Γραφικό

Πυξίς

Ψηφιακή Αρχαιοθήκη

Επιμ. Τριανταφυλλιά Γιάννου

«Η ψήφος της Αθηνάς»

Το αποκηρυγμένο ποίημα «Η Ψήφος της Αθηνάς» του Κ. Π. Καβάφη γράφτηκε το 1892 και δημοσιεύτηκε το 1894. Το ποίημα αναφέρεται στην παράδοση της ίδρυσης του Αρείου Πάγου από την Αθηνά ως αποτελέσματος της δίκης του καταδιωκόμενου από τις Ερινύες Ορέστη. Η άμεση σύνδεση του ποιήματος με την τραγωδία Ευμενίδες του Αισχύλου θεωρείται προβληματική, καθώς υποστηρίζεται ότι ο Καβάφης δεν αποβλέπει στην προβολή του συγκεκριμένου μύθου αλλά στην ευρύτερη πραγμάτευση του θέματος της απονομής δικαοσύνης. Μπορεί βέβαια να ανιχνεύονται σημεία σύνδεσης του ποιήματος με τη συγκεκριμένη αρχαία τραγωδία, ωστόσο η ψήφος της Αθηνάς στο ποίημα του Καβάφη παρουσιάζεται ως αποτέλεσμα της ευσπλαχνίας και της συγχώρεσης, γεγονός που συνιστά απόκλιση από το τραγικό κείμενο. Αν και βρίσκεται μακριά από τα έργα της πρώτης ωριμότητας, που συνδιαλέγονται, επεκτείνουν ή ανατρέπουν το αντίστοιχο πρότυπο, ο ποιητής αποτολμά να αντιπαραθέσει τη δική του σκηνοθεσία απέναντι στην αισχυλική (Κωσταρά, 2014: 167-179). Το ποίημα ανήκει, επομένως, στις «ποιητικές απόπειρες μεταβατικού χαρακτήρα» του Κ. Π. Καβάφη (Πιερής, 1992: 83), που συνδυάζουν την προσπάθεια στροφής σε νέες κατευθύνσεις με γλωσσικά και μορφικά κατάλοιπα της προηγούμενης περιόδου.

Στοιχεία Έκδοσης:

  • Καβάφης, Κ. Π. 1983. Τα αποκηρυγμένα ποιήματα και μεταφράσεις (1886–1898). Επιμ. Γ. Π. Σαββίδης. Αθήνα: Ίκαρος.

Βιβλιογραφία-Δικτυογραφία:

  • ΨΗΦΙΔΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ. ΑΝΕΜΟΣΚΑΛΑ, Κ. Π. Καβάφης.
  • Κωσταρά, Ευφροσύνη. 2014. «Καβάφης και Αρχαίο Θέατρο». Διδακτορική διατριβή. Πάτρα: Πανεπιστήμιο Πατρών.
  • Πιερής, Μιχάλης. 1992. Χώρος, Φως και Λόγος. Η διαλεκτική του «μέσα»-«έξω» στην ποίηση του Καβάφη. Αθήνα: Καστανιώτης.