Ψηφίδες για την ελληνική γλώσσα

Η Margaret Atwood στο ποίημά της «Ορφέας 1» αφηγείται μια άλλη εκδοχή. Μαζί με τον Ερμή, που τη συνοδεύει στον δρόμο από τον κόσμο των νεκρών στον κόσμο των ζωντανών, η Ευρυδίκη μιλά και εκφράζει τις σκέψεις του Ορφέα. Γυρίζει στη ζωή, όχι επειδή το θέλει η ίδια, αλλά επειδή είναι αφοσιωμένη στον σύζυγό της: «Ήμουν υπάκουη, αλλά μουδιασμένη, όπως ένα μουδιασμένο χέρι. Η επιστροφή στον χρόνο δεν ήταν δική μου επιλογή». Και απευθυνόμενη στον Ορφέα συνεχίζει: «μπροστά στα μάτια σου κρατούσες σταθερά την εικόνα αυτού που εσύ ήθελες να γίνω: ζωντανή και πάλι. Ήταν αυτή σου η επιθυμία μου με έκανε να ακολουθώ.» Η Ευρυδίκη της Atwood δεν επιθυμεί να ξαναζήσει, ενώ ο Ερμής, που της κρατά τρυφερά το χέρι, επιβεβαιώνει την επιθυμία της να παραμείνει νεκρή, καθώς προτιμά να αποφύγει τις αρνητικές πλευρές της ζωής. Η Ευρυδίκη έχει κατακτήσει μια κατάσταση νιρβάνα, μια μορφή σωτηρίας και λύτρωσης. Έχει αποδεχτεί τη μοίρα της. Έχει συνηθίσει.
Στο ταξίδι πίσω σε αυτόν τον κόσμο το σώμα της αρχίζει να ξαναπαίρνει μορφή: «ήδη τα χέρια μου είχαν χώμα, και διψούσα». Όταν ο Ερμής της ανακοινώνει τον ερχομό του Ορφέα υποδηλώνει και το ότι η προηγούμενη ζωή της δεν ήταν ευχάριστη.
Η Atwood υπαινίσσεται ότι η αγάπη του Ορφέα δεν είναι αληθινή, καθώς δεν αγαπά πραγματικά, αλλά μάλλον αγαπά μια άλλη γυναίκα, αυτή που θα ήθελε να αυτή να είναι. Η αγάπη του ήταν σίγουρα καταπιεστική: «είχες μαζί σου το παλιό σου λουρί, που θα το έλεγες αγάπη». Ο Ερμής κάνει την εξής διαπίστωση: «Λέει ότι σου τραγουδά επειδή σε αγαπά, όχι όπως είσαι τώρα. Θέλει να γίνεις αυτό που λέει πραγματική. Δεν μπορεί να σε αγαπά εάν δεν είσαι εκεί». Ο Ορφέας δεν μπορεί να κατανοήσει ότι η Ευρυδίκη είναι κάτι παραπάνω από το φυσικό της σώμα. Την ταυτίζει με τη σωματική μορφή που είχε στο παρελθόν. Η αγάπη, λοιπόν, του Ορφέα στηρίζεται στη φυσική διάσταση. Όχι μόνο δεν μπορεί να την αγαπά χωρίς να τη βλέπει, αλλά και θέλει να έχει την ίδια μορφή όπως όταν ήταν ζωντανή.
Κι ενώ, κατά την Atwood, ο Ορφέας τα θέλει όλα δικά του, αντίθετα, η αγάπη της Ευρυδίκης είναι πιο ώριμη, μια αγάπη που αποδέχεται τους φυσικούς νόμους της ζωής, και όπως της αναγνωρίζει ο Ερμής: «Γνώριζες ξαφνικά καθώς άφηνες το σώμα σου ότι θα τον αγαπάς οπουδήποτε, ακόμη και σε αυτήν τη χώρα της λήθης…»
Στην Atwood, η αποτυχία του Ορφέα να ξαναφέρει την Ευρυδίκη στον κόσμο των ζωντανών οφείλεται στην ανικανότητά του να καταλάβει την πραγματική φύση της αγάπης. Ο ύμνος αυτός του έρωτα εκφράζει με μεγάλη πικρία, ότι, τελικά, ο Ορφέας ποτέ δεν αγάπησε πραγματικά την Ευρυδίκη. Ο «Ορφέας και η Ευρυδίκη» από ιστορία αγάπης, έγινε ιστορία προδοσίας κι εξαπάτησης.
(Μπολιάκη 2008:570–571)