Ψηφίδες για την ελληνική γλώσσα

Το ποίημα ανήκει στη συλλογή Ημερολόγιο Καταστρώματος, Β΄. Η συλλογή περιέχει 13 ποιήματα και σχεδόν όλα συνοδεύονται από ημερομηνία, συχνά και από τόπο γραφής, γεγονός που συνάδει με τον έντονα ημερολογιακό τους χαρακτήρα. Γραμμένα στα χρόνια του πολέμου, μακριά από την Ελλάδα, τα ποιήματα της συλλογής δηλώνουν την πιο επικαιρική στιγμή της σεφερικής ποίησης και φέρουν νωπά τα σημάδια της ιστορικής συγκυρίας (Γαραντούδης & Καγιαλής, 2008: 158).
Στο συγκεκριμένο ποίημα γίνονται ρητές («παρὰ δῆμον ὀνείρων, παρὰ δῆμον ὀνείρων») και υπαινικτικές αναφορές («εκείνο το σπίτι περιμένει μ’ ένα γαλάζιο καπνό / μ’ ένα σκυλί γερασμένο / περιμένοντας για να ξεψυχήσει το γυρισμό») στην Οδύσσεια του Ομήρου. Για άλλη μια φορά η μυθική μορφή του Ελπήνορα κάνει την εμφάνισή της στην ποίηση του Γιώργου Σεφέρη. Σχολιάζοντας τη συχνή παρουσία του μυθικού ήρωα στην ποίησή του, ο Γιώργος Σεφέρης σημείωσε τα εξής: «ο τρυφερός μέσος άνθρωπος πάει να γίνει ο πιο συγκινητικός ανάμεσα στα πρόσωπά μου, ίσως γιατί συμβολίζει αυτούς που δηλώνουμε στην καθημερινή μας ομιλία με το επιφώνημα ο κακομοίρης. Ωστόσο, ας μην ξεχνάμε πως οι άκακοι αυτοί άνθρωποι, επειδή ακριβώς είναι εύκολοι, είναι συχνά οι καλύτεροι φορείς του κακού που έχει αλλού την πηγή του» (Σαββίδης, 1981: 18). Στο συγκεκριμένο ποίημα, η μορφή του Ελπήνορα, που δεν είχε ούτε μυαλό ούτε παλικαριά, έρχεται σε αντίθεση με τους ήρωες των Ψαρών, τους οποίους επικαλείται ο ποιητής.