[Τεκμηρίωση: βλ. Πυξίς]
Rainer Maria Rilke
Σονέτα στον Ορφέα
Μετάφραση: Αλέξανδρος Ίσαρης
(αποσπάσματα)[...]
ΜΕΡΟΣ ΔΕΥΤΕΡΟ
[...]
III
Καθρέφτες: κανείς ποτέ δεν περιέγραψε με γνώση
τί είστε στην ουσία.
Εσείς, σαν με χιλιάδες τρύπες κόσκινου
πλήρη διάκενα του χρόνου.
Εσείς που σπαταλιέστε ακόμα και σε άδειες αίθουσες
όταν νυχτώνει γίνεστε απέραντοι σαν δάση…
Κι ο πολυέλαιος τρυπά σαν κέρατο ελαφιού
το απαραβίαστό σας.
Φορές φορές είστε γεμάτοι ζωγραφιές.
Κάποιες μοιάζουν να χάθηκαν εντός σας—,
κι άλλες αφήσατε δειλά να προσπεράσουν.
Όμως η ωραιότερη θα μείνει εκεί
ωσότου στα παρθένα μάγουλά της βυθιστεί
ολόφωτος ο Νάρκισσος που έσπασε τα δεσμά του.
XIII
Να ’σαι πριν από κάθε αποχωρισμό, σαν να ’ταν
πίσω σου, όπως η βαρυχειμωνιά που μόλις τώρα φεύγει.
Γιατί απ’ όλους τους χειμώνες είν’ ένας τόσο μεγάλος,
που αν τον ξεπεράσεις, η καρδιά σου στο εξής όλα θα τ’ αντέχει.
Να ’σαι πάντοτε νεκρός στην Ευρυδίκη — σήκω επάνω τραγουδώντας,
ψάλλοντας ύμνους πέταξε πίσω στην καθαρή τη σχέση.
Εδώ, ανάμεσα σ’ αυτούς που χάνονται και σβήνουν
να ’σαι στο βασίλειο της πτώσης, να ’σαι ένα ποτήρι που αντηχεί,
που έγινε θρύψαλα μες στην αντήχησή του.
Να υπάρχεις — γνωρίζοντας ταυτόχρονα τους όρους του Μη-Είναι,
την ατελείωτη αιτία του εσωτερικού σου κραδασμού,
ώστε ετούτη τη μοναδική φορά να τον ολοκληρώσεις.
Στα χρησιμοποιημένα, στα σάπια και στα σιωπηλά
αποθέματα της φύσης, στα σύνολα τ’ ανείπωτα,
μέτρα κι εσένα με χαρά, εκμηδενίζοντας τους αριθμούς.
XXVI
Πώς μας ταράζουν οι φωνές των πουλιών…
Κάθε φωνή που ακούστηκε ποτέ.
Μα και τα παιδιά που παίζουν έξω,
κραυγάζουνε περνώντας δίπλα στις αληθινές φωνές.
Κραυγάζουνε τη σύμπτωση. Μες στα διάκενα
τούτου του σύμπαντος (όπου εισέρχονται
ανέπαφες οι φωνές των πουλιών όπως στα όνειρα οι άνθρωποι —)
χώνουν των ουρλιαχτών τις σφήνες.
Αλίμονο, πού είμαστε; Όλο και πιο ελεύθεροι,
σαν αδέσμευτοι χαρταετοί,
τρέχουμε κυνηγώντας χαμηλά, με κρόσσια γέλιου,
που ξέσχισαν οι άνεμοι. — Βάλε σε τάξη αυτούς που φωνασκούν,
τραγουδιστή θεέ! Ώστε να κελαρύζουνε ξυπνώντας,
καθώς θα φέρουνε σαν ποταμός τη λύρα και το κεφάλι.
Μέγαρο Μουσικής Αθηνών. 1998. Ορφέας και Ευρυδίκη στην ποίηση του εικοστού αιώνα. Επιλογή κειμένων Ελένη Βαροπούλου. Αθήνα: Οργανισμός Μεγάρου Μουσικής Αθηνών.
