Ψηφίδες για την ελληνική γλώσσα

Ο Πόλεμος της Τρωάδος αποτελεί παράφραση του γαλλικού μυθιστορήματος Le Roman de Troie του Benoît de Sainte Maure, που γράφτηκε τον 12ο αιώνα. Πρόκειται για ένα εκτενέστατο έργο που διηγείται τα γεγονότα πριν, κατά τη διάρκεια και μετά τον Τρωικό πόλεμο. Στην πραγματικότητα πρόκειται για μια προσαρμογή του τρωικού μύθου επενδεδυμένου με την ατμόσφαιρα και τους κώδικες συμπεριφοράς του φεουδαρχικού Μεσαίωνα. Το θέμα του πολέμου εναλλάσσεται με το θέμα του έρωτα. Ο de Sainte Maure δεν φαίνεται να γνώριζε τα ομηρικά έπη αλλά στηρίζεται κυρίως στον Δάρη τον Φρύγιο και τον Δίκτυ τον Κρήτα καθώς και στον Βιργίλιο και τον Στάτιο. Το έπος του de Sainte Maure γραμμένο σε 30.000 οκτασύλλαβους στίχους γνώρισε πανευρωπαϊκή επιτυχία, αφού μεταφράστηκε τον Μεσαίωνα σε όλες σχεδόν τις ευρωπαϊκές γλώσσες. Η ελληνική μετάφραση έγινε πιθανόν τον 14ο αιώνα στη φραγκοκρατούμενη Πελοπόννησο. Σώζεται σε 7 χειρόγραφα και περιλαμβάνει 14.403 στίχους, είναι δηλαδή το εκτενέστερο έμμετρο κείμενο της δημώδους λογοτεχνίας μας. Ο μεταφραστής, ικανός στιχουργός και καλός γνώστης της μεσαιωνικής γαλλικής, ακολουθεί πιστά το πρότυπό του, αν και πιο συχνά συνοψίζει παρά μεταφράζει κατά λέξη.
Το κοινό για το έργο του de Sainte Maure ήταν αριστοκρατικό, για το οποίο η διασκευή αυτή, και γενικώς τα αρχαία έπη, εξυπηρετούσε διδακτικό σκοπό ως «καθρέφτης για τους πρίγκιπες». Επειδή, σύμφωνα με τις προσδοκίες του μεσαιωνικού κοινού οι ηρωικοί χαρακτήρες έπρεπε να είναι εραστές, ο de Sainte Maure εφηύρε την ιστορία του έρωτα του νεαρού Τρώου πρίγκιπα Τρωίλου για την κόρη του Κάλχα, ο οποίος αυτομόλησε στους Αχαιούς. Μετά την επιστροφή της στον πατέρα της στο πλαίσιο κάποιας ανταλλαγής αιχμαλώτων, τη γοητεύει με επιτυχία ο Έλληνας Διομήδης. Αυτό το ερωτικό τρίγωνο έγινε το κεντρικό θέμα πολλών μεταγενέστερων έργων. Στον Πόλεμο της Τρωάδος, η κόρη του Κάλχα ονομάζεται Βρισηίδα, αλλά είναι περισσότερο γνωστή με άλλο όνομα: στον Φιλόστρατο του Βοκάκιου έγινε Χρησηίδα, στον Chaucer έγινε Criseyde, Cresseid στον Robert Henryson και τέλος Cressida στον Shakespeare. Το ποίημα αφιερώνεται σε μια «riche dame de riche rei» (πλούσια κυρία ενός πλούσιου βασιλιά), η οποία έχει αναγνωρισθεί με ασφάλεια ως η Eleanor of Aquitaine, σύζυγος του Ερρίκου Β΄. Με βάση αυτή την αφιέρωση, το ποίημα χρονολογείται στα χρόνια πριν το 1173, όταν η Eleanor φυλακίσθηκε από τον Ερρίκο.