[Τεκμηρίωση: βλ. Πυξίς]
Γιάννης Ρίτσος
Παραίνεση
Μάχες και μάχες· — κουράστηκες πια. Μείνε, λοιπόν, εδώ πέρα
λίγο πριν απ’ το τέλος. Λησμόνησε. Κλείσε τα μάτια, να σμίξεις βαθιά σου
τ’ άλλο σκοτάδι συμφιλιωτικό. Ύστερα, σήκω ξανά να σμιλέψεις στην πέτρα
ωραίες σκηνές, μιαν ύστατη φορά, σαν αυτές στην ασπίδα του Αχιλλέα.
Ωστόσο, κοίτα να διαλέξεις τις πιο ασήμαντες, — τους κήρυκες π.χ.
κάτω απ’ τις δρυς, κουρασμένους· τους στρατιώτες που ετοιμάζουν το δείπνο·
τον βασιλιά γερμένον σιωπηλά πάνω στο σκήπτρο του· έναν νέο
που κατεβαίνει απ’ το λόφο φωνάζοντας — τ’ ανοιχτό στόμα
χωρίς κραυγή. Οι γυναίκες κάθονται μπροστά στα κατώφλια κοιτώντας
πέρα μακριά ή και μέσα τους μ’ ένα γλυκό χαμόγελο συγγνώμης
που τέλειωσε και τούτη η μέρα κι η σκοτούρα του φαγιού κι η λάτρα —
τα ρούχα είναι πλυμένα και σιδερωμένα στο συρτάρι· η σκούπα
καθαρισμένη κι αυτή πίσω απ’ την πόρτα· γεμάτες οι στάμνες·
ο λύχνος κρεμασμένος στο καρφί του τοίχου· κάτω απ’ το τραπέζι
η σκιά του τραπεζιού σα μεγάλο μαύρο σκυλί — δεν κουνάει την ουρά του·
ο αποσπερίτης στη δεξιά γωνιά τ’ ουρανού· — μπορούν, λοιπόν, να κοιτάξουν
χωρίς μεμψιμοιρία ή τύψη τα λουλούδια του κήπου, τα τζάμια π’ ανάβουν
ή τα όμορφα κορίτσια και τ’ αγόρια που χορεύουν στην πλατεία
πότε σε αντικριστές αράδες, πότε σε γοργές στροφές, όπως
γυρνά ο αγγειοπλάστης τον τροχό του να τον δοκιμάσει.
Ετούτη τη σκηνή, να την αφήσεις τελευταία — έτσι πρέπει —
ξέρεις εσύ — ο χορός των νέων· — γιατί αύριο ξημερώνει
η μεγάλη γιορτή των νεκρών — εχθρών και φίλων. Και ξανά το ταξίδι
με την Ελένη σκεπασμένη ολόκληρη στ’ ασημένια της πέπλα.
Καρλόβασι, 24.VΙ.69
Γιάννης Ρίτσος. 1972. Πέτρες. Επαναλήψεις. Κιγκλίδωμα. Αθήνα: Κέδρος. Και στον συγκεντρωτικό τόμο: Γιάννης Ρίτσος. [1989] 1998. Ποιήματα Ι΄ (1963-1972). 2η έκδ. Αθήνα: Κέδρος.
