Ζωή Σαμαρά

Στα λιβάδια της Θράκης

Στα λιβάδια της Θράκης, καθώς τρέχει να γλιτώσει από τον Αρισταίο, η Δρυάδα Ευρυδίκη, κόρη του Απόλλωνα, προτίμησε το δάγκωμα φιδιού και ταξίδεψε στον Άδη.

Το Φαντασιακό ψάχνει στη Χώρα των Σκιών να βρει το Απόλυτο Πραγματικό, για να το ξαναφέρει στη Χώρα των Ανθρώπων. Κέρδισε τον Κέρβερο με τη λύρα του, όπως είχε κερδίσει όλα τα τέρατα που είχαν βρεθεί παλαιότερα στο δρόμο του: είχε ημερέψει τις Σειρήνες στα ταξίδια τού Οδυσσέα και το Δράκοντα στην Αργοναυτική Εκστρατεία.

Όμως εδώ υπάρχει μια εντολή που δεν πρέπει να παραβεί: θα περπατά πρώτο και δε θα γυρίσει ν’ αντικρίσει το Πραγματικό πριν φτάσουν στο φως του ήλιου. Στον κόσμο του Φαντασιακού πρέπει να υπάρχει αμοιβαία εμπιστοσύνη ανάμεσα στον ήρωα και τις δυνάμεις του σκότους.

Το Φαντασιακό έχει πάρει πια το δρόμο της επιστροφής. Με το ηρωικό παρελθόν του η νίκη είναι ήδη δεδομένη. Νά όμως που κάποια στιγμή λιποψυχεί. Κι αν ξέφυγε ολωσδιόλου από το Πραγματικό; Στρέφει το βλέμμα προς τον Άδη, μα δε γίνεται στήλη άλατος, γιατί αυτό το πραγματικό ήταν το ταίρι του, το έτερον ήμισυ, το αμέσως επόμενο στην ιεραρχία από το εγώ. Το βλέμμα τού Ορφέα μεταμορφώνει την Ευρυδίκη σε άνεμο-animus. Το φαντασιακό-anima είναι τώρα πια αυτόνομο. Το πηγαίο ή απόλυτο πραγματικό είναι η Αρχή, είναι η μάνα-Νύχτα, γι’ αυτό και βρίσκεται εγκλωβισμένο στη χώρα των Σκιών. Ταυτόχρονα Ορφέας και Ευρυδίκη, animus και anima, ή το αντίστροφο, ο ποιητής-αναγνώστης δεν μπορεί να κοιτάξει τον εαυτό του χωρίς να τον εξαφανίσει.

Ή μήπως το Φαντασιακό ψάχνει το Πραγματικό για να το εγκαταλείψει στη χώρα των Σκιών; Η φαντασία τού Ορφέα δημιουργεί το Απόλυτο Πραγματικό, ενώ το βλέμμα του το εξαφανίζει. Αυτή η διαλεκτική παρουσίας/απουσίας του πραγματικού παράγει το κείμενο και δίνει υπόσταση στο φαντασιακό.

Μήπως τελικά ο Ορφέας σκόπιμα γύρισε να δει την Ευρυδίκη;

Ζωή Σαμαρά. 1997. Το πέρασμα της Ευρυδίκης. Θεσσαλονίκη: Νέα Πορεία.