Γραφικό

Πυξίς

Ψηφιακή Αρχαιοθήκη

Επιμ. Τριανταφυλλιά Γιάννου

«Δανάη» [1968]

Το ποίημα ανήκει στις Επαναλήψεις. Σειρά δεύτερη (1968), που γράφτηκαν στο στρατόπεδο συγκέντρωσης πολιτικών κρατουμένων στο Παρθένι της Λέρου. Στις Επαναλήψεις το μυθολογικό ή ιστορικό προσωπείο θα λειτουργήσει τριπλά: για την καταγγελία του αντιπάλου, για την έκφραση της κρίσης, για την κριτική στους οικείους. Έτσι, οι Επαναλήψεις, παρ' όλη την παραβολική τους μορφή —μάλλον ακριβώς χάρη σ’ αυτήν—, αναφέρονται πιο συγκεκριμένα σε «πρόσωπα και γεγονότα». Στις Επαναλήψεις, λοιπόν, έχουμε τη μυθολογική κάλυψη, την παραβολή, αλλά και την παρουσία του ιστορικού τοπίου πιο έντονη από ποτέ (Προκοπάκη, 1981: 60). Το συγκεκριμένο ποίημα αναφέρεται στον μύθο της Δανάης, μητέρας του Περσέα. Σύμφωνα με τον μύθο, ο βασιλιάς Ακρίσιος είχε λάβει έναν χρησμό που προφήτευε ότι θα τον σκότωνε ο εγγονός του. Γι' αυτό αποφάσισε να κλειδώσει τη Δανάη μαζί με την τροφό της σε μια υπόγεια φυλακή. Τη Δανάη, όμως, ερωτεύτηκε ο Δίας, που μεταμορφώθηκε σε χρυσή βροχή και έτσι εισχώρησε στη φυλακή της. Από την ένωση αυτή γεννήθηκε ο Περσέας. Ο Ακρίσιος, όταν έμαθε για τη γέννηση του εγγονού του, σκότωσε την τροφό και, κλειδώνοντας τη Δανάη και τον μικρό Περσέα σε ένα μπαούλο, τους έριξε στη θάλασσα. Το μπαούλο ξεβράστηκε στη Σέριφο, όπου και το μάζεψε ο ψαράς Δίκτυς και το μετέφερε στον αδερφό του, τον βασιλιά Πολυδέκτη, σώζοντας έτσι τη ζωή μητέρας και γιου. Όμως ο Πολυδέκτης αγάπησε τη Δανάη και, θεωρώντας τον Περσέα εμπόδιο, του ανέθεσε τον φόνο των Γοργόνων. Ο Περσέας με τη βοήθεια των θεών γύρισε θριαμβευτής, βρίσκοντας τη μητέρα του μαζί με τον σωτήρα του Δίκτυ καταδιωκόμενους από τον Πολυδέκτη. Τότε παρουσίασε στον Πολυδέκτη το κεφάλι της Γοργόνας Μέδουσας και τον απολίθωσε, τον δε Δίκτυ κατέστησε βασιλιά της Σερίφου και τη μητέρα του Δανάη επανέφερε στο Άργος, την πατρίδα τους.

Στοιχεία Έκδοσης:

  • Ρίτσος, Γιάννης. [1989] 1998. Ποιήματα Ι΄ (1963-1972). 2η έκδ. Αθήνα: Κέδρος.

Βιβλιογραφία-Δικτυογραφία:

  • ΨΗΦΙΔΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ, ΑΝΕΜΟΣΚΑΛΑ. Γιάννης Ρίτσος.
  • ΨΗΦΙΔΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ. ΠΡΟΣΩΠΑ ΚΑΙ ΘΕΜΑΤΑ ΤΗΣ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑΣ, Ρίτσος Γιάννης .
  • Προκοπάκη, Χρύσα. 1981. Η πορεία προς τη Γκραγκάντα ή οι περιπέτειες του οράματος. Αθήνα: Κέδρος.