Οδυσσέας Ελύτης

Η Οδύσσεια

(απόσπασμα)

Σκαμπανέβαζε το σπίτι μες στα περιβόλια κι από τα μεγάλα τζάμια
του θωρούσες
μια να χάνονται αντίκρυ τα βουνά
μια ν’ ανεβαίνουνε
ώς τα ύψη πάλι

Από το κεφαλόσκαλο ψηλά
μ’ ένα χιτώνιο ναυτικό στους ώμους
ο πατέρας μου έμπηγε τις φωνές
κι όλοι τρεχοκοπούσανε δεξιά
κι αριστερά
ποιoς να στεριώσει ένα μαδέρι
ποιoς να μαζέψει
βιαστικά τις τέντες
προτού ένας τέτοιος ξαφνικός πουνέντες μάς
μπατάρει

Έτσι κι αλλιώς
στα μέρη τα δικά μας πάντα ταξιδεύαμε

Πρόσω

Και με προσοχή
σαν να το ξέραμε από τότε πως ανέκαθεν υπήρξε
η πίκρα
κι η Ελλάδα δεν υπήρξε ποτέ

Πρόσω ηρέμα

Ἔπρησεν δ’ ἄνεμος μέσον ἱστίον
ἀμφὶ δὲ κῦμα στείρη
πορφύρεον
μεγάλ’ ἴαχε νηὸς ἰούσης

Και τις χώρες παραπλέαμε των Λωτοφάγων με τη διαρκή πανσέληνο
ανασηκωμένα πάνω στα νερά νησιά μαύρα και οστεώδη
άλλοτε
ήταν η Αιολία όπου οι άνθρωποι γύριζαν στον ύπνο τους ανάλογα
με τον καιρό

Κι όπως έχουν να λένε
δυο φορές το χρόνο
στις Ισημερίες
μικρά
λευκά παιδιά
μηδαμινά στο ζύγι
έπεφταν συνεχώς σαν απαλές
νιφάδες
και με το πρώτο που άγγιζαν
έλιωναν κι έμενε η δροσιά

Θυμάμαι κάποιο πόρτο έξω απ’ τους δρόμους τους γνωστούς
όπου
δεν ήταν εύκολο να πιάσεις
και όπου οι κάτοικοι τη νύχτα έφεγγαν
σαν πυγολαμπίδες

Δόξα να ’χει ο Θεός
εμείς γυρίζαμε παντού
ξεφορτώναμε λάδι
και κρασί και παίρναμε σ’ αντάλλαγμα λουλούδια τόνους
απ’ αυτά
που τα λεν στη γλώσσα τους οι ιθαγενείς τριαντάφυλλα
μπουκαλάκια
με απόσταγμα σπάνιο γιασεμιού ή ακόμη και γυναίκες

Έξαφνα μια κοπέλα
χτυπημένη από το βλέμμα του Ταξιάρχη
που
την πήρα σκλάβα μου και ακόμη ώς σήμερα που γράφω μόνο αυτή
μου παραστέκει

Όλο δεξιά

Στο σημείο το ίδιο
σαν σταματημένοι
που οι στεριές αργούσαν
να φανούν

«Νόμισες εσύ σταμάτησες
αλλ’ οι άλλοι που μάκρυναν
αυτοί σε
ακινητούν» έλεγε
διορθώνοντας τη σκέψη μου ο πατέρας

Και τα λόγια του ένα ένα στο τετράδιο με τις πεταλούδες κάρφωνα
[...]

Οδυσσέας Ελύτης. [1971] 2006. Το φωτόδεντρο και η δέκατη τέταρτη ομορφιά. 7η έκδ. Αθήνα: Ίκαρος.