Ψηφίδες για την ελληνική γλώσσα

Το διήγημα «Εξόριστοι ρόλοι» αποτελεί την πρώτη από τις δεκαεπτά μικρές καθημερινές ιστορίες της συλλογής διηγημάτων της Μαίρης Μικέ με τον τίτλο Κόκκινες ουλές. Σε αυτές τις ιστορίες η αφήγηση εστιάζει στo πάσχον γυναικείο σώμα κι επιμένει στην κοινωνική σήμανσή του μέσα από διαδικασίες χειραγώγησης, επιτήρησης, τιμωρίας, πένθους και βίας. Παρουσιάζονται σώματα βασανισμένα, άλλα πειθήνια, που λυγίζουν εύκολα για να ανταποκριθούν σε θεατές κι αθέατες τεχνολογίες της εξουσίας, αλλά και άλλα που αντιστέκονται για να υπονομεύσουν ή και να ανατρέψουν τις συνθήκες της ζωής τους. Σε κάθε περίπτωση τα σώματα σημαδεύονται. Άλλωστε, ο γενικός τίτλος Κόκκινες ουλές υπογραμμίζει το σημάδι αυτής ακριβώς της βαθιάς σωματικής πληγής που ακόμα αιμορραγεί. Στη συγκεκριμένη ιστορία, οι πρωταγωνίστριες είναι γυναίκες εξόριστες και, παρά το γεγονός ότι ακριβείς χωρικοί και χρονικοί προσδιορισμοί απουσιάζουν, η δράση εντοπίζεται σε κάποιον τόπο εξορίας που δεν κατονομάζεται, στα πέτρινα μετεμφυλιακά χρόνια. Ένα κρυμμένο κείμενο των Τρωάδων δίνει την ιδέα για μια παράσταση αρχαίας τραγωδίας, η οποία τελικά δεν πραγματοποιήθηκε ποτέ. Οι Τρωάδες του Ευριπίδη επανεγγράφονται στο πλαίσιο της σύγχρονης τραγωδίας των εξόριστων γυναικών, των οποίων η μοίρα ταυτίζεται με τη μοίρα των γυναικών της Τροίας, η μοίρα της Θάλειας με τη μοίρα της Ανδρομάχης, της Σοφίας με τη μοίρα της Κασσάνδρας, της Φρόσως με τη μοίρα της Εκάβης, της νεκρής συντρόφισσας με τη μοίρα της σφαγμένης Πολυξένης. Τα σώματα των εξόριστων γυναικών γίνονται θύλακες και φύλακες της συλλογικής γυναικείας μνήμης, ενσώματοι μάρτυρες των φρικαλεοτήτων του πολέμου. Από το στρατόπεδο των εξόριστων γυναικών δεν λείπουν οι σύγχρονοι Αίαντες, Νεοπτόλεμοι και Αγαμέμνονες, οι οποίοι παραπέμπουν στους κατασταλτικούς και βίαιους μηχανισμούς της αντρικής εξουσίας, καθώς και οι σύγχρονοι Αστυάνακτες, τα παιδιά θύματα του πολέμου.