Ψηφίδες για την ελληνική γλώσσα

Κάτοψη του ναού του Ηφαίστου και της Αθηνάς στην Αγορά της Αθήνας, που είναι ακόμη και σήμερα γνωστός με την παλαιά εσφαλμένη ονομασία «Θησείο». Πρόκειται για δωρικό ναό, που χρονολογείται το τρίτο τέταρτο του 5ου αι. π.Χ. Παρουσιάζει κοινά στοιχεία με άλλους τρεις δωρικούς ναούς της Αττικής, οι οποίοι αποδίδονται στον ίδιο αρχιτέκτονα, τον ναό του Ποσειδώνα στο Σούνιο, τον ναό της Νέμεσης στον Ραμνούντα και τον «ναό του Άρη» στην Αγορά της Αθήνας. Οι τέσσερις ναοί ακολουθούν κοινά πρότυπα. Το κύριο κοινό χαρακτηριστικό τους είναι η ειδική διαμόρφωση της πλευράς της εισόδου, με στοά και πρόναο βάθους δύο μετακιονίων. Παραπλήσιο είναι επίσης σε μεγάλο βαθμό το σύστημα αναλογιών των αρχιτεκτονικών μελών, με μικρές πάντως διαφορές. Τρεις από τους ναούς του «αρχιτέκτονα του Θησείου», ο ναός του Ηφαίστου, ο ναός του Ποσειδώνα στο Σούνιο και ο «ναός του Άρη» (που είναι στην πραγματικότητα, όπως είδαμε, ο ναός της Αθηνάς Παλληνίδος) έχουν επίσης γλυπτές ζωφόρους επάνω από τους εξωτερικούς τοίχους του σηκού. Καλύτερα διατηρούνται οι ζωφόροι του ναού του Ηφαίστου, που βρίσκονται επάνω από τον πρόναο και τον οπισθόδομο. Στην πρώτη εικονίζονται σκηνές από μια μάχη ανάμεσα σε μυθικούς Αθηναίους βασιλείς, ενώ στη δεύτερη η θεσσαλική Κενταυρομαχία. Το κεντρικό θέμα στην παράσταση αυτή είναι η θανάτωση του Καινέα, που, σύμφωνα με την παράδοση, ο Ποσειδώνας τον είχε κάνει άτρωτο. Για τον λόγο αυτό οι Κένταυροι, στη μάχη τους με τους Λαπίθες, έχωσαν τον Καινέα στο έδαφος, χτυπώντας τον με κορμούς από έλατα.