[Τεκμηρίωση: βλ. Πυξίς]
Γιάννης Ρίτσος
Οι απόντες
Άλλοι αποφάσιζαν, άλλοι μιλούσαν για λογαριασμό τους. Εκείνοι,
θαρρείς απόντες, θαρρείς εκτός νόμου (κι αλήθεια, εκτός νόμου),
άκουγαν απ’ τους τηλεβόες τα ονόματά τους, τις κατηγορίες, την καταδίκη τους,
έβλεπαν σωριασμένες πλάκες, —πόσες φλύαρες απειλές, πόσες απαγορεύσεις—
μετάλλινες πλάκες, αδιάβαστες. Μακριά, μακριά, ξενιτεμένοι,
ξένοι στη χώρα τους, ξένοι στον εαυτό τους, αδιάφοροι, — αυτοί
που κάποτε πιστέψαν στην ευθύνη τους, και γενικά, στην ευθύνη του πολίτη,
αυτοί με τις μεγάλες γνώσεις (αποστηθισμένες κάποτε) οι ωραίοι, οι εύπιστοι. Και τώρα,
κανείς ναός του Αμφιαράου· και στον μικρό πέτρινο λόφο, γεμάτον σπερδούκλια,
κανένα μαύρο κριάρι για μια κάποια θυσία, και μετά να ξαπλώσουν
στο ζεστό δέρμα του σφαγμένου ζώου, να διανυχτερέψουν περιμένοντας,
έστω και μέσα σε οπτασίες ν’ αναλάμψει μια διέξοδος, να βρεθεί βοτάνι
για θεραπεία της χώρας τους, κι όλου του κόσμου (όπως έλεγαν τότε),
κι ύστερα πια να ρίξουν στην πηγή μεγάλα ολόχρυσα νομίσματα
σ’ ένδειξη ευγνωμοσύνης. Μόλο που, από πάντα, όσο θυμόμαστε,
μονάχα χάλκινες δεκάρες βρίσκαν οι νεοκόροι στην πηγή του Αμφιαράου.
Αυτό ’ταν φυσικό· — ξεχνούσαν οι άνθρωποι, και το χρυσάφι πάντοτε χρειαζόταν.
Λέρος, 19.III.68
Γιάννης Ρίτσος. 1972. Πέτρες. Επαναλήψεις. Κιγκλίδωμα. Αθήνα: Κέδρος. Και στον συγκεντρωτικό τόμο: Γιάννης Ρίτσος. [1989] 1998. Ποιήματα Ι΄ (1963-1972). 2η έκδ. Αθήνα: Κέδρος.
