Γραφικό

Πυξίς

Ψηφιακή Αρχαιοθήκη

Επιμ. Τριανταφυλλιά Γιάννου

Το μυστήριο της Άλκηστης

«Στο Μυστήριο της Άλκηστης τα καθιερωμένα θέματα της θυσίας και του ηρωισμού αναλύονται χωρίς λοξοδρομήματα και χωρίς ενστάσεις. Σκοπός μου, όταν έγραφα το έργο, ήταν να ανανεώσω ευλαβικά έναν αρχαίο μύθο για να τον καταστήσω, αν γίνεται, πιο άμεσα προσιτό, για να ανασύρω από μέσα του αφενός την αιώνια ιλαροτραγωδία του πένθους, τον συγκεντρωμένο γύρω από κάθε νεκρική κλίνη εσμό των ενοχλητικών και των διάφορων και αφετέρου τις σχεδόν τελετουργικές όψεις του, το παιχνίδι του θανάτου και της ανάστασης αυτού που είναι στ' αλήθεια, με την έννοια που ο δικός μας Μεσαίωνας έδινε στη λέξη, ένα μυστήριο, δηλαδή ένα λειτουργικό δράμα. […] Στο Μυστήριο της Άλκηστης η λύση στην οποία κατέληξα, για να παρακάμψω τουλάχιστον τους πιο κραυγαλέους και τους πιο ανώφελους αναχρονισμούς, ήταν να διατηρήσω στο μέτρο του δυνατού από το παρελθόν και το παρόν τα κοινά τους στοιχεία που είναι συγχρόνως και τα βασικά στοιχεία της ίδιας της ζωής. […] Ο Θάνατος, όπως εικονίζεται στα ελληνικά αγγεία, ως ένας ωραίος νέος που πίνει αίμα και συνάμα είναι ο αδερφός του Έρωτα, μου φάνηκε εντελώς ξένος πλέον προς τις αγωνίες μας και τα προσωπικά μας παραληρήματα, υπερβολικά αρχαιολογικός για να μας κάνει να αισθανθούμε εδώ σε όλη του την έκταση τον τρόμο που εμπνέει και, συνακόλουθα, την ηρωική πράξη του Ηρακλή. […] Παρουσιάζω λοιπόν δι' αναχρονισμού τον Θάνατο ως μαυροντυμένη γυναίκα. […] Σε μια εποχή που ο Θάνατος και ο Ηρακλής είχαν ακόμα ο καθένας τους βωμούς του, ο Ευριπίδης μπορούσε να επιτρέψει στον εαυτό του να παραλείψει τη σκηνή με τον Θάνατο και να υποδηλώσει συνοπτικά μια απλή αθλητική πάλη ανάμεσα στον ήρωα και στον ζοφερό θεό. Για μας, αντίθετα, η κορυφαία σκηνή στην Άλκηστη είναι ίσως αυτή ακριβώς η σκηνή του τρόμου και του πειρασμού, της αμφιβολίας και της δοκιμασίας — τίποτα δεν μας ενδιαφέρει περισσότερο από την προσπάθεια να μαντέψουμε με ποια μέσα ένας γενναίος άντρας αντιστέκεται ταυτόχρονα στον φόβο του θανάτου και στο κάλεσμα του μηδενός. Είτε το θέλουμε είτε όχι, το μυστήριο της Άλκηστης γίνεται για μας ένα με το μυστήριο του Ηρακλή.» (Marguerite Yourcenar, από την εισαγωγή της στο θεατρικό κείμενο).

Στοιχεία Έκδοσης:

  • Yourcenar, Marguerite. 2005. Θέατρο ΙΙ. Ηλέκτρα ή η πτώση των προσωπείων. Το μυστήριο της Άλκηστης. Ποιος δεν έχει τον Μινώταυρό του; Μετ. Ιωάννα Δ. Χατζηνικολή. Αθήνα: Εκδόσεις Χατζηνικολή. Τίτλος πρωτοτύπου: Théâtre II: Le mystère d’Alceste (Éditions Gallimard, 1971).