Εξώφυλλο

Νόστος:

Ο Αρχαιοελληνικός Μύθος στην Παγκόσμια Λογοτεχνία

Μνήμη Δ. Ν. Μαρωνίτη

[Τεκμηρίωση: βλ. Πυξίς]

Δημήτρης Δημητριάδης

Τρωάς

Τρίδυμο

(αποσπάσματα)

1.

ΠΡΙΑΜΟΣ
Έφτασα στην λύπη
Αντέχεις τους ανθρώπους
όταν τους λυπάσαι
Τότε μόνο τους αντέχεις
Μέχρι να φτάσεις στην λύπη
οι άνθρωποι
δεν είναι για λύπη

Είμαι ο Πρίαμος
Η Τρωάς έπεσε
Κι όλοι εμείς μαζί της

Δεν θα πω ονόματα
Ούτε εκείνων που σφάχτηκαν
ούτε εκείνων που έσφαξαν
Όλοι
χαμένοι

Στέκομαι εδώ
Όρθιος αλλά νεκρός
Δεν χρειάζεται
να κατεβώ στον Άδη
Δεν χρειάζεται
να περάσω στον Κάτω Κόσμο
Ο Κάτω Κόσμος
είναι εδώ
Εδώ πάνω
είναι ο Κάτω Κόσμος
Εδώ είναι
το βασίλειο του θανάτου
Όλοι οι σφαγμένοι
γύρω μου
μέσα στα χαλάσματα
στα καμένα παλάτια
στους συλημένους ναούς
στους σπασμένους βωμούς

Εδώ είναι
ο Άδης
Κι εγώ
μέσα σ’ αυτόν
Ο πόλεμος
δεν τελειώνει ποτέ
Με το τέλος του
τελειώνουν όλα
Αυτός
δεν τελειώνει ποτέ

Έζησα
το τέλος όλων
Και στο τέλος
είναι η λύπη
Λύπη
για το τέλος του πολέμου
Αυτήν αισθάνομαι τώρα
μετά το τέλος
Σας μιλώ
όπως μιλάει μόνον ένας νεκρός
Χωρίς φραγμούς
υπονοούμενα
χωρίς υπεκφυγές
ωραιοποιήσεις
Αισθάνομαι λύπη
για το τέλος του πολέμου
Ναι αυτήν αισθάνομαι
Και σας την λέω
Χωρίς να ντρέπομαι

Είμαι
ένας νεκρός γέρος
Τον σκότωσε ο πόλεμος
και λυπάται που ο πόλεμος
τελείωσε
Μόνο γι’ αυτό
λυπάται
Το λέω
χωρίς να ντρέπομαι
Και για τους ανθρώπους
λυπάμαι
Τώρα ναι
τους λυπάμαι
Τώρα που ο πόλεμος
δεν λυπήθηκε
κανέναν
Όσο ζούσαν όχι
Όσο ζούσαν
καμία λύπη
για τους ανθρώπους
Έπρεπε να μην λυπηθεί
κανέναν ο πόλεμος
για να τους λυπηθώ
Και τώρα
με την λύπη για το τέλος του πολέμου
λύπη και για τους ανθρώπους
Μόνον τώρα
Τώρα
που δεν υπάρχει κανείς

Δεν πολέμησα
Δεν βρέθηκα
μέσα στην μάχη
Μόνο καθισμένος στον θρόνο
ή ανεβασμένος
στις πιο ψηλές επάλξεις
για να καθοδηγώ
να εποπτεύω να διοικώ
από μακριά όμως
κι από ψηλά
Έζησα τον πόλεμο
από μακριά
κι από ψηλά
Αλλά ο πόλεμος
με ξέκανε κι εμένα
Δεν ξέκανε όμως
την λύπη
Έτσι τελειώνει ο πόλεμος
Με λύπη
ότι τελείωσε
Γι’ αυτό
δεν τελειώνει ποτέ
Ο πόλεμος ποτέ
δεν ξεκάνει τον πόλεμο
Παίρνει ό,τι παίρνει
και ξαναρχίζει
για να ξαναπάρει [...]

ΕΚΤΩΡ
Στέκομαι
εδώ μπροστά σας
Ένας άντρας
Αυτό αρκεί
Είναι όλα
Πιο πολύ
δεν υπάρχει

Θα σας πω
το όνομά μου
επειδή είμαι ο Έκτωρ
και επειδή άντρας

Λέω είμαι άντρας
γιατί το πιστεύω
Δεν το ήξερα
Κανείς
δεν μου το είχε πει
Κανείς
δεν μου το είχε διδάξει
Κι όμως
είναι μέγα μάθημα
Το πρώτο
Το λέω γιατί το πιστεύω
Άντρας θα πει να είσαι
όλα
Ό,τι κι αν είσαι
όταν είσαι άντρας
είσαι όλα
Και όχι μόνο είσαι
αλλά και τα δέχεσαι όλα
Είμαι άντρας
επειδή είμαι όλα
κι επειδή τα δέχομαι
όλα
Είμαι όλα
και τα δέχομαι όλα
Αυτό κάνει
τον άντρα
Τον κάνει
να μην κινδυνεύει
Αυτό είναι
ο ανδρισμός του
απρόσβλητο
Μόνο τότε ο άντρας
δεν κινδυνεύει
Μόνον όταν
είναι όλα
και τα δέχεται
όλα

Η φύση
δεν είναι δική μου
Μόνον ό,τι έφτιαξα
με τα χέρια μου
μόνον εκείνο
είναι δικό μου
Ούτε
το σώμα μου είναι
Δεν το έφτιαξα
με τα χέρια μου
Ό,τι έφτιαξα
με τα χέρια μου
μόνον εκείνο είναι
δικό μου

[...]

Είχα το καλύτερο
και το ομορφότερο
Το έδωσα επειδή
αποδέχτηκα
την πρώτη
και τελευταία γνώση
ότι ο άντρας δίνει
κι ότι αυτό
τον κάνει άντρα
Όποιος δεν δίνει δεν είναι
Ο ανδρισμός είναι
δόσιμο
και το δόσιμο
ανδρεία

[...]

Δεν έχω καμία
λύπη
Κι αν δεν είμαι πια
ζωντανός
είμαι πάντα
άντρας
επειδή δεν κράτησα
τίποτε
για μένα
Δόθηκα
Αυτό
με κάνει να μην
έχω
καμία λύπη
Το τελευταίο
δόσιμό μου
ήταν στον πόλεμο
Με πήρε αυτός
και δεν
έμεινε να δώσω
τίποτε άλλο σε
κανέναν
Το τελευταίο
δόσιμο
Ό,τι νιώθω
είναι όλα
Μόνο λύπη
δεν
είναι

ΑΣΤΥΑΝΑΞ
Τί άντρας θα γινόμουν
Αυτό σκέφτομαι
από εκείνη την μέρα
Εκείνη η μέρα
μ’ έκανε να το σκέφτομαι

Είμαι στα δέκα
Και θα μείνω
Ούτε λεπτό παραπάνω
Στα δέκα
Όπως την μέρα που με σκότωσαν

Τί άντρας θα γινόμουν
αν δεν με είχαν σκοτώσει

Δεν θα γίνω ποτέ άντρας
Γεννήθηκα άντρας
αλλά δεν αρκεί
Ο πατέρας μου ήταν
Όχι γιατί γεννήθηκε
αλλά γιατί έγινε
Έτσι μου είπε
Μου είπε πολλές φορές
πώς έγινε άντρας

Εγώ παιδί είμαι
Και θα μείνω
Τί είναι ένα παιδί
που δεν θα γίνει
ποτέ άντρας

Στέκομαι
στο σημείο όπου με πέταξαν
απ’ τις επάλξεις
εδώ κάτω στα βράχια
Στέκομαι
όρθιος
αλλά σκοτωμένος

Δεν πολέμησα
Δεν πρόλαβα
Δεν θα πολεμήσω ποτέ
Αν έχω λύπη
είναι μόνο γι’ αυτό
Δεν κράτησα όπλο
Αληθινό
Μόνον εκείνο που μου χάριζαν
ο παππούς κι ο μπαμπάς
Δεν ήταν όπλα
Μόνο τα αληθινά είναι
Όχι Αστυάναξ όχι μού έλεγαν
η μαμά κι η γιαγιά
ούτε ψεύτικα ούτε αληθινά
μακριά μην τα πιάνεις στα χέρια σου
Μόνο ψεύτικα έπιασα
Μου τα έδωσαν ο παππούς κι ο μπαμπάς
Ούτε κι αυτοί
μου έδωσαν αληθινά
Δεν θα κρατήσω ποτέ αληθινά
Γι’ αυτό λυπάμαι
Και που δεν θα βρεθώ ποτέ
μέσα στις πληγές
και στα αίματα
Και που δεν θα χρειαστεί να κουβαλήσω
σώματα χτυπημένα από δόρατα
τρυπημένα από ξίφη και βέλη
κομματιασμένα ακέφαλα ξεκοιλιασμένα
που δεν άντεξαν τα χτυπήματα
και που δεν θα είμαι εκεί
να τα σηκώσω απ’ το χώμα
να τα κουβαλήσω έξω απ’ την μάχη
μετά την σφαγή
και δεν θα είμαι μπροστά
θα λένε
δεν έχουν ελπίδα
και δεν θα είμαι εγώ
που τα δίνω στους δικούς τους
και ακούν απ’ το δικό μου στόμα
ο γιος ο άντρας τους
δεν είναι πια ζωντανοί
τους έφερα πίσω
μόνο το πτώμα τους
Αυτά ήθελα να ζήσω
αλλά όχι
Στέκομαι όρθιος
εδώ όπου με πέταξαν
από εκεί ψηλά
αλλά δεν είμαι ζωντανός
Κι αν λυπάμαι
είναι μόνο γι’ αυτό
ότι δεν πρόλαβα
να μπω στην μάχη
να χτυπήσω
να σκοτώσω
Γι’ αυτό μόνο
Με τα ψεύτικα όπλα
σκότωνα ψεύτικα
Έπαιζα πόλεμο με τους φίλους μου
Σκοτώναμε
στα ψέματα ο ένας τον άλλον
Κι όλο περίμενα
πότε θα μεγαλώσω
ν’ αρχίσω να σκοτώνω
στ’ αλήθεια
Αυτό
και μόνο
Τί νόημα έχει να μεγαλώνεις
και να μη σκοτώσεις
στ’ αλήθεια
Τί νόημα έχει
να έχεις γίνει μεγάλος
και να μην είσαι
στ’ αλήθεια
στον πόλεμο
και να μη σκοτώνεις
στ’ αλήθεια
Αυτό θα πει
μεγάλος
Να σκοτώνεις
Αυτό ήθελα
κι ας ήμουν μικρός

Το περίμενα
Αλλά δεν ήρθε
Γι’ αυτό λυπάμαι
Για τίποτε άλλο
Μόνο που δεν μ’ άφησαν
να ζήσω
για να πολεμήσω
και να σκοτώσω
Ήθελα να ζήσω
μόνο γι’ αυτό

[...]

Δημήτρης Δημητριάδης. 2015. Τρωάς. Τρίδυμο. Αθήνα: Νεφέλη.