Γραφικό

Πυξίς

Ψηφιακή Αρχαιοθήκη

Επιμ. Τριανταφυλλιά Γιάννου

«Τυφλό φως»

Ο Γιώργος Γεωργούσης, ήδη από την πρώτη του ποιητική συλλογή με τον τίτλο Νυκτιλύκη, ανατρέχει στην αρχαία ελληνική γραμματεία και αξιοποιεί τις πηγές της, γεγονός που του δίνει τη δυνατότητα να δημιουργήσει με τον δικό του πρωτότυπο τρόπο το έργο του. Αντιμετωπίζει τον μύθο και την αρχαιότητα ως διαύλους επικοινωνίας τόσο με το παρελθόν όσο και με το παρόν. Η αρχαία ελληνική παράδοση επιτρέπει στον ποιητή τη σύνδεσή του με το παρελθόν, τη λιτότητα στην έκφραση και τον ανθρωποκεντρικό προσανατολισμό της ποίησής του. Ο ποιητής εγγράφει τον μύθο στις συνθέσεις του στο πλαίσιο μιας γραφής προσωπικής, η οποία στοχεύει στην έκφραση του ατομικού βιώματος και μέσω του μύθου αποκτά έναν συλλογικό και υπερπροσωπικό χαρακτήρα (Οικονομοπούλου, 2016: 946).
Στο συγκεκριμένο ποίημα πηγή έμπνευσης του ποιητή αποτελούν οι στίχοι 86-87 από την τραγωδία Οιδίπους τύραννος του Σοφοκλή. Πρόκειται για τη στιγμή που ο Κρέων φέρνει χρησμό από τους Δελφούς, προκειμένου να γίνει κατανοητός ο λόγος για τον οποίο η πόλη των Θηβών αποδεκατιζόταν από φοβερό λοιμό. Ο Κρέων φτάνει χαρούμενος και στεφανωμένος με δάφνη, σημάδι ότι κόμιζε ευοίωνες αγγελίες από το μαντείο. Θεωρεί τον χρησμό καλό για την πόλη, καθώς σύμφωνα με αυτόν για τη σωτηρία της πόλης ο θεός Απόλλων απαιτεί να τιμωρηθούν αυτοί που κάποτε δολοφόνησαν τον βασιλιά των Θηβών Λάιο. Η τραγική ειρωνεία έγκειται στο γεγονός ότι ο δολοφόνος του Λάιου και το μίασμα της πόλης είναι ο ίδιος ο Οιδίποδας, αυτός δηλαδή που ανέλαβε να εξιχνιάσει την υπόθεση, θέλοντας την αλήθεια μες στο φως να φανερώσει. Το φως όμως του χρησμού δεν διευκολύνει τον τραγικό ήρωα στην αποκάλυψη της αλήθειας, αλλά τον τυφλώνει, με την έννοια ότι θολώνει την κρίση του. Όταν με τη λύση της τραγωδίας η αλήθεια αποκαλύπτεται, μην αντέχοντας το φως της αποκάλυψης, ο Οιδίποδας αυτοτυφλώνεται. Το τυφλό φως, επομένως, του ποιήματος παραπέμπει τόσο στην αμφισημία των χρησμών όσο και στην τραγική κατάληξη του τραγικού ήρωα.

Στοιχεία Έκδοσης:

  • Γεωργούσης, Γιώργος. 1987. Διπλοσκοπιά. Αθήνα: Διάττων.

Βιβλιογραφία-Δικτυογραφία:

  • Οικονομοπούλου, Βάσω. 2016. «Η ελληνική αρχαιότητα στην ποίηση του Γιώργου Γεωργούση». Στον τόμο Μνήμη Ξ. Α. Κοκόλη. Ζητήματα νεοελληνικής φιλολογίας: Μετρικά, υφολογικά, κριτικά, μεταφραστικά. Πρακτικά της ΙΔ΄ Επιστημονικής Συνάντησης (27–30 Μαρτίου 2014). Τμήμα Φιλολογίας. Τομέας ΜΝΕΣ. Θεσσαλονίκη. 937-947.