΚΗΦΗΙΣ
Το είχα προβλέψει ότι από πείσμα για την Ελλάδα,
θα παραμείνεις η κυρά που για κείνη νιώθει λαχτάρα.

ΑΝΔΡΟΜΑΧΗ
Αλίμονό μου! Από πού έβγαλες τα συμπεράσματά σου;
Απ’ την καταδίκη του γιου μου δεν μένει και τίποτα άλλο.

ΚΗΦΗΙΣ
Κυρά, στο σύζυγό σου έμεινες αρκετά πιστή
σε κάνει να εγκληματείς η πολλή αρετή.
Εκείνος την ψυχή σου θα επιθυμούσε ν’ απαλύνει.

ΑΝΔΡΟΜΑΧΗ
Τί; Θα επέτρεπα στον Πύρρο να τον διαδεχθεί;

ΚΗΦΗΙΣ
Αυτό επιθυμεί ο γιος του, απ’ την σαγήνη των Ελλήνων ν’ απαχθείς.
Φρονείς κατόπιν τούτου το πνεύμα του θα ντροπιαστεί;
Μακάρι να περιφρονούσε, κυρά, ένα βασιλιά νικηφόρο
που σε ανεβάζει στην τάξη των φημισμένων σου προγόνων,
που ποδοπατεί για σένα τους οργισμένους σου νικητές,
που δεν θυμάται πια ότι γόνος του Αχιλλέα ήταν,
και αντικρούει τους άθλους του κάνοντάς τους περιττούς;

ΑΝΔΡΟΜΑΧΗ
Αν εκείνος πια δεν θυμάται, πρέπει κι εγώ να λησμονώ.
Να λησμονήσω πως ο Έκτορας ακήδευτος πήγε,
Ενώ τον έσερναν γύρω από τα τείχη μας χωρίς τιμή;
Πώς να λησμονήσω αυτόν τον πατέρα ανάποδα στα πόδια μου ξαπλωμένο,
Το φλεγόμενο βωμό κρατούσε καταματωμένος;
Συλλογίσου και πάλι. Στη φρικτή αυτή τη νύχτα την ανηλεή
που για ένα ολόκληρο έθνος υπήρξε μια νύχτα εσαεί.
Φαντάσου τον Πύρρο με μάτια που ν’ αστράφτουν,
στα μεγαλοπρεπή μας παλάτια να εισβάλει,
και από τους πεθαμένους μου αδελφούς να περνάει,
που το αίμα τους το φρέσκο τη σφαγή να εξάπτει
φαντάσου τις φωνές των νικητών και αυτών που αργοπεθαίνουν
μες τις φλόγες να ασφυκτιούν και κάτω απ’ τα όπλα να εκπνέουν
την Ανδρομάχη απελπισμένη να φανταστείς μες τη φρίκη
νά πώς ο Πύρρος μπροστά μου ενεφανίσθη
ιδού πώς εστέφθη από αυτούς τους άθλους
αυτόν τέλος για σύζυγό μου θέλεις να πάρω.
Όχι, ποτέ δεν θα γίνω συνεργός στα εγκλήματά του.
Ας μας λάβει αν το επιθυμεί για τελευταία θύματά του.
Όλες τις βαρυγκώμιες μου να είχε υποτάξει.

ΚΗΦΗΙΣ
Εντάξει, πάμε να δούμε τον γιο σου να ξεψυχεί.
Μόνο εσένα περιμένουν… κυρά λιγοψυχείς;

ΑΝΔΡΟΜΑΧΗ
Ωχ! Τί μου θυμίζεις και κάνεις την ψυχή μου να σκιρτά!
Τί; Θα πάω, Σηφίκη, να δω όπως τότε τον τελειωμό
του γιου μου, της μοναδικής χαράς μου, τον Έκτορα φτυστό;
Τον γιο που για ενέχυρο μου άφησε απ’ τον έρωτά του;
Αλίμονο! Θυμάμαι την ημέρα εκείνη με πόση ανδρεία,
τον Αχιλλέα ή μάλλον το θάνατο έψαχνε να βρει,
τον γιο του ζήτησε στα χέρια του να τον κρατήσει
«αγαπημένη μου συμβία, είπε σκουπίζοντας τα δάκρυά μου,
δεν γνωρίζω ποιά επιτυχία είναι της μοίρας μου γραφτό να φέρω
τον γιο μου σού αφήνω ενέχυρο της αφοσίωσής μου.
Αν με χάσει, είμαι βέβαιος μέσα από σένα θα με ξαναβρεί.
Αν μέσα από ένα γάμο ευτυχισμένο η μνήμη σου είναι αγαπητή,
ως ποιό βαθμό λάτρευες τον πατέρα δείξε στο παιδί».
Θα μπορούσα να δω ένα τόσο πολύτιμο αίμα να χυθεί;
Και να επιτρέψω όλοι οι ένδοξοι πρόγονοί του μαζί του να χαθούν;
Βάρβαρε βασιλιά γιατί το κρίμα μου πρέπει να σε πλανεύει;
Αν σε μισώ, το μίσος μου τον ενοχοποιεί;
Για το θάνατο όλων των δικών του σε μέμφεται;
Σου παραπονέθηκε για όλες τις μιζέριες που ακόμη δεν καταλαβαίνεις
Γιε μου όμως θα πεθάνεις αν δεν σταματήσω
το όπλο που ο άσπλαχνος πάνω απ’ το κεφάλι σου έχει υψωμένο.
Θα μπορέσω άραγε να το αποτρέψω και τη ζωή να σου προσφέρω;…
Όχι, δεν θα πεθάνεις, δεν θα μπορώ να το αντέξω.
Ας βρούμε τον Πύρρο. Μα όχι, αγαπητή Σηφίκη,
πήγαινε να τον βρεις εκ μέρους μου.

ΚΗΦΗΙΣ
Και τί να πω;

ΑΝΔΡΟΜΑΧΗ
Πες του η αγάπη για το γιο μου είναι αρκετά δυνατή…
Πιστεύεις ότι κατά βάθος το θάνατό του έχει ορκισθεί;
Ο έρωτας δύναται να τον ωθήσει σε πράξεις ωμές;

ΚΗΦΗΙΣ
Κυρά, σε λίγο θα έρθει πάλι αφηνιασμένος.

ΑΝΔΡΟΜΑΧΗ
Εντάξει! Πήγαινε να τον διαβεβαιώσεις…

ΚΗΦΗΙΣ
Για ποιό πράγμα; Για την αφοσίωσή σου;

ΑΝΔΡΟΜΑΧΗ
Αλίμονο! Υπόσχεση να του δώσεις, ακόμη δεν είναι δική μου;
Ω! τέφρα ενός συζύγου! Ω! Τρώες! Ω! πατέρα μου!
Ω! γιε μου που η ζωούλα σου στοιχίζει ακριβά στη μητέρα σου!
Ας πηγαίνουμε.

ΚΗΦΗΙΣ
Να πάμε πού κυρά; Και με αυτό τί θα βγει;

ΑΝΔΡΟΜΑΧΗ
Πάμε στον τάφο του συζύγου να τον συμβουλευτώ.

ΤΕΤΑΡΤΗ ΠΡΑΞΗ
ΣΚΗΝΗ ΠΡΩΤΗ
Ανδρομάχη, Κηφηίς

ΚΗΦΗΙΣ
Α! ουδόλως απορώ, κυρά ότι ο σύζυγός σου,
ο Έκτορας, εμπνέει την ψυχή σου.
Την Τροία ανορθωμένη όπως πριν ακόμη επιθυμεί
με το καλόμοιρο αγόρι που στη φύλαξή σου έχει αφεθεί.
Ο Πύρρος σού το υποσχέθηκε. Σου το είπε μόλις.
Κυρά μόνο μια λέξη περιμένει από σε για να σου τον δώσει.
Πίστεψε σ’ αυτές τις δυνατές αξίες όπως γονιός, σκήπτρο, συγγενείς.
όλα κάτω απ’ τα πόδια σου θα τα ’χεις, αν από σε ικανοποιηθεί.
Για εκείνο και όλο του το λαό βασίλισσά του θα σε αναδείξει.
Ένα τέτοιο νικητή να τον μισείς τόσο πολύ άραγε αξίζει;
Γεμάτος από μένος ευγενές ενάντια των Ελλήνων έχει στραφεί,
Ενδιαφέρεται για το αγόρι ακριβώς όπως κι εσύ.
Την οργή τους προλαμβάνει, είναι κάτω από την σκεπή του
για να μη το παρουσιάσει, ο ίδιος διακινδυνεύει τη ζωή του.
Στο ναό όλα είναι υπό προετοιμασία, το έχεις ήδη υποσχεθεί…

ΑΝΔΡΟΜΑΧΗ
Ναι, θα παρευρεθώ. Μα πρώτα να δούμε το παιδί μου.

ΚΗΦΗΙΣ
Κυρά, ποιός σε πιέζει; η παρουσία του αρκεί,
από δω και εμπρός να μην σου απαγορευτεί.
Σε λίγο θα μπορείς την αγάπη σου να σκορπάς,
και τις αγκαλιές σου δεν θα μπορείς πια να μετράς.
Οποία ευχαρίστηση να βλέπεις το παιδί σου ν’ ανασταίνει.
Όχι πια σαν το σκλάβο που ο κύρης του ανατρέφει
αλλά να βλέπεις μέσα από εκείνον τόσους βασιλιάδες να ξαναζωντανεύει!

ΑΝΔΡΟΜΑΧΗ
Κηφηίς, πάμε να τον δούμε για τελευταία φορά.

ΚΗΦΗΙΣ
Τί είπες; Ω θεοί!

ΑΝΔΡΟΜΑΧΗ
Αγαπημένη μου Σηφίκη,
Μαζί σου δεν κρύβω καθόλου τα αισθήματά μου.
Το πόσο αφοσιωμένη ήσουν στη μιζέρια μου το έχεις αποδείξει.
Πίστεψα με τη σειρά μου ότι καλύτερα θα με είχες γνωρίσει.
Άρα λοιπόν θαρρείς ότι η Ανδρομάχη δεν είναι πιστή,
θα μπορούσε τον σύζυγό της να προδώσει αυτόν που μέσα της ζει,
και ξεσηκώνοντας τόσων και τόσων πεθαμένων τη λύπη,
που η δική μου η ηρεμία θα τάραζε τη δική τους γαλήνη;
Εδώ είναι ο ζήλος που υποσχέθηκα στα κόκαλά του;
Μα ο γιος του χάνεται κι εγώ δεν έπρεπε να πάρω την άμυνά του.
Με το γάμο γίνεται το στήριγμά του ο Πύρρος
Αρκετά αυτό που θέλω είναι να στηριχτώ σε κείνον.
Ξέρω καλά ποιός είναι ο Πύρρος βίαιος αλλά ειλικρινής,
Σηφίκη μου, θα κάνει πολλά περισσότερα απ’ όσα έχει υποσχεθεί.
Στο μένος των Ελλήνων ακόμη ακουμπώ,
γιατί το μίσος τους θα δώσει στο γιο του Έκτορα γονιό.
Πάω λοιπόν, μιας και πρέπει θυσία να γίνω,
στον Πύρρο την υπόλοιπη ζωή μου ν’ ασφαλίσω
πάω, κι όταν θα εισπράττω την αφοσίωσή του πάνω στο βωμό,
δεσμός ακατάλυτος θα τον δεσμεύσει με τον δικό μου το γιο.
Μα παρευθύς η πράξη μου, ενώ είμαι μόνη νεκρική,
θα συντομεύσει τα απομεινάρια μιας ζωής χωρίς τιμή,
και σώζοντας την αγνότητά μου αυτό που οφείλω θα αποδοθεί,
στον Πύρρο, στο σύζυγό μου και στον εαυτό μου στο ίδιο μου το παιδί.
Ιδού τί αθώο η αγάπη μου σοφίστηκε.
Αυτό εξάλλου ο σύζυγος παρήγγειλε.
Θα πάω μόνη νά ’βρω τον Έκτορα και τους συγγενείς.
Σηφίκη, τα μάτια μου θα κλείσεις εσύ.

ΚΗΦΗΙΣ
Α! Μην είσαι βέβαιη ότι θα μπορέσω να επιζήσω…

ΑΝΔΡΟΜΑΧΗ
Όχι, όχι, Σηφίκη σού απαγορεύω να με ακολουθήσεις.
Στα χέρια σου αφήνω τον μοναδικό μου θησαυρό.
Αν ζεις για μένα, ζήσε για του Έκτορα το γιο.
Μόνη θεματοφύλαξ των Τρώων είσαι η ελπίς.
Σκέψου, καθίστασαι αναγκαία σε πόσους βασιλείς.
Στον Πύρρο κοντά να επαγρυπνείς και την πίστη του να του διατηρείς.
Κι αν είναι αναγκαίο, συμφωνώ περί εμού να του ομιλείς
Επικύρωσέ του το γάμο που αναγκαστικά έχω δεχτεί.
Πες του ότι πριν πεθάνω μαζί του έχω δεσμευτεί.
Τις βαρυγκώμιες του πρέπει να σβήσει,
το γιο μου που του αφήνω αρκετά να εκτιμήσει.
Μάθε στο γιο μου τους ήρωες τις γενιάς του,
όσο μπορείς, οδήγησέ τον στα βήματά τους,
εξιστόρησέ του από ποιούς άθλους τη δόξα βρήκαν.
Πιότερα γι’ αυτά που έκαναν παρά γι’ αυτά που ήταν.
Μίλα του κάθε μέρα για τις αρετές του πατέρα.
Κάποιες φορές δε μίλα του και για τη μητέρα.
Σηφίκη, ουδόλως να διανοηθεί εκδίκηση να πάρει
τον αφήνομε σε κύρη που οφείλει να εκτιμάει.
Και τους προγόνους του να ενθυμείται σεμνά.
Του Έκτορα αίμα είναι αλλά κι αυτός που εναπόμενε τελικά
εγώ η ίδια σε μια μέρα, γι’ αυτό λοιπόν το απομεινάρι
θυσίασα το αίμα μου, το μίσος μου και την αγάπη.

ΚΗΦΗΙΣ
Αλίμονο!

ΑΝΔΡΟΜΑΧΗ
Μην με ακολουθήσεις, αν η καρδιά σου σε φοβίζει.
Εκ των προτέρων να γνωρίζεις δεν θα μπορεί στα δάκρυά σου να κυριαρχήσει.
Έρχονται. Κρύψε τα δάκρυά σου Σηφίκη και θυμήσου.
Ότι η τύχη της Ανδρομάχης στα χέρια σου έχει εναποτεθεί.
[…]

Jean Racine. 2007. Ανδρομάχη. Μετ. Αλεξάνδρα Συμεωνίδου. Αθήνα: Γεωργιάδης. Τίτλος πρωτοτύπου: Andromaque (Paris: Girard, 1668).