Ψηφίδες για την ελληνική γλώσσα

Το ποίημα «Αοιδός» ανήκει στα πρώιμα και αποκηρυγμένα ποιήματα του Κ. Π. Καβάφη. Διακρίνουμε σε αυτό το μοτίβο της μοίρας του ποιητή, ο οποίος, μεθυσμένος από τη μαγεία της ποίησης, απομονώνεται από τον έξω κόσμο, αποφεύγοντας το τέλμα της καθημερινότητας. Για τον Κ. Π. Καβάφη, το πρότυπο του ποιητή είναι ο αοιδός της αρχαιότητας, που, ορμώμενος από τη θεϊκή έμπνευση, γινόταν ο «μυστικός απόστολος» της ζωής. Το ποίημα εκφράζει ουσιαστικά τον προβληματισμό του Κ. Π. Καβάφη για την ποιητική του τέχνη. Ο ποιητής Καβάφης είναι ευγνώμων για τη δύναμη της Φαντασίας, επειδή του έκτισε οίκο άυλο, με τοίχους «εκ σμαράγδου μαγικού». Με όπλο τη φαντασία του, ο ποιητής μπορεί και μένει ευδιάθετος, μιας και είναι ο «μυστικός απόστολος» της ζωής, παρά το γεγονός ότι η ζωή αυτή είναι σκληρή, μάταιη και ψυχρή. Αυτή η απομόνωση του ποιητή έχει το αντίτιμό της, και στην πορεία του προς την ποιητική ωριμότητα ο Κ. Π. Καβάφης συνειδητοποίησε πως δεν υπήρχε τρόπος να αγνοήσει την πραγματικότητα της καθημερινότητας (Anton, 1983: 1400-1401). Στο ποίημα δεν ακούγεται η φωνή κάποιου δραματικού προσώπου. Ακούγονται μόνο οι αρνητικές κρίσεις αυτών που κατηγορούν τον ποιητή για φυγή από την πραγματικότητα, των οποίων ο ορθολογισμός και ο ρεαλισμός κρίνονται από τον Κ. Π. Καβάφη ως τυφλή ασθένεια, και απέναντι σε αυτές υψώνεται μια εσωτερική φωνή, που διαβεβαιώνει τον ποιητή ότι «Αυτού η φύσις είναι θεία». Αναγνωρίζουμε, επομένως, τη μελαγχολική διάθεση ενός δημιουργού με ειλικρινείς φοβίες, που αναζητά τον ποιητικό του δρόμο και την ουσία της ποιητικής τέχνης.