7.5. Ο θεός Ύπνος

Ο Μάριος σταμάτησε στην περιγραφή της σπηλιάς αυτού του αλλόκοτου θεού. Διάβαζε σχεδόν για τρεις ώρες και το λάδι στον λύχνο είχε λιγοστέψει. Ήταν γοητευμένος, ναι, αλλά είχε αρχίσει να νιώθει βαριά τα μάτια του. «Αυτό το κομμάτι ακόμα, και συνεχίζω αύριο με το φως της μέρας. »

Μακριά στης Δύσης τα βουνά, στων Κιμμερίων τα μέρη,

στα τρίσβαθα θεοσκότεινης σπηλιάς, του Ύπνου το λημέρι.

Μηδέ ξημέρωμα μηδέ και δειλινό φως ήλιου δεν τα βρίσκει

τα μέρη τα ανήλιαγα - εκεί οι αιώνιοι ίσκιοι.

Νέφη κι αντάρα σμίγουν, κι απ᾽ της γης τη μόνη χαραμάδα

κάτι σα φως αχνό του δειλινού σκορπάει μια χλομάδα.

Τάφου απέραντη σιγή και βουβαμάρα πέρα ως πέρα·

το πετεινάρι δε λαλεί, δεν ξημερώνει η μέρα.

Μόνο στου βράχου τα ριζά, της Λησμονιάς ακούς τη βρύση

κελαρυστή - σα να ζητεί την ερημιά να νανουρίσει.

Μπρος στη σπηλιά μυριάδες βότανα· η Νύχτα τα μαζώνει,

την οικουμένη ραίνει ολάκερη, και τη ναρκώνει.

Τρίξιμο στρόφιγγας ποτέ δε σπάει τη γαλήνη·

φύλακας στη σπηλιά κανείς και θύρα δεν την κλείνει.

Κι εκεί, στη μέση της σπηλιάς, αργοσαλεύει κάτι:

είναι ο θεός στον θρόνο του - ή μάλλον στο κρεβάτι.

Αυτός ο ποιητής σε κάνει να αισθάνεσαι ότι είσαι εκεί, μέσα στα τοπία και τις σκηνές που περιγράφει. Είναι λαμπρά παραστατική η αφήγησή του. Είναι ο πιο παραστατικός και πειστικός παραμυθάς ανάμεσα σε Έλληνες και Ρωμαίους, σκέφτεται συνεχώς ο Μάριος. Σε κάνει να νιώθεις ότι πετάς μαζί με τον Ίκαρο πάνω από το Αιγαίο· ότι ταξιδεύεις μαζί με τον Ορφέα στις κάμαρες με τα μυστικά του Κάτω Κόσμου.

Και φυσικά όταν περιγράφει τον Ύπνο… «Μάριε, είσαι απαράδεκτος. Το δείπνο έχει σχεδόν τελειώσει και ο κόσμος είναι έτοιμος να φύγει… Μάριε, τι έπαθες; Για όνομα των θεών, Μάριε, σε πήρε ο ύπνος;»

* * *

Τους μύθους τους γέννησε η πλούσια ελληνική φαντασία· αλλά η Ευρώπη και ο κόσμος όλος τους έμαθε διαβάζοντας τις Μεταμορφώσεις του Οβίδιου. Οι μεγάλοι ζωγράφοι της Αναγέννησης, όταν καταπιάνονταν με μυθολογικά θέματα, είχαν δίπλα στο καβαλέτο, ή βαθιά μέσα στο μυαλό τους, την ιστορία που αφηγήθηκε ο ρωμαίος ποιητής. Οι μεγάλοι μουσικοί συνθέτες, κυρίως αυτοί που έγραψαν όπερες με μυθολογικά θέματα, πάλι τις Μεταμορφώσεις είχαν για αφετηρία τους. Είπαμε ότι, σε σύγκριση με την ασπρόμαυρη και λιγοστή ρωμαϊκή μυθολογία, η ελληνική μοιάζει με έγχρωμη κινηματογραφική υπερπαραγωγή. Αλλά ο μεγαλύτερος σκηνοθέτης της ελληνικής μυθολογίας είναι Ιταλός.